Το Ιουλιανό ημερολόγιο, κοινώς αναφερόμενο ως Παλαιό ημερολόγιο, εισήχθη από τον Ιούλιο Καίσαρα το 46 π.Χ. και αποτελούσε μεταρρύθμιση του ρωμαϊκού ημερολογίου.
Το συγκεκριμένο ημερολόγιο άρχισε να ισχύει το 45 π.Χ. και δέχθηκε αρκετές τροποποιήσεις μέχρι να πάρει την τελική του μορφή τον 8 μ.Χ.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Όσο παράξενο και αν ακούγεται, όμως, το 46 π.Χ. έγινε το μεγαλύτερο έτος της ανθρώπινης ιστορίας, αφού διήρκησε συνολικά 445 ημέρες ή 15 μήνες, ενώ αποκαλείται συχνά και ως «έτος της σύγχυσης».
Το Ιουλιανό ημερολόγιο, που έχει 365 ή 366 ημέρες, διαφέρει από το διάδοχό του Γρηγοριανό μόνο στον προσδιορισμό των δίσεκτων ετών.
Στο Ιουλιανό ημερολόγιο κάθε θετικό έτος διαιρούμενο με το 4 είναι δίσεκτο. Τα αρνητικά χρόνια είναι δίσεκτα, εάν διαιρούμενα με το 4 αφήνουν υπόλοιπο 3. Οι ημέρες στο ημερολόγιο αυτό θεωρούνται ότι αρχίζουν τα μεσάνυχτα.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Το Γρηγοριανό Ημερολόγιο τέθηκε σε ισχύ στην Ελλάδα το 1923. Έτσι, η 16η Φεβρουαρίου «βαπτίστηκε» 1η Μαρτίου. Το Γρηγοριανό ημερολόγιο είναι το ημερολόγιο που χρησιμοποιείται σήμερα στον Δυτικό Κόσμο και έχει επικρατήσει ευρύτερα παγκοσμίως.
Είναι μία παραλλαγή του Ιουλιανού ημερολογίου, το οποίο βρισκόταν σε χρήση από τον 1ο αιώνα π.Χ., η οποία προτάθηκε από τον Ναπολιτάνο γιατρό Αλοΐσιους Λίλιους και θεσπίστηκε από τον Πάπα Γρηγόριο ΙΓ΄, από τον οποίο πήρε το όνομά του, στις 24 Φεβρουαρίου 1582.
Οι αρχαίοι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν ένα σεληνιακό ημερολόγιο
Πριν από την παρέμβαση του Ιούλιου Καίσαρα, οι αρχαίοι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν τις φάσεις της Σελήνης για να μετρήσουν το χρόνο.
Το πρόβλημα ήταν ότι το Ρωμαϊκό Ημερολόγιο περιλάμβανε μόνο τέσσερις μήνες με διάρκεια 31 ημερών ο καθένας (Μάρτιος, Ιούλιος, Οκτώβριος και Μάιος). Οι υπόλοιποι μήνες είχαν διάρκεια 29 ημερών, με εξαίρεση τον Φεβρουάριο που είχε 28 ημέρες, όπως συμβαίνει και σήμερα.
Ως αποτέλεσμα, ο ημερολογιακός χρόνος απέκλινε όλο και περισσότερο από τον αστρονομικό. Για να καλυφθεί αυτή η διαφορά, καθιερώθηκε ο εμβόλιμος μήνας του Μαρκεδόνιου, ο οποίος έπρεπε να προστίθεται στο έτος κάθε λίγα χρόνια.
Ωστόσο, ο εμβόλιμος μήνας άφηνε το ημερολόγιο ανοιχτό σε πολιτικές παρεμβάσεις, δεδομένου ότι εισαγωγή του ή μη αποφασιζόταν από τους Ποντίφικες.
Έτσι, λοιπόν, ο Ιούλιος Καίσαρας (101 – 44 π.Χ.) ανέθεσε στον αστρονόμο Σωσιγένη από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου την αναθεώρηση του Ημερολογίου κι εκείνος, βασισμένος στην κίνηση του ήλιου, δημιούργησε το Ηλιακό Ημερολόγιο με 365 ημέρες, το οποίο ονομάσθηκε προς τιμήν του αυτοκράτορα «Ιουλιανό» και εφαρμόσθηκε από το έτος 45 π.Χ.
Με το Ιουλιανό Ημερολόγιο, προστέθηκαν μια ή δύο ημέρες στους «κουτσούς» μήνες, με εξαίρεση τον Νοέμβριο, και η διάρκεια του ρωμαϊκού έτους έφθασε τις 365 ημέρες.
Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, ότι οι Ρωμαίοι έκαναν Πρωτοχρονιά την 1η Μαρτίου, κατά το Εαρινόν Ηλιοστάσιο και είχαν δέκα μήνες. Ωστόσο, με την παρέμβαση του Ιουλίου Καίσαρα, η ημερομηνία της Πρωτοχρονιάς μεταφέρθηκε από 1η Μαρτίου στην 1η Ιανουαρίου, ενώ προστέθηκε και μια ημέρα επιπλέον μέρα κάθε 4 χρόνια (εφαρμογή δίσεκτου έτους).
«Στρέφοντας στη συνέχεια την προσοχή του στην αναδιοργάνωση του κράτους, μεταρρύθμισε το ημερολόγιο, το οποίο η αμέλεια των Ποντιφηκών είχε από παλιά αποδιοργανώσει μέσω του προνομίου της προσθήκης μηνών ή ημερών κατά βούληση, έτσι ώστε οι γιορτές του θερισμού δεν έρχονταν το καλοκαίρι, ούτε της σοδειάς το φθινόπωρο· και ρύθμισε το έτος σύμφωνα με την πορεία του ήλιου», έγραψε χαρακτηριστικά ο Ρωμαίος ιστορικός, Σουητώνιος.
Όμως, η μετάβαση από το παλιό στο νέο ημερολόγιο δεν μπορούσε να είναι ομαλή, λόγω της μεγάλης απόκλισης από τον αστρονομικό χρόνο.
Για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος, ο Ιούλιος Καίσαρας πρόσθεσε επιπλέον μήνες στο έτος 46 π.Χ.
«Εισήγαγε δύο μήνες ανάμεσα σε αυτούς του Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου. Έτσι το έτος στο οποίο έγιναν αυτές οι διευθετήσεις ήταν ένα έτος 15 μηνών, συμπεριλαμβανομένου του εμβόλιμου μήνα, ο οποίος ανήκε σε αυτό το έτος σύμφωνα με το προηγούμενο έθιμο» σύμφωνα με τον Ρωμαίο ιστορικό.
Η απόφαση του Ιούλιου Καίσαρα να εφαρμόσει το νέο ημερολόγιο είχε ως αποτέλεσμα ένα έτος με τρεις επιπλέον μήνες από τους δώδεκα που έχουμε σήμερα.
