Σε εποικοδομητικό κλίμα κινήθηκε η συνεδρίαση του Eurogroup, αποτιμήθηκαν θετικά οι προσπάθειες της Ελλάδας και, πλέον, η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται σε συμφωνία με τον ESM για τριετές πρόγραμμα. Στόχος του προγράμματος είναι η επιστροφή στην ανάπτυξη και η αντιμετώπιση των προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας.
Στη συνεδρίαση του Eurogroup επαναβεβαιώθηκε η συμφωνία της 12ης Ιουλίου και, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι υπουργοί Οικονομικών είναι έτοιμοι να αναλάβουν δράσεις, όπως μεγαλύτερες προθεσμίες αποπληρωμών, με σκοπό να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Μ’ αυτό τον τρόπο θα συμμετάσχει και το ΔΝΤ στο πρόγραμμα, γεγονός που το Eurogroup θεωρεί απαραίτητο. Οι δράσεις που θα εξασφαλίσουν την βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους θα εξαρτηθούν από την εφαρμογή του προγράμματος και θα καθοριστούν μετά την πρώτη αξιολόγηση (Οκτώβριος 2015).
Παραμένουν τα πρωτογενή πλεονάσματα, όπως αυτά συμφωνήθηκαν στην Αθήνα. Είναι -0,25% για το 2015, +0,5% για το 2016, +1,75% για το 2017 και +3,5% για το 2018.
Από τα 86 δισ. ευρώ του πακέτου στήριξης, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, σε αυτό το ποσό περιλαμβάνονται και (έως) 25 δισ. ευρώ για τις τράπεζες.
Η πρώτη δόση του προγράμματος θα είναι 26 δισ. ευρώ και θα δοθεί σε δύο υποδόσεις:
α. Η πρώτη υποδόση θα είναι 10 δισ. ευρώ και θα καταβληθεί άμεσα για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, ενώ,
β. Η δεύτερη υποδόση θα είναι 16 δισ. ευρώ και θα καταβληθεί στην Ελλάδα τμηματικά. Η πρώτη καταβολή των 13 δισ. ευρώ θα γίνει έως τις 20 Αυγούστου. Το υπόλοιπο ποσό [3 δισ. ευρώ] θα καταβληθεί σε μία ή περισσότερες δόσεις μέσα στο φθινόπωρο υπό την προϋπόθεση εφαρμογής προαπαιτούμενων μέτρων.
Η δεύτερη δόση για τις τράπεζες θα είναι έως 15 δισ. ευρώ, ανάλογα με τις ανάγκες που θα προκύψουν από τα stress test των τραπεζών. Το ποσό θα καταβληθεί μετά την πρώτη αξιολόγηση, αφού ολοκληρωθούν, δηλαδή, τα stress test και σε κάθε περίπτωση πριν τις 15 Νοεμβρίου.
Το Eurogroup απέκλεισε το bail in για τους καταθέτες, ανεξαρτήτως ποσού. Το Eurogroup δεν αποκλείει να υπάρξει συμμετοχή στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και από ομολογιούχους, απόφαση που θα παρθεί μετά την ολοκλήρωση των stress test των τραπεζών, περί τα μέσα Οκτωβρίου.
Το Eurogroup συμφωνεί με την δημιουργία ενός νέου ανεξάρτητου Ταμείου για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας. Η εκτίμηση των περιουσιακών στοιχείων θα γίνεται με τρόπο που θα διασφαλίζει ότι το τίμημα ανταποκρίνεται στην πραγματική αξία των περιουσιακών στοιχείων. Ο νόμος θα πρέπει να έχει ψηφιστεί έως το τέλος Οκτωβρίου του 2015 προκειμένου το νέο Ταμείο να αρχίσει να λειτουργεί από τα τέλη του 2015. Πρόκειται για κρατικό επενδυτικό Ταμείο, με τελείως διαφορετική λειτουργία και λογική από το ΤΑΙΠΕΔ, στο οποίο θα περιέλθουν περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου καθώς και οι μετοχές των ελληνικών τραπεζών μετά την ανακεφαλαιοποίησή τους. Στόχος του Ταμείου είναι έσοδα 50 δισ. ευρώ από τα οποία τα 25 δισ. ευρώ θα καλύψουν την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, ενώ τα υπόλοιπα 25 δισ. ευρώ θα χρησιμοποιηθούν κατά 50% για το χρέος [12,5 δις. ευρώ] και το υπόλοιπο 50% θα πάει στην ανάπτυξη [12,5 δισ. ευρώ]. Είναι εμφανής ο διαφορετικός στόχος του Ταμείου καθώς με το ΤΑΙΠΕΔ από τις αποκρατικοποιήσεις τα όποια έσοδα πήγαιναν εξολοκλήρου στην αποπληρωμή του χρέους.
Η ανακοίνωση του Eurogroup αναφέρει και τα βασικότερα μέτρα που περιλαμβάνονται στη συμφωνία που ψήφισε την Παρασκευή το πρωί η Βουλή. Συγκεκριμένα την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος με σκοπό την ενίσχυση της βιωσιμότητας και της αποτελεσματικότητάς του, την ενίσχυση των επενδύσεων, τον εκσυγχρονισμό του δημοσίου, τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και προϊόντων, την αντιμετώπιση των «κόκκινων δανείων», την πιθανότητα δημιουργίας «bad bank», ενώ πιθανόν θα υπάρξουν αλλαγές και στο «νόμο Κατσέλη» μετά από τεχνική επεξεργασία.
«Το Eurogroup καλωσορίζει τη συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα και τους Ευρωπαϊκούς Θεσμούς με την προσθήκη του ΔΝΤ για το πρόγραμμα του ESM. ΤΟ Eurogroup συγχαίρει τις ελληνικές αρχές για την ισχυρή δέσμευση που επέδειξαν όπως διεφάνη από την ομαλοποίηση των μεθόδων εργασίας με τους θεσμούς και την διεξαγωγή των διαπραγματεύσεων με αποφασιστικό και γρήγορο τρόπο. Η συμφωνία είναι σε ευθεία γραμμή με τις παραμέτρους και τους βασικούς στόχους που τέθηκαν στην Σύνοδο Κορυφής της 12ης Ιουλίου και παρέχει ένα κατανοητό πλαίσιο για την αποκατάσταση της ελληνικής οικονομίας σε ένα βιώσιμο δρόμο.
Το Eurogroup καλωσορίζει τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο Μνημόνιο και τα οποία αν εφαρμοστούν με αποφασιστικότητα θα απαντήσουν στις βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελληνική οικονομία. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η αποφασιστική και όσο το δυνατόν ταχύτερη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που καταγράφονται στο Μνημόνιο θα επιτρέψουν στην Ελληνική οικονομία να επιστρέψουν σε ένα βιώσιμο δρόμο ανάπτυξης που βασίζεται στα ισχυρά δημοσιονομικά μεγέθη, την ενισχυμένη ανταγωνιστικότητα, την αύξηση της απασχόλησης και την οικονομική σταθερότητα.
Η Ελλάδα θα έχει ως στόχο ένα μεσοπρόθεσμο πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 3,5% του ΑΕΠ με ένα δημοσιονομικό μονοπάτι πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξης του -0,25% για το 2015, 0,5% για το 2016, 1,75% για το 2017 και 3,5% για το 2018 το οποίο θα επιτευχθεί κυρίως μέσω παραμετρικών δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων που θα υποστηριχθούν από μέτρα για την φορολογία και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Η Ελλάδα θα αναλάβει ένα φιλόδοξο σχέδιο μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος με στόχο τη διασφάλιση της βιωσιμότητάς, της αποτελεσματικότητας και της δικαιοσύνης. Η Ελλάδα θα συγκεκριμενοποιήσει τις πολιτικές για να αποκαταστήσει τις δημοσιονομικές συνέπειες από την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση του 2012 και να εφαρμόσει τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος ή αμοιβαία εναλλακτικά μέτρα έως τον Οκτώβριο του 2015. Η Ελλάδα έχει επίσης δεσμευθεί σε μεταρρυθμίσεις κλειδιά στην αγορά εργασίας προκειμένου να ανοίξει η οικονομία σε επενδύσεις και τον ανταγωνισμό καθώς και στον εκμοντερνισμό και την αποπολιτικοποίηση του δημόσιου τομέα. Η Ελλάδα έχει δεσμευθεί να λάβει αποφασιστικά μέτρα προκειμένου να διασφαλίσει τη σταθερότητα περιλαμβανομένης της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών όπως απαιτείται, καθώς και μέτρα για την ενίσχυση του πλαισίου αφερεγγυότητας και για την σημαντική βελτίωση της διακυβέρνησης των τραπεζών και του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Μετά τα στρες τεστ που θα πραγματοποιηθούν πριν το τέλος του έτους το εργαλείο του bail in θα εφαρμοστεί για τους κύριους μετόχους ενώ αποκλείεται το bail in για τους καταθέτες. Το Eurogroup τονίζει οι όροι που έχουν συμφωνηθεί θα πρέπει να εξειδικευτούν περαιτέρω όπως ζητήθηκε από το ΔΝΤ κατά προτεραιότητα κυρίως όσον αφορά το συνταξιοδοτικό και τη στρατηγική και τη διακυβέρνηση του οικονομικού τομέα σε συμφωνία με τους τρεις θεσμούς έγκαιρα για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης στα πλαίσια του προγράμματος του ESM.
Επίσης η Ελλάδα θα αναλάβει τα απαραίτητα μέτρα για να αντιμετωπίσει το θέμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Δεδομένου του μεγέθους του προβλήματος καλούμε τις αρχές να αναπτύξουν όλα τα απαραίτητα εργαλεία για το στόχο αυτό, περιλαμβανομένου του ανοίγματος της αγοράς των μη εξυπηρετούμενων δανείων και την διάθεσή τους με τις απαραίτητες δικλείδες ασφαλείας για την προστασία των ευάλωτων οφειλετών και την διερεύνηση της πιθανότητας δημιουργίας μιας bad bank.
Η εφαρμογή των όρων του Μνημονίου θα ελέγχεται από την Κομισιόν σε συνεργασία με την ΕΚΤ και το ΔΝΤ όπως προβλέπεται από το άρθρο 13(7) της συνθήκης για τον ESM.
To Eurogroup τονίζει ότι ένα σημαντικά πιο ισχυρό πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων αποτελεί θεμέλιο λίθο για το νέο πρόγραμμα του ESM. Το Eurogroup καλωσορίζει τη δέσμευση των Ελληνικών Αρχών για την υιοθέτηση νέας νομοθεσίας προκειμένου να διασφαλιστούν οι διαφανείς διαδικασίες ιδιωτικοποιήσεων και η επαρκής τιμολόγηση των περιουσιακών στοιχείων σύμφωνα με τις αρχές του ΟΟΣΑ. Για να διασφαλιστεί μια πιο φιλόδοξη διαδικασία ιδιωτικοποιήσεων θα δημιουργηθεί ένα ανεξάρτητο ταμείο στην Ελλάδα κάτω από την επίβλεψη των σχετικών Ευρωπαϊκών Θεσμών μέχρι το τέλος του 2015 και θα περιλαμβάνει την ιδιωτικοποίηση των ανεξαρτήτως αποτιμούμενων κρατικών περιουσιακών στοιχείων αποφεύγοντας τις fire sales.
Το Eurogroup περιμένει από την Ελληνική Κυβέρνηση να υιοθετήσει ένα σχέδιο για το ταμείο αυτό μέχρι το τέλος Οκτωβρίου 2015 ώστε να λειτουργήσει έως το τέλος του χρόνου. Το αντικείμενό του θα είναι γρήγορα να εντοπίζει, να μεταφέρει κατά τη διάρκεια του προγράμματος και να διαχειρίζεται πολύτιμα Ελληνικά περιουσιακά στοιχεία μέσω ιδιωτικοποιήσεων και άλλων εργαλείων, περιλαμβανομένων μειοψηφικών μετοχικών κεφαλαίων, και να αυξάνει την αξία τους σε επαγγελματική βάση. Αυτό θα περιλαμβάνει και τις μετοχές των Ελληνικών τραπεζών μετά την ανακεφαλαιοποίησή τους
ενισχύοντας έτσι και τη διακυβέρνηση των τραπεζών. Αυτό θα πρέπει να διασφαλίσει ότι ο στόχος των 50 δισ. ευρώ μπορεί να πραγματοποιηθεί βάζοντας στην αγορά τα περιουσιακά στοιχεία, με τα 25 δισ. ευρώ να χρησιμοποιούνται για την αποπληρωμή της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και άλλων περιουσιακών στοιχείων και το 50% κάθε εναπομείναντος ευρώ (π.χ. το 50% των 25 δισ. ευρώ) θα χρησιμοποιηθεί για τη μείωση του χρέους και το 50% θα χρησιμοποιηθεί για επενδύσεις. Η νομοθεσία για τη σύσταση του ταμείου θα υιοθετηθεί σε συμφωνία με τους Ευρωπαϊκούς Θεσμούς.
Το Eurogroup εκτιμά ότι οι Ελληνικές αρχές έχουν κάνει επιπλέον και σημαντικά νομοθετικά βήματα τις τελευταίες ημέρες. Αυτό στηρίζει την σταδιακή διαδικασία της αποκατάστασης της εμπιστοσύνης, επιδεικνύοντας την πολιτική αποφασιστικότητα και την ιδιοκτησία του προγράμματος από τις αρχές. Αυτά τα βήματα περιλαμβάνουν κυρίως επιπρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα όσον αφορά τη φορολογία και τα έξοδα, τη νομοθεσία για τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις καθώς και ένα εκτεταμένο πακέτο ενεργειών σχετικά με το δημοσιονομικό τομέα και την αγορά. Επιπρόσθετα σε συμμόρφωση με την δήλωση του Eurogroup της 16ης Ιουλίου, οι ελληνικές αρχές έλαβαν μέτρα για να προσαρμόσουν και να ολοκληρώσουν τη νομοθεσία που υιοθετήθηκε στις 15 Ιουλίου 2015. Οι αρχές έχουν επίσης καταργήσει μια σειρά από διατάξεις που είχαν φέρει πίσω τις προηγούμενες δεσμεύσεις του προγράμματος.
Το Eurogroup καλωσορίζει την θετική εκτίμησης της εφαρμογής αυτών των προαπαιτουμένων από τους Θεσμούς. Οι Ελληνικές αρχές έχουν επιβεβαιώσει την πρόθεσή τους να ολοκληρώσουν μέχρι τον Σεπτέμβριο τις επόμενες ενέργειες που έχουν τεθεί από τους θεσμούς, περιλαμβανομένων της υιοθετηθείσας νομοθεσίας περί αφερεγγυότητας των νοικοκυριών σε ευθυγράμμιση με την πρόταση των θεσμών.
Βάσει της εκτίμησης των θεσμών το πρόγραμμα του ESM θα καλύψει ένα ποσό έως 86 δισ. ευρώ. Αυτό περιλαμβάνει ένα ποσό έως 25 δισ. ευρώ για τον τραπεζικό τομέα προκειμένου να αντιμετωπιστούν πιθανά κόστη ανακεφαλαιοποίησης.
Η πρώτη δόση του προγράμματος ύψους 26 δισ. ευρώ θα γίνει σε δύο υποδόσεις. Η πρώτη υποδόση των 10 δισ .ευρώ θα είναι διαθέσιμη άμεσα σε λογαριασμό του ESM για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Η δεύτερη υποδόση ύψους 16 δισ. ευρώ θα δοθεί στην Ελλαδα σε αρκετές δόσεις αρχής γενομένης με μια πρώτη εκταμίευση ύψους 13 δισ. ευρώ έως τις 20 Αυγούστου και θα ακολουθήσουν περαιτέρω εκταμιεύσεις το φθινόπωρο υπό την προϋπόθεση της εφαρμογής των στόχων που βασίζονται στα μέτρα που περιγράφονται στο Μνημόνιο και θα εξειδικευθούν από τους ευρωπαικούς θεσμούς και θα συμφωνηθούν από το EWG.
Μια δεύτερη δόση για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ύψους έως 15 δισ. ευρώ μπορεί να γίνει διαθέσιμη μετά την πρώτη αξιολόγηση και όχι αργότερα από τις 15 Νοεμβρίου υπό την προϋπόθεση της εφαρμογής των προγραμματισμένων στρες τεστ και την εφαρμογή των στόχων του οικονομικού τομέα της αξιολόγησης. Αυτά τα χρήματα θα μεταφερθούν σε ξεχωριστό λογαριασμό του ESM και μπορούν να αποδεσμευθούν με απόφαση του συμβουλίου διοίκησης του ESM.
Η έκθεση βιωσιμότητας του χρέους καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η βιωσιμότητα του χρέους μπορεί να επιτευχθεί μέσω ενός μακροπρόθεσμου και αξιόπιστου προγράμματος μεταρρυθμίσεων και επιπρόσθετων μέτρων για το χρέος χωρίς ονομαστικό κούρεμα. Όπως αναφέρεται στην απόφαση της 12ης Ιουλίου το Eurogroup δηλώνει ότι είναι έτοιμο, αν χρειαστεί, να εξετάσει πιθανά επιπρόσθετα μέτρα (πιθανώς με μεγαλύτερες περιόδους χάριτος και αποπληρωμής) με στόχο τη διασφάλιση να είναι σε βιώσιμο επίπεδο οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας. Τα μέτρα αυτά θα εξαρτηθούν από την πλήρη εφαρμογή των μέτρων που συμφωνήθηκαν στα πλαίσια του προγράμματος του ESM και θα εξεταστούν μετά την πρώτη θετική ολοκλήρωση της αξιολόγησης του προγράμματος. Το Eurogroup επαναλαμβάνει ότι δεν μπορούν να ληφθούν μέτρα ονομαστικού κουρέματος του χρέους.
Το Eurogroup θεωρεί την εμπλοκή του ΔΝΤ ως απαραίτητη και καλωσορίζει την πρόθεση της διοίκησης του ταμείου να προτείνει στο ΔΣ του ΔΝΤ να εξετάσει την επιπρόθετη οικονομική στήριξη για την Ελλάδα μόλις ολοκληρωθεί η πλήρης εξειδίκευση των δημοσιονομικών, δομικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων για την Ελλάδα και μόλις εξεταστεί η ανάγκη για επιπρόσθετα μέτρα και μόλις έχει επιτευχθεί μια συμφωνία για πιθανή ελάφρυνση χρέους προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητά του.
Μόλις εγκριθεί, η πλήρης επαναδέσμευση του ΔΝΤ αναμένεται να μειώσει ανάλογα τη χρηματοδότηση από τον ESM. Το Eurogroup καλωσορίζει τη θετική αξιολόγηση του ΔΝΤ για τους πολιτικούς όρους που περιλαμβάνονται στο Μνημόνιο και επιβεβαιώθηκαν από τη διευθύνουσα σύμβουλο του ταμείου και περιμένει ένα πρόγραμμα του ΔΝΤ που θα βασίζεται σε αυτό.
Το Eurogroup εκτιμά ότι πλέον υπάρχουν τα απαραίτητα στοιχεία για να ξεκινήσουν οι σχετικές εθνικές διαδικασίες για την έγκριση της οικονομικής βοήθειας μέσω ESM. Το Eurogroup αναμένει ότι το ΔΣ του ESM θα είναι σε θέση να εξουσιοδοτήσει την Κομισιόν να υπογράψει το Μνημόνιο εκ μέρους του ESM και να εγκρίνει την πρόταση για μια συμφωνία έως τις 19 Αυγούστου βάσει της ολοκλήρωσης των εθνικών διαδικασιών και επομένως το ξεκλείδωμα της αρχικής δόσης έως 26 δισ. ευρώ».
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163