Κανείς δεν περίμενε συμφωνία για την Ελλάδα στο Eurogroup της Παρασκευής (22.04.2016) στο Άμστερνταμ. Κανείς όμως δεν περίμενε και αυτό που έγινε: να αναδειχθεί η Κριστίν Λαγκάρντ “αφεντικό” της Ευρώπης, να πείσει τους Ευρωπαίους να χορέψουν στο ρυθμό του ΔΝΤ και να απαιτήσουν από την Ελλάδα όχι μόνο να πάρει τα προληπτικά μέτρα που ζητούσε το Ταμείο αλλά και να τα ψηφίσει για να… πάμε παρακάτω. Και σε αντάλλαγμα, “έδωσαν” το κλείσιμο της αξιολόγησης και την έναρξη των συζητήσεων για το χρέος (την ελάφρυνση και επ’ ουδενί το κούρεμα) σε νέο Eurogroup που ίσως γίνει την άλλη εβδομάδα, αν και εφόσον…
Είναι ένα τέταρτο Μνημόνιο; Είναι σίγουρα βαρύ φορτίο. Γιατί η Ελλάδα δεν πρέπει να πάρει άμεσα τα μέτρα ύψους 5,4 δισ. ευρώ που έχει συμφωνήσει αλλά για να κλείσει η αξιολόγηση του πρώτου προγράμματος και να δεχτεί το ΔΝΤ να συμμετάσχει σε αυτό πρέπει να αποφασίσει, να προσδιορίσει και να ψηφίσει προληπτικά μέτρα ύψους 3,6 δισ. ευρώ. Σύνολο δηλαδή (5,4+3,6) μέτρα 9 δισ. ευρώ! Τα μέτρα των 3,6 δισ. ευρώ είναι προληπτικού χαρακτήρα και μπορεί η κυβέρνηση να καλείται να τα νομοθετήσει αλλά θα ισχύουν αν η Ελλάδα δεν πιάσει το στόχο του Μνημονίου του Ιουλίου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% το 2018.
Σύμφωνα όμως με τον Έλληνα υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, βάσει της ελληνικής νομοθεσίας δεν γίνεται η κυβέρνηση να ψηφίσει προληπτικά μέτρα. «Ψάχνουμε μηχανισμό δέσμευσης» είπε ο Έλληνας υπουργός. Αλλά ο Ντάισελμπλουμ ήταν σαφής: η Ελλάδα πρέπει να ψηφίσει τα έκτακτα προληπτικά μέτρα και όχι μόνο να τα προσδιορίσει.
Στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε μετά το τέλος του Eurogroup, την… παράσταση έκλεψαν ο Γερούν Ντάισελμπλουμ και η Κριστίν Λαγκάρντ. Και οι δυο ξέκοψαν το κούρεμα του χρέους και άφησαν χαραμάδα για ελάφρυνση αλλά κι αυτή υπό όρους και προϋποθέσεις.
Οι θετικές δηλώσεις και των δυο για την πορεία των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στην Ελλάδα και το κουαρτέτο έκρυψαν σκληρά ανταλλάγματα: τα προληπτικά μέτρα. Όλοι άλλωστε αναγνώρισαν τις προσπάθειες της Ελλάδας, χαρακτήρισαν ορατή τη συμφωνία για την αξιολόγηση αλλά “υιοθέτησαν” πλήρως τη θέση του ΔΝΤ για την ανάγκη λήψης έκτακτων μέτρων.
«Η ελληνική κυβέρνηση έχει δείξει αποφασιστικότητα στην υλοποίηση του προγράμματος. Υπάρχουν ακόμη κάποια ανοιχτά ζητήματα αλλά είμαστε πολύ κοντά στο να κλείσει η αξιολόγηση» είπε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου. Και για να κλείσει η αξιολόγηση, η Αθήνα πρέπει να ψηφίσει πως αν το 2018 δεν έχει πιάσει το στόχο του 3,5% στο πλεόνασμα όπως προβλέπει το Μνημόνιο και η συμφωνία του Ιουλίου, θα ενεργοποιήσει μέτρα 3,6 δισ. ευρώ!
«Θα πρέπει να κλείσει και το πακέτο των έκτακτων μέτρων που θα πρέπει να λάβει η ελληνική κυβέρνηση και αυτό είναι κάτι που χρειάζεται περισσότερη δουλειά», είπε ο Ντάισελμπλουμ, διευκρινίζοντας ότι χωρίς μέτρα, συμφωνία γιοκ! Και πως το νέο «πακετάκι» που θα είναι, όπως είπε στο 2% του ΑΕΠ (δηλαδή 3,6 δισ. ευρώ) δεν αρκεί να ανακοινωθεί ή να προσδιοριστεί, πρέπει και να ψηφιστεί από τη Βουλή.
«Ο έκτακτος μηχανισμός θα πρέπει να νομοθετηθεί και θα πρέπει να είναι αποτελεσματικός» είπε και σημείωσε πως σε αυτό το πεδίο χρειάζεται «χρειάζεται περισσότερη δουλειά. Οι θεσμοί μας έχουν ενημερώσει ότι είναι έτοιμοι να δουλέψουν για τον έκτακτο μηχανισμό», είπε ο Ντάισελμπλουμ σημειώνοντας πως υπάρχει μεγάλη πρόοδος στα υφιστάμενα μέτρα και η συνεργασία των ελληνικών αρχών με τους θεσμούς είναι ισχυρή και παραγωγική. «Έχουν μειωθεί τα ανοιχτά θέματα», είπε ο πρόεδρος του Eurogroup και πρόσθεσε πως ότι οι συζητήσεις ολοκληρώνονται στη φορολογική και συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση, στα κόκκινα δάνεια και το ταμείο ιδιωτικοποιήσεων.
Ο επικεφαλής του Eurogroup προσπάθησε και να… χρυσώσει το “χάπι” στην Αθήνα, λέγοντας πως το πακέτο των έκτακτων μέτρων θα ενεργοποιηθεί μόνο αν το απαιτήσουν οι συνθήκες. Είπε επίσης πως ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος δεσμεύτηκε «να εργαστεί παραγωγικά για το πακέτο». Αν λοιπόν μέσα στις επόμενες μέρες, η κυβέρνηση προσδιορίσει ποια είναι τα μέτρα που προτίθεται να πάρει (για το 2018) τότε δεν αποκλείεται να γίνει ακόμη ένα Eurogroup, έκτακτο, την επόμενη εβδομάδα, πιθανότατα τη Μέγάλη Πέμπτη 28 Απριλίου. «Αλλά μην πάρετε τίποτα ως δεδομένο» είπε.
Και αφού μας χρύσωσε το “χάπι”, πέταξε και το… “τυράκι” του χρέους: αν γίνει έκτακτο Eurogroup τη Μεγάλη Εβδομάδα και η Ελλάδα έχει προσδιορίσει τα έκτακτα μέτρα, τότε μπορεί να ξεκινήσει και η συζήτηση για το τί απαιτείται για την ελάφρυνση του χρέους. Το κούρεμα το απέκλεισε για άλλη μια φορά, όπως και η Κριστίν Λαγκάρντ, που είπε πως δεν είναι απαραίτητο το κούρεμα του χρέους αλλά η αναδιάρθρωσή του.
«Οι υπουργοί Οικονομικών έδωσαν εντολή να δουλέψουμε και να κάνουμε την ανάλυση για το χρέος και να εξετάσουμε τις πιθανές εναλλακτικές. Αυτό δεν θα περιλαμβάνει ονομαστικό κούρεμα και οι σχετικές προβλέψεις θα πρέπει να είναι στο πλαίσιο της συμφωνίας του καλοκαιριού», είπε ο Ντάισελμπλουμ, σημειώνοντας πως μπορεί να υπάρχει αναδιάταξη του χρέους και εξέφρασε την ελπίδα να «υπάρξει συνάντηση την επόμενη Πέμπτη».