«Ελλάδα, ζήτημα ανεξαρτησίας. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ πατάσσει τους θεσμούς της χώρας ή καταλύει κατεστημένα συμφέροντα;». Αυτός είναι ο τίτλος και ο υπότιτλος δημοσιεύματος των Financial Times, που επιτίθεται στην ελληνική κυβέρνηση και τη συγκρίνει με τις ακροδεξιές κυβερνήσεις της Πολωνίας και της Ουγγαρίας.
«Υπάρχουν φόβοι πως η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει ένα ακόμα μέτωπο στην προσπάθεια της ΕΕ να αναχαιτίσει απειλές εναντίον βασικών αρχών καλής διακυβέρνησης και σεβασμού για τους ανεξάρτητους θεσμούς», αναφέρει το δημοσίευμα και συγκρίνει την Ελλάδα με την Πολωνία και την Ουγγαρία, δυο χώρες με ακροδεξιές κυβερνήσεις. Το θέμα είναι πως φτάνει η βρετανική εφημερίδα ως τη σύγκριση αυτή…
Το αιχμηρό δημοσίευμα των Financial Times ξεκινά από την κόντρα ανάμεσα στην κυβέρνηση και τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννη Στουρνάρα με αφορμή τη νέα διοίκηση στην Τράπεζα Αττικής και την απόφαση να ανατραπεί (σ.σ. τον περασμένο Σεπτέμβριο) η απόφαση Στουρνάρα να ανατεθεί η διοίκηση της τράπεζας στον Θεόδωρο Πανταλάκη.
«Σύμφωνα με πηγές, κυβερνητικά στελέχη κανόνισαν με το ΤΣΜΕΔΕ, τον μεγάλο μέτοχο της Τράπεζας Αττικής, να δώσουν τη δουλειά στον Κωνσταντίνο Μακέδο, έναν πολιτικό μηχανικό με μικρή τραπεζική εμπειρία», αναφέρουν οι Financial Times και σημειώνουν πως «η τράπεζα Αττικής έχει στενούς δεσμούς με τον ΣΥΡΙΖΑ, το κυβερνών κόμμα της Ελλάδας, μέσω της συνδικαλιστικής οργάνωσης που ελέγχει το ΤΣΜΕΔΕ».
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, αυτή ήταν μια ευθεία πρόκληση στην εκπεφρασμένη προτίμηση του Γιάννη Στουρνάρα για τη διοίκηση της τράπεζας Αττικής. «Και έβαλε τον κ. Στουρνάρα σε άβολη θέση», αναφέρει ο συντάκτης. Σημειώνει δε ότι το επεισόδιο αυτό, χρησιμοποιήθηκε από τους επικριτές του ΣΥΡΙΖΑ ως παράδειγμα μιας αυταρχικής τάσης, που υποστηρίζουν πως γίνεται όλο και πιο ορατή καθώς η ηγεσία του κόμματος παλεύει με την πτώση στις δημοσκοπήσεις και την ανάκαμψη της υποστήριξης στη Νέα Δημοκρατία.
«Ο ΣΥΡΙΖΑ θα ήθελε να θέσει κάθε ανεξάρτητο θεσμό υπό κρατικό έλεγχο, είναι μέρος της ιδεολογίας τους», δηλώνει ο επίτιμος καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Θάνος Βερέμης. «Για άλλους, τα πρόσφατα γεγονότα είναι απλά μια πιο ορατή αντανάκλαση των χρόνιων προβλημάτων στην Ελλάδα, σε ό,τι αφορά στη δυσκολία να γίνει σεβαστή η ανεξαρτησία βασικών δημόσιων θεσμών».
Οι Financial Times κάνουν αναφορά και στην έφοδο των εισαγγελέων διαφθοράς στα γραφεία της εταιρίας που διατηρεί η σύζυγος του Γιάννη Στουρνάρα, Λίνα Νικολοπούλου, ένα περιστατικό «που ανησύχησε αξιωματούχους της ΕΚΤ και προκάλεσε ευρύτερους φόβους για την επιθυμία του κράτους να χρησιμοποιήσει τον εκφοβισμό για να “περάσει το δικό του”». «Δεν ήταν η εταιρία μου ο στόχος. Ο πραγματικός στόχος ήταν ο Γιάννης» λέει στην εφημερίδα η Λίνα Νικολοπούλου και αρνείται πως έχει κάνει οτιδήποτε λάθος.
Επαναλαμβάνει δε ότι ο εισαγγελέας αρνήθηκε να συστηθεί και πως το ένταλμα ήταν μια ανυπόγραφη φωτοτυπία. «Ήμουν έξαλλη και τόσο σοκαρισμένη που κάτι τέτοιο μπορούσε να συμβεί σε μια δημοκρατική χώρα», τόνισε. Όπως σημειώνει το δημοσίευμα, κυβερνητικές πηγές απορρίπτουν τις κατηγορίες περί πολιτικών κινήτρων πίσω από την έρευνα στην εταιρία της Λίνας Νικολοπούλου.
Οι FT σημειώνουν επίσης πως η έφοδος έγινε λίγο μετά την απόφαση Στουρνάρα να επιβάλει απαγόρευση δανεισμού στην τράπεζα Αττικής και μάλιστα εν μέσω της «ευαίσθητης και αμφιλεγόμενης» διαδικασίας για τις τηλεοπτικές άδειες. «Το αποτέλεσμα ήταν να τορπιλιστεί η προσπάθεια δανειοδότησης από την Τράπεζα του Χρήστου Καλογρίτσα, έναν από τους ευνοούμενους της κυβέρνησης που συμμετείχαν στο διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες, αναγκάζοντάς τον να αποσυρθεί από τη δημοπρασία». Η εφημερίδα κάνει μάλιστα αναφορά και στα περιβόητα… βοσκοτόπια.
Στο δημοσίευμα γίνεται επίσης αναφορά στην «ταραχώδη σχέση» της Αθήνας με τις Βρυξέλλες στα έξι χρόνια των Μνημονίων. «Τώρα υπάρχουν φόβοι πως η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει ένα ακόμα μέτωπο στην προσπάθεια της ΕΕ να αναχαιτίσει απειλές εναντίον βασικών αρχών καλής διακυβέρνησης και σεβασμού για τους ανεξάρτητους θεσμούς», τονίζει ο συντάκτης.
Και εδώ έρχεται η συσχέτιση, από τους Financial Times της Ελλάδας με την Πολωνία και την Ουγγαρία, δυο χώρες με ακροδεξιές κυβερνήσεις που βρίσκονται στο στόχαστρο της Κομισιόν για παρεμβάσεις στην ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης (Πολωνία) και πιέσεις προς την κεντρική τράπεζα (Ουγγαρία).
Ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελος Βενιζέλος, δηλώνει στην εφημερίδα πως υπάρχει απειλή για το κράτος δικαίου στην Ελλάδα που είναι συγκρίσιμη με αυτή στην Πολωνία και την Ουγγαρία. «Δεν είναι τόσο έντονη, αλλά η μεθοδολογία είναι η ίδια. Υπάρχει ένα μεγάλο θέμα που αφορά την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης», λέει ο Ευάγγελος Βενιζέλος.
Η εφημερίδα σχολιάζει ότι μεταξύ των παρατηρητών του ελληνικού προγράμματος διάσωσης υπάρχει μια ανησυχία ότι η έλλειψη σεβασμού στην ανεξαρτησία ορισμένων θεσμών, ιδίως της δικαιοσύνης, «θα μπορούσε να γίνει η Αχίλλειος πτέρνα στην προσπάθεια της χώρας να στρίψει τη γωνία και να προσελκύσει έξωθεν επενδύσεις».
Αναφερόμενη σε φόβους περί εμβάθυνσης της κουλτούρας της πολιτικής παρέμβασης στο δημόσιο τομέα η εφημερίδα επικαλείται τον πρώην Πρόεδρο του ΣτΕ και πρώην υπηρεσιακό πρωθυπουργό Παναγιώτη Πικραμμένο που κάνει λόγο για σημείο καμπής: «Λίγο-λίγο η τήρηση του κράτους δικαίου στην Ελλάδα εξαφανίζεται. Νιώθω πως κάθε μέρα που περνά οι Έλληνες πολίτες απομακρύνονται όλο και περισσότερο από τους Ευρωπαίους πολίτες. Το μεγάλο ερώτημα είναι πως θα το ανατρέψουμε αυτό».
Οι Financial Times αναφέρονται και στον διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες που κατέρρευσε μετά την απόφαση του ΣτΕ και για «σκάνδαλα» με κατηγορίες περί απόπειρας επιρροής μελών του Συμβουλίου της Επικρατείας με υποσχέσεις για αύξηση αποδοχών και των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. Κυβερνητικές πηγές, αναφέρει η εφημερίδα, αρνήθηκαν τις κατηγορίες αυτές. Στο δημοσίευμα γίνεται επίσης αναφορά στην «αποτυχημένη κυβερνητική απόπειρα καθαίρεσης της ηγεσίας της Επιτροπής Ανταγωνισμού», η οποία στην ουσία «εμποδίστηκε από τις Βρυξέλλες».
Σύμφωνα με τους Financial Times, οι διεθνείς ανησυχίες για το επίπεδο σεβασμού της ελληνικής κυβέρνησης προς τους ανεξάρτητους θεσμούς προηγούνται του ΣΥΡΙΖΑ. Και σημειώνουν πως εστία έντασης ανάμεσα στην Αθήνα και τις Βρυξέλλες είναι και η υπόθεση της ΕΛΣΤΑΤ και η έρευνα για τον πρώην επικεφαλής της υπηρεσίας Ανδρέα Γεωργίου, ο οποίος κατηγορείται για εσκεμμένη υπερβολή των υπολογισμών για το έλλειμμα.
«Είναι εκπληκτικό και πραγματικά απογοητευτικό ότι επίσημοι στατιστικολόγοι διώκονται πολιτικά και ανηλεώς εντός των συνόρων της ΕΕ», δηλώνει στην εφημερίδα ο Ανδρέας Γεωργίου.
Το δημοσίευμα των FT καταλήγει μεταφέροντας τη θέση της κυβέρνησης ότι οι κατηγορίες περί υποχώρησης του κράτους δικαίου είναι μια απόπειρα σπίλωσης της πρώτης αριστερής κυβέρνησης στη χώρα. Κυβερνητική πηγή υποστηρίζει ότι οι επιθέσεις γίνονται ακριβώς επειδή πλήττονται υπενδεδυμένα συμφέροντα.
Προστίθεται πάντως, σε μια ένδειξη του πόσο μεγάλες είναι πλέον οι ανησυχίες, πως το θέμα του σεβασμού της ανεξαρτησίας των θεσμών θα αναδειχθεί από την αντιπολίτευση στις επόμενες εκλογές, τον Οκτώβριο του 2019. Ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκος Μητσοτάκης δηλώνει: «Έχουμε εκφράσει σοβαρές ανησυχίες ότι γινόμαστε μάρτυρες μίας διάβρωσης της ποιότητας των δημοκρατικών θεσμών μας από τότε που ανέλαβε την εξουσία ο ΣΥΡΙΖΑ».
Τέλος, ο κ. Βερέμης σχολιάζει ότι παρά τις απόπειρές του κατά της ανεξαρτησίας θεσμών ο ΣΥΡΙΖΑ «στερείται στρατηγικής και επομένως αυτοσχεδιάζει, κάτι που οδηγεί σε προχειρότητες και τελικά σε αποτυχία».
Πηγή: Financial Times