Εκπλήξεις δεν υπάρχουν – πλην ίσως από το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει ν’ αγγίξει τα ζητήματα της Δικαιοσύνης, μολονότι αρχικά υπήρχε φημολογία ακόμη και για τη δημιουργία Συνταγματικού Δικαστηρίου. Το κύριο χαρακτηριστικό των προτάσεων αυτών, ωστόσο, είναι ένα και μόνο: η ατολμία. Ατολμία π.χ. για τις σχέσεις Κράτους-Εκκλησίας, καθώς πολλοί είναι αυτοί που θα περίμεναν από μια κυβέρνηση της Αριστεράς να προχωρήσει σε ρηξικέλευθες κινήσεις, αλλά μάλλον αποδεικνύεται για μία ακόμη φορά πως όλοι οι πολιτικοί πάνε… με το σταυρό στο χέρι.
Όσο για την πρόταση εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας και τις επαναλαμβανόμενες ψηφοφορίες; Προφανώς και είναι μια πρόταση που κάθε άλλο παρά λειτουργική είναι, αλλά έκπληξη και πάλι προκαλεί το γεγονός ότι δεν προτείνονται αλλαγές στις αρμοδιότητες του Προέδρου. Κάτι τέτοιο, βέβαια, θα συνιστούσε αλλαγή πολιτεύματος, οπότε αυτός είναι και ο εύκολος αντίλογος.
Από την άλλη πλευρά, οι προτάσεις της ΝΔ θα παρουσιαστούν την Τρίτη από τον Κυριάκο Μητσοτάκη κι έπειτα θα κριθούν. Ο πυρήνας τους, όμως, θα είναι αυτός των προτάσεων που είχαν κατατεθεί από το 2016, όταν ξεκίνησε τυπικά ο διάλογος, αλλά μπήκε στο ράφι για δυόμιση χρόνια από την κυβέρνηση. Η πιο σημαντική από αυτές τις προτάσεις είναι της αύξησης της (πλήρους) θητείας της κυβέρνησης κατά ένα έτος: από τέσσερα σε πέντε. Κατά τα λοιπά, όμως, επίσης δεν υπάρχουν εκπλήξεις και τολμηρές κινήσεις. Η αλλαγή του άρθρου 16 π.χ., για τα μη κρατικά πανεπιστήμια, είναι λογικό ν’ ανακινείται από την πλευρά της ΝΔ.
Το πρόβλημα της χώρας δεν είναι το Σύνταγμά της. Όσο κι αν φαντάζει παράδοξο, είναι από τα πιο σύγχρονα και επικαιροποιημένα στο δυτικό κόσμο. Στις ΗΠΑ π.χ. δεν έχουν Σύνταγμα, παρά μόνο τους άγραφους νόμους της Ανεξαρτησίας, από τον 18ο αιώνα. Το πρόβλημα της χώρας είναι η γραφειοκρατία, η πολυνομία, οι νοοτροπίες. Ασθένειες που έχουν θρέψει και το πολιτικό σύστημα. Η αναθεώρηση του Συντάγματος δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα πολιτικό παιχνίδι αυτού που έχει την πρωτοβουλία – δηλαδή, της εκάστοτε κυβέρνησης – για να φέρει σε δύσκολη θέση τους αντιπάλους της.
Το ίδιο έγινε στην προηγούμενη αναθεωρητική διαδικασία, η οποία δεν ολοκληρώθηκε ποτέ: το 2006, η ΝΔ του Καραμανλή επιχείρησε να φέρει σε δύσκολη θέση το ΠΑΣΟΚ με τα μη κρατικά πανεπιστήμια και το άλλοθι για ν’ αποχωρήσει το ΠΑΣΟΚ από τη διαδικασία ήταν ότι η ΝΔ επιχείρησε νοθεία για να περάσει διατάξεις για… τα δάση και τα αυθαίρετα.
Το ίδιο επιχειρείται και τώρα: η κυβέρνηση θέλει να πετάξει την μπάλα στην εξέδρα, αλλά υποστηρίζει δημοσίως ότι εκσυγχρονίζει τους θεσμούς. Ότι με την απλή αναλογική – η οποία στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, επειδή κοντοζυγώνουν στις εκλογές, θ’ αφήσει τους δήμους ακυβέρνητους – θα φέρει, τάχα, περισσότερη δημοκρατία. Αν θέλει να εκσυγχρονίσει πράγματι τους θεσμούς, έξω από τα μνημόνια, θα πρέπει να καθίσει μαζί με την αντιπολίτευση και να φτιάξει από την αρχή το Κράτος. Να διορθώσει τις νοοτροπίες και να εμπνεύσει προς τούτο. Η όποια κυβέρνηση. Που σέβεται τον εαυτό της και τους πολίτες, οι οποίοι αδιαφορούν παντελώς για την αναθεώρηση του Συντάγματος.
Τίποτε άλλο. Τα υπόλοιπα είναι μόνο για να έχουν δουλειά οι συνταγματολόγοι και οι δημοσιολογούντες.
