Η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, ορκίστηκε το μεσημέρι της Κυριακής (12/5/24) και από την ορκωμοσία της κιόλας, έφερε θύελλα αντιδράσεων αποκαλώντας τη χώρα της «Μακεδονία», παρά το γεγονός ότι στο κείμενο του όρκου, η χώρα αναφερόταν ως «Βόρεια Μακεδονία» και φυσικά παραβιάζοντας τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Οι αντιδράσεις ήταν ακαριαίες με πρώτη, εκείνη της Σοφίας Φιλιππίδου, που είναι πρέσβης της Ελλάδας στη Βόρεια Μακεδονία, η οποία αποχώρηση ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την παραβίαση της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Ακολούθησε ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, με σκληρή γλώσσα, στην οποία αναφερόταν μεταξύ άλλων ότι «η πράξη αυτή παραβιάζει κατάφωρα τη Συμφωνία των Πρεσπών αλλά και το Σύνταγμα της γείτονος χώρας, το οποίο έχει εναρμονιστεί με τις διεθνείς της υποχρεώσεις. Η ελληνική κυβέρνηση, παρά τις αντιρρήσεις που είχε εκφράσει ως αντιπολίτευση κατά την κύρωση της συμφωνίας, τη σεβάστηκε ως επικυρωθείσα διεθνή συνθήκη που υπερέχει κάθε άλλης διάταξης νόμου».
«Η Ελλάδα, στο πλαίσιο αυτό, δηλώνει κατηγορηματικά ότι η περαιτέρω πρόοδος στις διμερείς σχέσεις της με τη Βόρεια Μακεδονία καθώς και η ευρωπαϊκή πορεία της τελευταίας εξαρτώνται από την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών και κυρίως από τη χρήση της συνταγματικής ονομασίας της χώρας», καταλήγει το ΥΠΕΞ στην ανακοίνωσή του» αναφέρει η ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών.
Λίγο νωρίτερα, την έντονη αντίδρασή της είχε εκφράσει η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, η οποία με ανάρτησή της επεσήμανε στη Βόρεια Μακεδονία πως ο δρόμος για την ένταξή της στην ΕΕ περνά μέσα από τον πλήρη σεβασμό στη Συμφωνία των Πρεσπών.
«Προκειμένου η Βόρεια Μακεδονία να συνεχίσει την επιτυχημένη πορεία της προς την ένταξη στην ΕΕ, είναι υψίστης σημασίας η χώρα να συνεχίσει την πορεία των μεταρρυθμίσεων και τον πλήρη σεβασμό των δεσμευτικών συμφωνιών της, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών», ανέφερε η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν στην ανάρτησή της.
For North Macedonia to continue its successful path on EU accession it is paramount that the country continues on the path of reforms and full respect for its binding agreements, including the Prespa Agreement.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) May 12, 2024
Πολύ απογοητευτικό χαρακτηρίζει το γεγονός ότι η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας δεν χρησιμοποίησε το συνταγματικό όνομα της χώρας κατά τη σημερινή τελετή ορκωμοσίας, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ με ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ.
Επισημαίνει ότι «η ΕΕ υπενθυμίζει τη σημασία της συνεχούς εφαρμογής των νομικά δεσμευτικών συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένης της συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα».
Very disappointing that the new President of North Macedonia @gogamkd did not use the constitutional name of the country during today’s oath ceremony.
— Charles Michel (@CharlesMichel) May 12, 2024
The EU recalls the importance of continued implementation of legally binding agreements, including Prespa agreement with Greece.
Η ΕΕ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η νέα Πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας δεν χρησιμοποίησε το συνταγματικό όνομα της χώρας κατά τη σημερινή τελετή ορκωμοσίας αναφέρει η εκπρόσωπος εξωτερικών υποθέσεων της Κομισιόν, Ναμπίλα Μασράλι.
Σημειώνει ότι η ΕΕ υπενθυμίζει τη σημασία του πλήρους σεβασμού των υφιστάμενων, νομικά δεσμευτικών συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα.
Επικρίσεις και στο εσωτερικό της Βόρειας Μακεδονίας
Το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα στη Βόρεια Μακεδονία, το DUI του Αλί Αχμέτι εκτίμησε πως η νέα πρόεδρος της χώρας Σιλιάνοφσκα κατά την σημερινή της ορκωμοσία παραβίασε το Σύνταγμα και δημιούργησε κρίση στις σχέσεις της Βόρειας Μακεδονίας.
«Λυπούμαστε για την ομιλία της Σιλιάνοφσκα-Ντάβκοβα. Με την πρώτη της κι΄ όλας φράση παραβίασε το Σύνταγμα, μην αναφέροντας τη λέξη Δημοκρατία, ούτε την ονομασία Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, με όλες τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει κάτι τέτοιο… Με την πρώτη της φράση προκάλεσε ήδη κρίση μεταξύ της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας και της Ελλάδας» δήλωσε ο Άρμπερ Αντέμι, βουλευτής του DUI.
Αντιδράσεις και από την αντιπολίτευση
Με ανακοινώσεις του, τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και το ΠΑΣΟΚ, καταδικάζουν την κίνηση της νέας προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας.
«Εμείς, ως η παράταξη η οποία πλήρωσε ακριβά τον πατριωτισμό της, καλούμε τη νέα ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας να συνετιστεί και να αναλογιστεί τις ευθύνες της απέναντι στην Ιστορία και στο μέλλον του λαού της» αναφέρει μεταξύ άλλων σε ανάρτησή του ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Στέφανος Κασσελάκης.
Γιατί αποχώρησε η ελληνίδα πρέσβης από την ορκωμοσία της νέας Προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας, επειδή αποκάλεσε τη χώρα της με το συνταγματικό όνομα που είχε πριν από τη Συμφωνία των Πρεσπών;
— Stefanos Kasselakis – Στέφανος Κασσελάκης (@skasselakis) May 12, 2024
Γιατί εκλιπαρεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης για την τήρηση της Συμφωνίας των Πρεσπών;
Δεν…
Το ΠΑΣΟΚ σε ανακοίνωσή του, αναφέρει μεταξύ άλλων ότι «η αναφορά της νεοεκλεγείσας Προέδρου της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, σε «Μακεδονία» αντί για τη συνταγματική ονομασία της γειτονικής χώρας, κατά την τελετή ορκωμοσίας της, συνιστά βαρύτατη πρόκληση».