Ήταν 07:00 τα ξημερώματα της 13ης Ιουλίου. Βρυξέλλες, Σύνοδος Κορυφής της ευρωζώνης. Σε ένα δωμάτιο κλεισμένοι οι Αλέξης Τσίπρας, Άνγκελα Μέρκελ, Φρανσουά Ολάντ και Ντόναλντ Τουσκ. Το Grexit, για πρώτη φορά στα χρονικά ήταν στο τραπέζι. Και παραλίγο να γίνει πραγματικότητα.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναντ Τουσκ, λιγότερο από μια εβδομάδα μετά, αποκάλυψε σε επτά ευρωπαϊκές εφημερίδες, μεταξύ των οποίων η Καθημερινή, όλα όσα έγιναν τις κρίσιμες ώρες για την Ελλάδα και πως φτάσαμε στη συμφωνία για το νέο Μνημόνιο, που μπορεί να έσωσε τη χώρα από το Grexit αλλά έχει βάλει την κυβέρνηση Τσίπρα σε εσωκομματικές “περιπέτειες”.
Ο Τουσκ αποκάλυψε τον άγνωστο ρόλο του πρωθυπουργού της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε και τη στάση που κράτησαν οι χώρες που δεν “μετρούν” πολλά χρόνια στο ευρώ. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κανείς δεν βγήκε κερδισμένος ή χαμένος αλλά ήταν περισσότερο μια… ισοπαλία. Και πρόσθεσε πως τίποτα δεν έχει τελειώσει!
Ο Πολωνός πρώην πρωθυπουργός, ερωτηθείς σχετικά, χαρακτήρισε τον τέως πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά πιο “συνεργάσιμο όσον αφορά την ουσία των μεταρρυθμίσεων. Νομίζω ότι η διαδικασία των διαπραγματεύσεων για ένα πιθανό τρίτο πρόγραμμα θα ήταν ευκολότερη”.
Τα νεύρα προφανώς ήταν τεντωμένα. Ο Τουσκ περιγράφει πως εκείνη την ώρα, η παραμονή της Ελλάδας κρεμόταν από μια κλωστή. Το… κακό είχε ξεκινήσει από το Eurogroup του Σαββάτου, όχι μόνο δεν είχε αποτέλεσμα, αλλά και “λόγω της ατμόσφαιρας που είχε δημιουργηθεί και εννοώ την προσθήκη της τελευταίας φράσης στο έγγραφο για πιθανή έξοδο από το ευρώ, αλλά και εξαιτίας του εκνευρισμού που είχε προκληθεί σε όλους, ιδιαίτερα μετά το δημοψήφισμα στην Ελλάδα. Το δημοψήφισμα μπορεί να ενίσχυσε τον κ. Τσίπρα στην Αθήνα, αλλά τον αποδυνάμωσε εδώ”.
“Το πρώτο σημάδι ότι κάτι μπορεί να γινόταν με αυτή την πρόταση ήταν όταν έλαβα ένα sms στο κινητό μου από τον Ολλανδό πρωθυπουργό Μ. Ρούτε, που πρότεινε ότι ένα ποσό 12,5 δισεκατομμυρίων του ταμείου ιδιωτικοποιήσεων μπορούσε να πάει για αποπληρωμή του χρέους και άλλα 12,5 δισεκατομμύρια ευρώ για επενδύσεις. Όταν τους έδειξα την πρόταση από το κινητό μου, δεν φάνηκε να εντυπωσίασε κανέναν αλλά είχε πια πέσει στο τραπέζι.
Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, γύρω στις 7 το πρωί ένιωσα ότι ο κίνδυνος για το τέλος τους ήταν πολύ κοντά, όταν και η Μέρκελ και ο Τσίπρας ζήτησαν διακοπή. Εκείνη τη στιγμή τούς χώριζαν μόνο 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Στο τέλος, οι συζητήσεις αφορούσαν πόσα εικονικά χρήματα θα έμπαιναν στο ταμείο ιδιωτικοποιήσεων για επενδύσεις και πόσα για αποπληρωμή του χρέους.
Η θέση της κ. Μέρκελ ήταν να διοχετευθούν 10 δισεκατομμύρια ευρώ για επενδύσεις και του κ. Τσίπρα ήταν να πάνε 15 δισεκατομμύρια για επενδύσεις. Οπότε τούς χώριζαν 2,5 δισεκατομμύρια. Εκεί τους είπα πως αν τελειώσουν οι διαπραγματεύσεις χωρίς αποτέλεσμα, είμαι έτοιμος να πω δημόσια ότι η Ευρώπη είναι κοντά στην καταστροφή για 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ.
Ο κ. Τσακαλώτος και η ομάδα του ανέλυσαν την πρόταση σε διπλανό δωμάτιο και μετά ήρθε όλη η ομάδα με τον κ. Τσίπρα και τον Έλληνα υπουργό και με κάποιους συμβούλους και είπαν ότι τη δέχονται με κάποιες μικρές αλλαγές, που δεν ήταν σημαντικές. Η ελληνική πρόταση έγινε αποδεκτή από όλους μας.
(…) Ήμαστε τόσο κοντά για να φύγουμε από το δωμάτιο. Εκεί συνειδητοποίησαν ότι έχουμε συμφωνία, αν συμφωνήσουν και αυτή τη μία λεπτομέρεια. Από τη στιγμή που το κατάλαβαν και οι δύο πλευρές, χρειαστήκαμε κυριολεκτικά 10 λεπτά για να γράψουμε το τελευταίο κείμενο.
“Ήταν στις 11 το βράδυ του Σαββάτου, όταν ήταν ξεκάθαρο ότι η Γερμανία δεν ήταν η πιο σκληρή χώρα, καθώς η Γερμανίδα καγκελάριος κ. Μέρκελ ήταν έτοιμη για συμβιβασμό και μερικά κράτη-μέλη φοβούνταν ότι αυτός ο συμβιβασμός δεν θα περνούσε από τα Κοινοβούλιά τους. Όλα γίνονταν άτυπα, όταν έλαβα σήμα από πέντε κράτη-μέλη ότι ο κ. Ρούτε θα ήταν ο καλύτερος εκπρόσωπός τους. Εγώ μάλλον αφελώς πίστευα πως θα είχαμε συμφωνία τα μεσάνυχτα, καθώς ήξερα ότι η συμφωνία έπρεπε να γίνει με όλα τα μέλη και όχι μόνο μεταξύ της Ελλάδας και της Γερμανίας. Ήθελα να αποφύγω την παγίδα, που θα ήταν άλλες χώρες να μη δεχτούν τη συμφωνία.
Οι μικρότερες χώρες και οι νεότερες χώρες στο ευρώ ήταν πολύ υπομονετικές και όχι ενεργές, με την καλή έννοια. Μου είχαν πει ότι δεν ήθελαν να παρεμβληθούν στις διαδικασίες και ότι γι’ αυτές το Grexit δεν ήταν αποδεκτό”.
“Δεν μπορώ να δεχτώ το επιχείρημα ότι κάποιος τιμωρήθηκε, και ιδιαίτερα ο κ. Τσίπρας ή η Ελλάδα, καθώς όλη η διαδικασία ήταν για τη βοήθεια προς την Ελλάδα. Το ακούω αυτό το επιχείρημα στο Παρίσι, στις Βρυξέλλες, ακόμα και στο Βερολίνο γι’ αυτή την ταπείνωση, και ότι ο κ. Τσίπρας είναι ο ηττημένος. Είναι παράλογο, όταν ο Έλληνας πρωθυπουργός διαπραγματεύτηκε επιτυχώς 80 δισ. ευρώ βοήθεια για τη χώρα του. Όταν μιλάμε για νούμερα, αυτό είναι το μόνο νούμερο στο τραπέζι και μάλιστα όχι μόνο με οικονομικούς, αλλά και με πολιτικούς όρους και χωρίς εγγυήσεις, οπότε ποιος είναι ο λόγος να μιλάμε για τιμωρία του κ. Τσίπρα ή ταπείνωση της Ελλάδας;
“Το σκεπτικό του κ. Σόιμπλε, που δεν είναι μόνο δικό του, ενός πιθανού και ελεγχόμενου Grexit, είναι διανοητικά νόμιμο. Δεν είναι υπερβολικό, καθώς σίγουρα αυτό ήταν μια πιθανή εναλλακτική λύση σε αυτήν τη διαδικασία. Η διαίσθησή μου είναι ότι ο κ. Σόιμπλε πιστεύει και στέλνει ξεκάθαρα το μήνυμα πως η Ευρώπη και η Ελλάδα θα ήταν καλύτερα με μία έξοδο από το ευρώ. Είμαι απόλυτα σίγουρος ότι για την κ. Μέρκελ αυτό ήταν ένα δυνατό διαπραγματευτικό εργαλείο, αλλά όχι ο πολιτικός της στόχος. Όλοι οι ηγέτες και η κ. Μέρκελ είχαν σκοπό να αποφύγουν το Grexit και το επιχείρημα του κ. Σόιμπλε έδειξε στον κ. Τσίπρα ότι αυτή η δραματική λύση ήταν ρεαλιστική και επιτεύξιμη”.
Πηγή: Καθημερινή