Είναι αναπόφευκτη η επάνοδος στη δραχμή;

Προχθές, σε συνάντηση μεγαλο-οικονομικών παραγόντων και σε σύνδεση με skype με δύο πολύ προβεβλημένους αναλυτές, φάνηκε πως η πλειοψηφία θεωρούσε πως η επιστροφή στη δραχμή θα είναι αναπόφευκτη, όπως και η διάλυση του ευρώ (βλ. αναλύσεις Ρουμπινί και Σία…)

Κάποιοι μάλιστα θεώρησαν πως «έτσι όπως πάνε τα πράγματα, ίσως είναι καλύτερα να διαλυθεί όλο το σύστημα και να ανοικοδομηθεί σε υγιέστερες και πιο στέρεες βάσεις».. . Όπως έγραφε ο Κώστας Ουράνης…
Πάψετε πια να εκπέμπετε το σήμα του κινδύνου,
τους γόους της υστερικής σειρήνας σταματήστε,
κι αφήστε το πηδάλιο στης τρικυμίας τα χέρια!
Το πιο φριχτό ναυάγιο θα ήταν να σωθούμε!
Κώστας Ουράνης, Πάψετε πια…, vv. 1-4

Αλλά ποιοί θα το ανοικοδομήσουν; Αυτοί που το οδήγησαν στην κατάρρευση; Και μπορεί το έθνος να υπομείνει μια τέτοια διαδικασία οικονομικής καταστροφής και κάποιας κουτσής-στραβής ανόρθωσης; Διότι όσο χάλια και να είναι τα πράγματα σήμερα, υπάρχουν και τα πολύ χειρότερα. Μια επάνοδος στη δραχμή θα σήμαινε ένα επιπλέον χειροτέρεμα της τάξης του 40% σε σχέση με σήμερα!

Η ΕΠΑΝΟΔΟΣ ΣΤΗ ΔΡΑΧΜΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΗ

Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ δεν θα συνέφερε και τους Ευρωπαίους! ΗΔΗ ΕΧΟΥΝ ΛΟΥΣΤΕΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ! Ήδη έχουν ‘επενδύσει» στο Ελληνικό ‘πρόβλημα’: 50 δισεκ.ευρώ για την αγορά Ελληνικών ομολόγων στην δευτερογενή αγορά + 110 δισεκ.ευρώ ενίσχυση της ρευστότητας των Ελληνικών τραπεζών + 110 δισεκ η πρώτη δανειακή σύμβαση + 130 δισεκ ευρώ η επόμενη δανειακή σύμβαση = 400 δισεκ ευρώ περίπου. Συν όλα το κοινοτικά προγράμματα χρηματοδότησης επενδύσεων!

Τι νόημα θα είχε η έξοδος της Ελλάδας, στο μέσο μιας τεράστιας προσπάθειας δημιουργίας πρωτογενών πλεονασμάτων; Ποιός θα ωφελείτο στην Ευρώπη από μιά κατάρρεσυη της οικονομίας και της προσπάθειας;
Το μόνο νόημα θα ήταν αυτό «του παραδειγματισμού», και μάλιστα τώρα που η Γαλλία δείχνει να χαλαρώνει την στήριξη που παρείχε στην Ελλάδα.

Απ’ την άλλη πλευρά, θα πέρναγε το μήνυμα πως η Ευρώπη δεν καταφέρνει να δαμάσει ούτε ένα πρόβλημα σε μια χώρα που είναι μικρότερη από το 2% του συνόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα προκαλούσε νέες εντάσεις η ιδέα ότι θα υπάρχει και συνέχεια με άλλα ασθενή κράτη. Όλα αυτά θα επέτειναν την αστάθεια των αγορών, την εσωστρέφεια, και την αμφισβήτηση της συγκρότησης όλου του Ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Δυστυχώς και αυτό το πρόβλημα έκανε ήδη την εμφάνισή του. …………………………………………………………………………………………………………………………

ΤΙ ΘΑ ΣΗΜΑΙΝΕ Η ΕΠΑΝΟΔΟΣ ΣΤΗ ΔΡΑΧΜΗ;
Θα σήμαινε όχι δύο, αλλά πέντε νέα Μνημόνια

Το διεθνές οικονομικό κλίμα χειροτερεύει… Η ρευστότητα εξαφανίζεται, το Ελληνικό τραπεζικό σύστημα «βρίσκεται στην εντατική με τεχνητή υποστήριξη», οι Ευρωπαϊκές αγορές ομολόγων –πλην Γερμανίας- και τα διεθνή χρηματιστήρια καταταλαιπωρούνται, οι τράπεζες στην Κίνα και ναί, ακόμα και στη Ρωσία, έχουν αρχίσει να αντιμετωπίζουν τεράστιες επισφάλειες στα δάνειά τους.

Ήδη διέρρευσε η είδηση ότι τόσο η Γερμανία, όσο και τα επιτελεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης επεξεργάζονται σενάρια και μεθοδολογίες εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ.

Αυτό που κάποτε ήταν αδιανόητο και ανάθεμα, συζητείται πλέον όλο και πιό συχνά, με καταστροφικές συνέπειες και για τις διεθνείς αγορές και για την Πατρίδα μας!

Κάποιοι ισχυρίζονται πως το να έχεις δικό σου έθνικό’ νόμισμα έχει δύο αβαντάζ:

α. Μπορείς να τυπώνεις δικό σου χρήμα για να πληρώσεις τυχόν δάνεια που έχεις στο δικό σου νόμισμα -κάτι που σήμερα φαίνεται πως πράγματι διευκολύνει τις σοβαρές χώρες που έχουν δικό τους νόμισμα, όπως η Αμερική, η Βρετανία, η Ιαπωνία- και

β. Μπορείς να υποτιμάς το δικό σου νόμισμα για να βελτιώνεις την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων σου και του τουρισμού. Ξεχνάνε όμως την πορεία της οικονομίας μας πριν αρχίσει η προσπάθεια ένταξης στο ευρώ. Δραχμικά επιτόκια και κόστος δανεισμού για το Δημόσιο πάνω από 20% και για τις επιχειρήσεις πάνω από 30%. Ξεχνάνε τον πληθωρισμό, τις κρίσεις και τις υποτιμήσεις.Ξεχνάνε πως δεν φταίει μόνο το ευρώ για την δημοσιονομική κακοδιαχείριση, την αναξιοκρατία, το δυσλειτουργικό κράτος, την γραφειοκρατία, την τάση για υπερδανεισμό και καταναλωτισμό.
Η συζήτηση και μόνο για επάνοδο στη δραχμή είναι αδιανότητη και καταστροφική για τη Πατρίδα μας.

Γιατί;

Κανείς, μα κανείς δεν πρόκειται να επενδύσει στη Πατρίδα μας, όσο υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο και τέτοια αβεβαιότητα.

Ποιός θα έβαζε ευρώ για να του επιστρέψουν δραχμές; H ανασφάλεια και η έλλειψη αξιοπιστίας αποτρέπουν κάθε επενδυτική δραστηριότητα.

Η Νέα Δραχμή θα είχε την junk αξιοπιστία της Χώρας και των Κυβερνήσεών της
Όπως μέχρι σήμερα η Ελληνική Κυβέρνηση εμφανιζόταν στην Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς κανένα σοβαρά επεξεργασμένο σχέδιο για το τι ζητάει από τους Ευρωπαίους –πέρα από φθηνά δάνεια-, έτσι δεν έχει και κανένα σχέδιο εξόδου. Κάθε αλλαγή κατεύθυνσης προς τη δραχμή θα ήταν χαοτική και ευτελιστική για τους απλούς Έλληνες πολίτες.
Θα αποτελούσε αποδοχή ότι εμείς οι Έλληνες αποτύχαμε πλήρως, ότι είμαστε ανίκανοι να ανταγωνισθούμε και πέφτουμε στη Γ’ Εθνική Ευρώπης.

Η ‘Νέα Δραχμή’, αναγκαστικά θα ήταν εξαιρετικά υποτιμημένη για να μπορούσε να βοηθήσει την οικονομική δραστηριότητα και την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών. Δηλαδή μισθοί και εισοδήματα θα κατέρρεαν (σε ευρώ, σε ευθυγράμμιση με την υποτίμηση του νέου εθνικού νομίσματος).

Εκτός από τους μισθούς και τα εισοδήματα, θα υποχωρούσαν όλες οι υπόλοιπες αξίες. Ακινήτων, μετοχές στο χρηματιστήριο, ομόλογα, κινητές αξίες. Αυτή η διαδικασία έχει ήδη, δυστυχώς, αρχίσει. Αλλά θα χειροτερέψει πολύ περισσότερο όταν η πιθανότητα εξόδου από το ευρώ αυξηθεί. Δηλαδή οι ξένοι θα μπορούσαν να μας αγοράσουν ακόμα πιο φθηνά. Κυριολεκτικά ακόμα πιο μπιρ-παρά σε σχέση με σήμερα.

Θα εξαφανιζόταν η εμπορική πίστη. Οι συναλλαγές και οι εισαγωγές θα γινόντουσαν, κατά το μεγαλύτερο μέρος, με ρευστό. Με μετρητά, με όλα τα επακόλουθα για την οικονομική δραστηριότητα και την ανάπτυξη/
Ποτέ η υποτίμηση δεν είχε ουσιαστικά μεσο-πρόθεσμα αποτελέσματα. Οδηγούσε σε φαύλο κύκλο πληθωρισμού, πολύ υψηλά επιτόκια, φόβο για νέα υποτίμηση, έξοδο κεφαλαίων και τελικά σε νέα υποτίμηση.
Το τεράστιο χρέος μας σε ευρώ θα έπρεπε να αποπληρωθεί με υποτιμημένες δραχμές. Σαν συνέπεια το χρέος μας θα ανέβαινε τουλάχιστον στο 250% του ΑΕΠ!
Όλοι οι πολίτες που είχαν καταθέσεις και επενδύσεις στη χώρα μας θα κοίταζαν να αποφύγουν τις ζημιές από την επάνοδο στη Δραχμή και θα έβγαζαν έγκαιρα τα κεφάλαιά τους στο εξωτερικό, με αποτέλεσμα την άμεση κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος και της οικονομικής δραστηριότητας! Ήδη έχουν αρχίσει να το κάνουν. {Δηλαδή ήδη ισχύει ο ‘Νόμος του Γκρέσαμ’ (που όμως πρώτος είχε συλλάβει ο Αριστοφάνης στους Βατράχους στ.718-737), όπου όλοι θα προσπαθήσουν να ‘ξεφορτωθούν’ τις δραχμές και να ‘αποθηκεύσουν’ τα ευρώ.}

ΜΕ ΑΛΛΑ ΛΟΓΙΑ, Η ΕΠΑΝΟΔΟΣ ΣΤΗ ΔΡΑΧΜΗ ΘΑ ΙΣΟΔΥΝΑΜΟΥΣΕ, ΟΧΙ ΜΕ ΕΝΑ Η ΔΥΟ, ΑΛΛΑ ΜΕ ΠΕΝΤΕ ΜΝΗΜΟΝΙΑ!

11. Με τέτοιες επιπτώσεις, με την Ελλάδα εκτός της κεντρικής Ευρωπαϊκής σκηνής, με τέτοια προφανή αδυναμία, με ποιά ισχύ θα αντιμετωπίσουμε τα εθνικά θέματα;

ΙΙΙ. ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ: Προβλέπω πως πέρα από την νομισματική ένωση, η Ευρώπη θα προχωρήσει και στην ‘δημοσιονομική’ ένωσή της, με το κέντρο βάρους τον αποφάσεων και τον κεντρικό συντονισμό να γίνεται όχι στις Βρυξέλλες, αλλά στο Βερολίνο!

Η Ευρώπη πρέπει να αποσύρει και να διαγράψει τα ομόλογα πού έχει αγοράσει η ΕΚΤ (50 δισεκ. περίπου)
Να προχωρήσει άμεσα η διευθέτηση του PSI.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να βρεί τρόπο να επεμβαίνει πιο έγκαιρα στις αγορές και να ενισχύει το EFSF. Aυτό θα σήμαινε και τύπωμα χρήματος. Αλλά λιγότερο απ’όσο θα υπολόγιζε κανείς! Γιατί; Διότι όταν οι αγορές αντιληφθούνε πως η ΕΚΤ «μπορεί να τυπώσει χρήμα», θα ηρεμήσουν κάπως από μόνες τους και θα μειωθεί η ένταση των επιθέσεων στις αγορές ομολόγων. Όπως αντίστοιχα στην Αμερική με το Federal Reserve. Τα τελευταία δυό χρόνια, η νομισματική κυκλοφορία Μ1, έχει αυξηθεί κατά 21% περίπου στις ΗΠΑ και μόνο κατά 6% στην ΕΕ. [Πολλοί δεν αντιλαμβάνονται όπως όταν μιλάμε για ‘επίθεση’ των αγορών, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Οι αγορές, κυριολεκτικά, όχι μόνο δεν επιτίθενται, αλλά το βάζουν στα πόδια. Ξεπουλάνε με ζημία όσο-όσο για να μην εγκλωβιστούν με ακόμα μεγαλύτερες ζημιές. Πουλώντας όσο-όσο ρίχνουν τις τιμές και έτσι αυξάνεται η απόδοση των ομολόγων. Για να μπορεί να δανειστεί ένα κράτος πρέπει να πληρώσει επιτόκιο μεγαλύτερο από την απόδοση των ομολόγων στη δευτερογενή αγορά, γιατί η ήδη υψηλή απόδοση αφορά αυτά τα ομόλογα που ήδη κυκλοφορούν στην αγορά. Αν θες να εκδόσεις και άλλα, πρέπει να πληρώσεις ακόμα παραπάνω!]

Να διαλαλήσουμε στις αγορές ότι θα κάνουμε ότι πρέπει να κάνουμε για να βάλλουμε σε τάξη τα δημόσια οικονομικά μας και για να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικότητά μας. Δεν μπορεί να εισάγουμε τριπλάσια απ’όσα εξάγουμε.

Να στηρίξουμε τις προσπάθειες του νέου Πρωθυπουργού.

Να συντονιστούμε με τις ενέργειες της Ιταλίας, δεδομένου ότι η κατάσταση χειροτερεύει διεθνώς. Αν η Ιταλία ‘πέσει’, δύσκολα θα γλυτώσουμε τα χειρότερα.

Ο νέος Πρωθυπουργός να δημιουργήσει ένα Οικονομικό Συμβούλιο στο οποίο να συμμετέχουν αξιόλογοι Έλληνες όπως πολύ ενδεικτικά ο Αλέκος Παπαδόπουλος, ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος, ο Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, ο Λουκάς Τσούκαλης, ο Στέφανος Μάνος, ο Ιάκωβος Γεωργάνας, ο Μιχάλης Ιακωβίδης, κ.α., οι οποίοι θα μπορούν να συζητούν μαζί του εναλλακτικές ιδέες και προτάσεις.
Να πιστέψουμε στους εαυτούς μας. Μπορούμε!