Έκθεση Κομισιόν: Εποπτεία “στο σβέρκο μας” και μετά το μνημόνιο!

Η Κομισιόν “δείχνει τα δόντια της”. Το “μήνυμα” για πιο αυστηρή δημοσιονομική παρακολούθηση στην Ελλάδα αλλά και σε άλλα κράτη της ΕΕ που έχουν σχετικά “χαλαρές” διαδικασίες χάραξης, εκτέλεσης και -κυρίως- τροποποίησης των στόχων του προϋπολογισμού δίνει μέσα από έκθεσή της για τα μεσοπρόθεσμα προγράμματα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η συγκεκριμένη έκθεση της Κομισιόν παρουσιάζει ως παράδειγμα προς μίμηση τον τρόπο που τηρούν… κατά γράμμα τους στόχους τα κράτη του Βορρά και με αυτό το πλάνο “δείχνουν” την πολιτική παρακολούθησης και στη… μετά μνημονίου εποχή!

“Σκανάρει” τους προϋπολογισμούς κάθε κράτους με βάση τα νέα δεδομένα δημοσιονομικής εποπτείας που έχουν τεθεί σε ισχύ ανά την ΕΕ. Την ίδια ώρα όμως και ειδικά για την Ελλάδα, τα περιθώρια ευελιξίας μπορεί να είναι πολύ πιο στενά.

Κι αυτό διότι η “αυστηρότητα” που θα υπάρξει στο άμεσο και απώτερο μέλλον συνδέεται και με τα δημοσιονομικά ανταλλάγματα σε όρους τήρησης πρωτογενών πλεονασμάτων για παρεμβάσεις στο χρέος, όπως αναφέρει η εφημερίδα “Κεφάλαιο” που κυκλοφορεί.

Η μεγαλύτερη έμφαση δίνεται στις δαπάνες και στο κατά πόσο τηρούνται οι στόχοι ανά πεδίο και κατηγορία. Για παράδειγμα κεντρική κυβέρνηση, ασφαλιστικά ταμεία, περιφέρειες, δήμοι κλπ.

Όλα αυτά ενώ στην αξιολόγηση που ξεκινά (βάσει προγραμματισμού) στις 18 Ιανουαρίου, η χώρα μας θα πρέπει να διαπραγματευθεί το νέο Μεσοπρόθεσμο 2016-2019 που θα πρέπει να διασφαλίζει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ στο διηνεκές κι ενώ ήδη υπάρχει η πίεση για κάλυψη “τρύπας” 900 εκατ. ευρώ περίπου για το 2016 αλλά και η δέσμευση για πρόσθετα μέτρα 2 δισ. ευρώ για τη 2ετία 2017-2018.

Με γνώμονα την τήρηση των σχεδίων που προβλέπονται στο Μεσοπρόθεσμο, οι χώρες διακρίνονται σε 6 κατηγορίες, με την Ελλάδα να βρίσκεται μαζί με πολλά άλλα κράτη στην 3η, πιο χαλαρή κατηγορία. Τα πιο “σκληρά” κράτη είναι η Σουηδία και η Φινλανδία, στα οποία οι ετήσιοι στόχοι δαπανών κλειδώνουν για την 4ετία ανεξάρτητα από τις συνθήκες (εκτός και μία νέα κυβέρνηση έρχεται στην εξουσία ή αν αλλάξει η κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ των επιπέδων διακυβέρνησης).

Στην δεύτερη κατηγορία “αυστηρών” κρατών, στη Δανία και στην Ολλανδία, τα ανώτατα όρια δαπανών μπορούν να αυξηθούν μόνο αν οι πηγές χρηματοδότησης των πρόσθετων δαπανών θα προσδιορίζονται εκ των προτέρων.

Στην κατηγορία πριν την Ελλάδα οι στόχοι δαπανών μπορούν να προσαρμόζονται ανάλογα με τις αλλαγές σε μια σειρά ειδικών παραμέτρων που ορίζονται από τη νομοθεσία ή άλλα έγγραφα, αλλά οι αλλαγές αυτές θα πρέπει να αιτιολογούνται δημοσίως (Αυστρία, Ιρλανδία, Λετονία).

Ως… πρότυπα σε αυτή τη διαδικασία παρουσιάζονται το ολλανδικό μοντέλο, που προβλέπει διορθωτικό μηχανισμό αποκλίσεων τον επόμενο χρόνο, αλλά και το σουηδικό πρότυπο που έχει ανώτατα όρια δαπανών για την κεντρική κυβέρνηση σε επίπεδο 3ετίας που δεν προσαρμόζονται καν για τον πληθωρισμό, ενώ αν τα στοιχεία δείξουν υπέρβαση, η κυβέρνηση οφείλει να λάβει μέτρα κατά το τρέχον έτος για να την αποφύγει.