Εντυπωσιακά επίκαιρο μοιάζει να είναι ένα κείμενο του Ανδρέα Παπανδρέου, που γράφτηκε και εκφωνήθηκε στη βουλή, στις 28 Ιουλίου του 1992 με θέμα τη Συνθήκη του Μάαστριχτ.
Μπορεί το ΠΑΣΟΚ να στήριξε την συγκεκριμένη συνθήκη που εισήγαγε τις γνωστές και ως “τέσσερις ελευθερίες”, εκείνες δηλαδή για την κίνηση κεφαλαίων, εμπορευμάτων, υπηρεσιών και εργατικού δυναμικού, ο Ανδρέας Παπανδρέου όμως στην ομιλία του σχετικά με το θέμα, ασκούσε σφοδρή κριτική στη συνθήκη, προβλέποντας πολλά από αυτά που ζούμε σήμερα.
Το δίλημμα περί “Ευρωπαϊκής Γερμανίας” ή “γερμανικής Ευρώπης”, οι ανισότητες “βορρά και νότου”, η “Ευρώπη δύο ταχυτήτων” που τον τελευταίο καιρό μπαίνει όλο και περισσότερο στη συζήτηση για το μέλλον της Ένωσης αλλά και η “αναπτυξιακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης” είναι μόνο μερικές από τις παρατηρήσεις του τότε προέδρου του ΠΑΣΟΚ, που θα μπορούσαν πολύ εύκολα και σήμερα να χρησιμοποιηθούν περιγράφοντας την κατάσταση.
Τα αποσπάσματα που ακολουθούν προέρχονται από το απομαγνητοφωνημένο κείμενο της ομιλίας στη Βουλή, προσαρμοσμένο όμως σε δομή γραπτού λόγου, με τη φροντίδα του Κώστα Λαλιώτη, επί σειρά ετών στενού συνεργάτη του Ανδρέα.
Οι όποιες προσθήκες υπήρχαν στο αρχικό κείμενο δεν αλλάζουν το περιεχόμενό του, απλώς είχαν περικοπεί από τον ίδιο τον Ανδρέα Παπανδρέου για να δώσει έμφαση στον προφορικό λόγο, κυρίως όμως για να συντομεύσει τον χρόνο της ομιλίας του.
● «Παραμένει πάντα το ερώτημα εάν πορευόμαστε προς μία “ευρωπαϊκή Γερμανία” ή προς μία “γερμανική Ευρώπη”. Ας δώσουμε ένα παράδειγμα.
Πρόσφατα η Γερμανία αύξησε το επιτόκιο, την ώρα που όλοι στην Ευρώπη και στην Αμερική ζητούσαν να μην το κάνουν, διότι η πορεία προς την ύφεση είναι σαφής. Και όμως το έκαναν. Εύλογα διερωτάται κανείς σε ποιο μέτρο μπορεί να στηρίζεται η Ευρώπη στη γερμανική αλληλεγγύη.
● Στο πλαίσιο της ΕΟΚ σοβεί πάντα η σύγκρουση Βορρά και Νότου. Και αυτό γιατί η ενιαία αγορά, όταν απουσιάζει κάθε άλλη ουσιαστική πολιτική σύγκλισης και συνοχής πολύ υψηλότερου επιπέδου, οξύνει τις αντιθέσεις. Εάν δεν υπάρξουν κάποια ουσιαστικά μέτρα, κάποιες αποτελεσματικές παρεμβάσεις θα μεγαλώσουν οι αποστάσεις και οι αποκλίσεις ανάπτυξης ανάμεσα στις πλούσιες και τις φτωχές περιφέρειες.
● Το ΠΑΣΟΚ θα ψηφίσει την κύρωση της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Εχουμε χρέος να περιγράψουμε και να προβάλουμε ορισμένες κρίσιμες πτυχές της. Το ΠΑΣΟΚ δεν πρόκειται να πει στον λαό μόνο τα αναμενόμενα οφέλη, ούτε να ωραιοποιήσει την εικόνα. Αντίθετα πρέπει να τονίσει με ειλικρίνεια το κόστος αυτής της προσαρμογής.
● Για μένα είναι σαφέστατο. Σημαίνουν ότι ήδη προβλέπονται, έστω και αν δεν ομολογούνται, δύο ταχύτητες στην Ενωμένη Ευρώπη. Ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψη μας το τεράστιο κοινωνικό κόστος και τις εκρηκτικές κοινωνικές καταστάσεις τις οποίες θα αντιμετωπίζουμε σε αυτή την πορεία, τουλάχιστον για τις χώρες του Νότου.
● Η απάντηση της Νέας Δημοκρατίας είναι ναι στη συνεχιζόμενη μονόπλευρη λιτότητα. Ναι στη βίαιη ταξική επίθεση ενάντια στους εργαζόμενους, ναι, τελικά, στην αποτυχία. Η απάντηση του ΠΑΣΟΚ είναι όχι. Υπάρχουν και άλλοι δρόμοι, που θα οδηγήσουν στην προσέγγιση των ονομαστικών στόχων του Μάαστριχτ, με δίκαιη επιμέτρηση του κόστους της προσαρμογής. Δρόμοι, που οδηγούν ακόμα και στην επίτευξη των στόχων, εφόσον όμως πληρωθούν ορισμένες προϋποθέσεις. Κάτι τέτοιο απαιτεί συνεχιζόμενη διεκδίκηση στην πορεία προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Απαιτεί, επίσης, μια άλλη οικονομική πολιτική, διότι για τη Νέα Δημοκρατία, η ΕΟΚ, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο ΟΟΣΑ αποτελούν το άλλοθι για να συνεχίζει τη δική της αντιφατική, μυωπική πολιτική.
● Εδώ, ήθελα να φέρω ένα παράδειγμα: Οταν υπάρχει ενοποίηση του νομίσματος σε πέρα από μία χώρα, σε δύο, σε τρεις, σε πέντε χώρες, αυτό λειτουργεί κατά τρόπο αρνητικό για όλες τις καθυστερημένες ή ασθενέστερες χώρες ή περιοχές. Θα δώσω το απλό παράδειγμα των δύο Γερμανιών. Μόλις έγινε το ενιαίο νόμισμα, εμφανίστηκαν αμέσως τα τραγικά προβλήματα της Ανατολικής Γερμανίας. Η Δυτική Γερμανία αναγκάζεται, τώρα, να κάνει μεταφορές πόρων, πραγματικά αστρονομικών διαστάσεων, στην τέως Ανατολική Γερμανία, γιατί έχει την ευθύνη και μπορεί να ασκήσει δημοσιονομική πολιτική.
● Είναι απαραίτητο και κλειδί να ολοκληρωθεί ο ομοσπονδιακός χαρακτήρας της Ευρώπης, έτσι ώστε η ευθύνη να είναι εκεί όπου υπάρχουν τα μέσα. Τα μέσα θα τα έχουν οι Βρυξέλλες μετά την Ενωση. Δεν θα τα έχουν τα κράτη-μέλη. Και εκεί υπάρχει η ευθύνη, η οποία βεβαίως πρέπει και να ελέγχεται δημοκρατικά. Μόνο με μια πολιτική ένωση θα αναλυθούν και θα αναληφθούν αυτές οι ευθύνες.
● Δεν αρκεί η ενιαία αγορά και το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα, για να αντιμετωπίσει η Ευρώπη τις προκλήσεις του μέλλοντος. Απαιτείται η διαμόρφωση μιας αναπτυξιακής ευρωπαϊκής πολιτικής.
● Το πεδίο της δράσης ανάμεσα στις συντηρητικές και τις προοδευτικές πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις μεταφέρεται τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε μεγάλο βαθμό στο ευρωπαϊκό επίπεδο.
ΠΗΓΗ: efsyn.gr
