Μηνύματα στην Τουρκία για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό έστειλε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την ομιλία του στο πλαίσιο των εργασιών της 76ης Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη.
Όπως τόνισε, πέρυσι η Άγκυρα αύξησε την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις χωρίς λόγο και αυτό δεν θα πρέπει να επαναληφθεί. Επίσης, ο Πρωθυπουργός ξεκαθάρισε πως η Ελλάδα θα συνεχίζει να υπερασπίζεται τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης άρχισε την ομιλία του με αναφορές στην πανδημία του κορονοϊού και την κλιματική αλλαγή.
«Για πρώτη φορά στην ανθρώπινη Ιστορία, ο πλανήτης μας ένωσε τα χέρια και έκανε πράξη ένα συλλογικό επιστημονικό θαύμα. Την ανακάλυψη, την ανάπτυξη και την παραγωγή όχι μόνο ενός, αλλά διαφόρων ασφαλών και αποτελεσματικών εμβολίων, σε ένα εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Κάτι που απαιτούσε δεκαετίες στο παρελθόν, τώρα επιτεύχθηκε σε διάστημα μηνών.
Και η Ευρώπη πρωτοστάτησε σε πολλά μέτωπα.
Ήμασταν πρωτεργάτες στην προμήθεια εμβολίων. Τα εμβόλια αγοράστηκαν από την ΕΕ και διανεμήθηκαν σε όλα τα κράτη-μέλη, με βάση τον πληθυσμό τους, ανεξάρτητα από το μέγεθος και την οικονομική τους ισχύ. Μια πραγματική πράξη αλληλεγγύης.
Η Ευρώπη πρωτοστάτησε στις δωρεές εμβολίων σε χώρες εκτός της ΕΕ. Η Ελλάδα, η χώρα μου, έχει δώσει μέχρι στιγμής 1,3 εκατομμύρια δόσεις, ενώ αναμένεται να δοθούν ακόμη 4 εκατομμύρια δόσεις σε διάφορες χώρες, από το Ιράκ έως τη Ρουάντα, και από τη Λιβύη έως την Ιορδανία. Προσφέρουμε επίσης 510.000 δόσεις μέσω του COVAX.
Συμφωνήσαμε, ως Ευρωπαίοι, τον περασμένο Ιούλιο σε ένα πακέτο για την υποστήριξη της ανάπτυξης σε ευρωπαϊκή κλίμακα, το Next Generation EU, το οποίο προάγει μια βιώσιμη οικονομική ανάκαμψη σε όλη την ήπειρο.
Και συμφωνήσαμε και στην ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Ψηφιακού Πιστοποιητικού. Μια καινοτόμα ιδέα που πρότεινε πρώτη η Ελλάδα, η εφαρμογή της οποίας ήταν απολύτως καθοριστική για την αποκατάσταση των ελευθεριών, τη στήριξη του τουρισμού και την τόνωση των οικονομιών μας».
«Η χώρα μου είναι δεσμευμένη για την πάταξη της κλιματικής αλλαγής», είπε χαρακτηριστικά. Και συνέχισε: «Η χώρα μας πλήρωσε βαρύ τίμημα από τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού, είμαι ευγνώμων προς όλες τις χώρες που απέστειλαν βοήθεια. Η Διακήρυξη των Αθηνών, που συμφωνήθηκε κατά τη Σύνοδο των ηγετών των χωρών του Νότου την προηγούμενη Παρασκευή, είναι σημαντικό βήμα. Η βούληση της κυβέρνησης μας να αντιμετωπίσει με αποτελεσματικότητα την κλιματική κρίση είναι αδιαπραγμάτευτη. Ο στόχος που είχαμε θέσει για ολική απολιγνιτοποίηση έως το 2028 πιθανώς να επιτευχθεί νωρίτερα, ακόμη και το 2025».
Το μήνυμα στην Τουρκία
Στη συνέχεια, έκανε αναφορές στις διεθνείς σχέσεις, τονίζοντας πως «από την τελευταία μας συνάντηση, στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, η Ανατολική Μεσόγειος βίωσε δυστυχώς περισσότερες μέρες αστάθειας παρά ηρεμίας.
Ενώ είναι αλήθεια ότι υπάρχουν αποκλίνουσες αντιλήψεις μεταξύ της Ελλάδας και της γειτονικής μας Τουρκίας, η Ελλάδα ήταν πάντα προσηλωμένη στους κανόνες και τις αρχές του διεθνούς δικαίου και παραμένει ισχυρός υπέρμαχος της άποψης πως όλες οι διαφορές θα πρέπει να διευθετούνται με ειρηνικό τρόπο, πάντα σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Καταρχάς να επισημάνω ότι είναι ο Καταστατικός Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών που απαγορεύει τη χρήση ή την απειλή χρήσης βίας. Ωστόσο, από το 1995 η Ελλάδα αντιμετωπίζει μια επίσημη, διαρκώς ανανεούμενη και ξεκάθαρα παράνομη και απαράδεκτη απειλή χρήσης βίας από την Τουρκία, γνωστή ως casus belli.
Επίσης, με δεδομένο ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα που γεωγραφικά περιβρέχεται από θάλασσα, αποτελείται από χιλιάδες νησιά και μια ακτογραμμή που εκτείνεται πέραν των 14 χιλιάδων χιλιομέτρων, τη μεγαλύτερη της Μεσογείου, αλλά και ως παγκόσμια ναυτική δύναμη, είμαστε απόλυτα προσηλωμένοι στο Δίκαιο της Θάλασσας, όπως αυτό αποτυπώνεται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Προσφάτως υπογράψαμε, ύστερα από πολλά χρόνια δύσκολων διαπραγματεύσεων, συμφωνίες οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών μας με την Ιταλία και την Αίγυπτο, και συμφωνήσαμε με την Αλβανία να παραπέμψουμε το ζήτημα της οριοθέτησης στο Διεθνές Δικαστήριο.
Αυτή θεωρώ πως είναι η καλύτερη απόδειξη πως οι διαφωνίες σχετικά με τις οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, ανεξαρτήτως του πόσο περίπλοκες και μακροχρόνιες είναι, μπορούν να επιλυθούν, εφόσον συμφωνήσουμε σε ένα κοινό πλαίσιο. Και το μόνο διαθέσιμο πλαίσιο είναι αυτό του Δικαίου της Θάλασσας.
Αυτή η στάση ορίζει και την προσέγγισή μας όσον αφορά στην Τουρκία. Πάντα υποστηρίζαμε την ανάγκη για ανοιχτά κανάλια επικοινωνίας και για συνεργασία ανάμεσα στις χώρες μας που γειτονεύουν. Αυτό που συνέβη πέρυσι, όταν η Άγκυρα δημιούργησε κλίμα έντασης, αχρείαστα και δίχως να προκληθεί, απειλώντας με σύγκρουση μεταξύ δύο συμμάχων στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, δεν θα πρέπει να επαναληφθεί.
Η Τουρκία θα πρέπει να αντιληφθεί ότι η επιθετική της στάση στο συγκεκριμένο θέμα υπονομεύει τις προοπτικές για μια αμοιβαία επωφελή σχέση, και θέτει σε κίνδυνο την περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα. Επιπροσθέτως, καθιστά τη σχέση της Τουρκίας με την Ευρώπη αρκετά πιο περίπλοκη.
Θα ήθελα να κατακτήσω απολύτως σαφές ότι θα συνεχίσουμε να προστατεύουμε την κυριαρχία και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα σε ολόκληρη την επικράτειά μας, στη στεριά, στη θάλασσα και στον εναέριο χώρο μας. Ταυτόχρονα, θα καταβάλλω κάθε δυνατή προσπάθεια για να συνεχίσω την προσπάθεια προσέγγισης με την Τουρκία για τη διερεύνηση οδών συνεργασίας.
Έχω ένα όραμα για την Ανατολική Μεσόγειο: Αντί να συνεχίσουμε τις διαμάχες του προηγούμενου αιώνα για τους υδρογονάνθρακες -ένα αγαθό που χάνει την αξία του- θα πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και να συνεργαστούμε ενάντια στους νέους κοινούς εχθρούς. Την κλιματική κρίση, η οποία επηρεάζει εξίσου τις δύο χώρες μας. Αλλά και την απειλή της παράνομης μετανάστευσης, όπου η Τουρκία έχει σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει συνεργαζόμενη με εμάς προκειμένου να εξαλείψουμε τα παράνομα δίκτυα διακινητών που εκμεταλλεύονται την απόγνωση ευάλωτων ανθρώπων.
Υπάρχουν πολλά που οι δυο χώρες μας μπορούν να κάνουν από κοινού. Είμαστε προορισμένοι από την ιστορία και τη γεωγραφία να συνυπάρχουμε. Είναι προς το κοινό μας συμφέρον να το κάνουμε με τρόπο ειρηνικό και με στόχο την ευημερία.
Το ζήτημα για το οποίο είμαι λιγότερο αισιόδοξος είναι το Κυπριακό.
Είναι, πράγματι, θλιβερό ότι η Τουρκία συνεχίζει να αγνοεί σειρά ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών, μεταξύ αυτών τα ψηφίσματα 541 και 550, και επιμένει στη στρατιωτικοποίηση του νησιού. Συνεχίζει την παραβίαση των θαλάσσιων ζωνών και του εναέριου χώρου της Κύπρου και παραβιάζει τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών στην περίκλειστη περιοχή των Βαρωσίων.
Η Ελλάδα παραμένει πλήρως προσηλωμένη στη στήριξη των προσπαθειών υπό τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων -το συντομότερο δυνατό- που θα αποσκοπούν στην επίτευξη μιας βιώσιμης λύσης για το Κυπριακό.
».
«Η Ευρώπη πρέπει και μπορεί να κάνει περισσότερα μόνη της»
«Η Ευρώπη πρέπει και μπορεί να κάνει περισσότερα μόνη της, όχι ασφαλώς σε βάρος των διατλαντικών δεσμών», είπε στη συνέχεια σχετικά με την ανάγκη -όπως την χαρακτήρισε- της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ.
«Η Ελλάδα ήταν πάντοτε υπέρμαχος της ένταξης των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ. Όμως ας είμαστε ειλικρινείς, λίγα έχουν γίνει. Στις αρχές Οκτωβρίου θα γίνει η Σύνοδος ΕΕ – Δυτικών Βαλκανίων στη Σλοβενία, ας μην χάσουμε αυτήν την ευκαιρία, η ΕΕ πρέπει να φανεί συνεπής στις δεσμεύσεις της».
Δείτε την ομιλία του Πρωθυπουργού
