Για το προσφυγικό και τα ελληνοτουρκικά μίλησαν στις κοινές δηλώσεις τους ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πρόεδρος του ευρωπαϊκού συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ. Οι δηλώσεις έγιναν την ώρα που έχει κλιμακωθεί η τουρκική προκλητικότητα και η ΕΕ εξετάζει κυρώσεις κατά της Τουρκίας.
Μια αποστροφή του λόγου του όμως ήταν αυτή που έδειξε ότι σύντομα Ελλάδα και Τουρκία θα καθίσουν στο τραπέζι του διαλόγου. «Εφόσον έχουμε απτά δείγματα γραφής είμαστε έτοιμοι να εκκινήσουμε άμεσα διερευνητικές επαφές με την Τουρκία για τη μία διαφορά», είπε ο κ. Μητσοτάκης.
Αυτή την αποστροφή την μετέδωσαν άμεσα τα τουρκικά ΜΜΕ με τίτλο: «Μητσοτάκης: Είμαστε έτοιμοι να διαπραγματευθούμε με την Τουρκία το συντομότερο δυνατό».
Ο πρωθυπουργός ξεκίνησε την αναφορά του με τα γεγονότα στην Μόρια. Τα χαρακτήρισε θλιβερά και είπε ότι με την παρέμβαση των αρχών δεν υπήρξαν απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και τραυματισμοί. Είπε ακόμα ότι σε λίγες ημέρες δημιουργήθηκε ένας καταυλισμός.
Ο πρωθυπουργός κάλεσε την Ευρώπη να αφήσει τα λόγια και να περάσει στα έργα.
«Η αυστηρή φύλαξη των συνορων θα συνεχιστεί και στον Έβρο και στη θάλασσα. Η Ευρώπη σηκώνει δυσβάσταχτο βάρος του κοινου μας προβλήματος. Ωρα η ευρωπαϊκή συμπαράσταση να μεταφραστεί σε χειροπιαστή αλληλεγγύη», είπε. Ο πρωθυπουργός είπε ότι τα διδάγματα από αυτή την περιπέτεια είναι πολλά. Και είπε ότι κάποιοι μετατρέπουν το δικαίωμα στο άσυλο σε ασυλία στην παρανομία. Η Μόρια είπε ανήκει πια στο παρελθόν.
Συνεχίζοντας, ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε πως με τον Σαρλ Μισέλ, συζήτησαν τις εξελίξεις «σε μια περίοδο ευαίσθητη σε όλη τη Μεσόγειο», σημειώνοντας πως η Τουρκία, «δυστυχώς τους τελευταίους μήνες απειλεί τη σταθερότητα, αμφισβητεί κυριαρχικά δικαιώματα Ελλάδος και Κύπρου».
Ο πρωθυπουργός επισήμανε ότι οι απόψεις με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι ταυτόσημες και τόνισε: «Εδώ διακυβεύονται στρατηγικά, γεωπολιτικά συμφέροντα της ΕΕ».
Ευχήθηκε οι όποιες εξελίξεις να είναι θετικές στη συμπεριφορά της Άγκυρας: «Το πλαίσιο επιπτώσεων έχει ήδη αποσαφηνιστεί. Έχει έρθει η ώρα για πράξεις και όχι για λόγια. Η Τουρκία έχει χρόνο ακόμα, πριν και μετά τη Σύνοδο Κορυφής, να συνεχίσει το πρώτο ενθαρρυντικό βήμα απεμπλοκής από την κρίση| και σημείωσε και τόνισε:
«Σε ό,τι αφορά εμάς ισχύει αυτό που έχω πει πολλές φορές. Τέλος των προκλήσεων, αρχή των συζητήσεων. Εφόσον έχουμε απτά δείγματα γραφής είμαστε έτοιμοι να εκκινήσουμε άμεσα διερευνητικές επαφές με την Τουρκία για τη μία διαφορά την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Μέχρι να υπάρξει οριστική οριοθέτηση ή με συμφωνία δύο μερών ή με απόφαση διεθνούς δικαστηρίου το Διεθνές Δίκαιο της θάλασσας απαγορεύει μονομερείς ενέργειες».
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, τόνισε ότι «το θέμα της ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο δεν είναι μόνο υπόθεση της Ελλάδος και της Κύπρου αλλά της ΕΕ» ενώ αναφερόμενος στο μεταναστευτικό είπε ότι ήθελε να δει με τα μάτια του «την πραγματικότητα που θα αντιμετωπίσουμε» και σημείωσε ότι «καταλαβαίνουμε την ευθύνη που ανέλαβε η Ελλάδα απέναντι σε ένα γεγονός τόσο βίαιο».
Ο κ.Μισέλ απέδωσε τα εύσημα στην κυβέρνηση για την «ικανότητα να δώσει απαντήσεις σε τόσο σύντομο διάστημα» και ανέφερε «την κινητοποίηση της ΕΕ» να στηρίξει τη χώρα στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού.
Ο κ.Μισέλ αναφέρθηκε και στο θέμα της επόμενης Συνόδου Κορυφής που θα αφιερωθεί στην κατάσταση της Ανατολικής Μεσογείου και τις σχέσεις ΕΕ και Τουρκίας.
«Έχουμε το θέμα της ασφάλειας και σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο. Δεν είναι μονό υπόθεση της Ελλάδας και της Κύπρου αλλά είναι υπόθεση της ΕΕ. Θέλω να σας πω ότι είμαστε αλληλέγγυοι όλοι στην Ευρώπη, γιατί θεωρούμε ότι πρέπει όλα τα κράτη-μέλη να τυγχάνουν σεβασμού και αυτό είναι το νόημα της παρουσίας μου εδώ, να επαναλάβω αυτό το μήνυμα».
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναφερόμενος στην αντιμετώπιση της δραστηριότητας της Τουρκίας τόνισε επίσης: «Να εργαστούμε μαζί εντατικά για να δούμε πώς θα προοδεύσουμε, με μια διπλή μέθοδο. Αφενός να είμαστε κατηγορηματικοί και αυστηροί για να γίνουν σεβαστές αρχές που είναι σημαντικές για την Ελλάδα και την Κύπρο και αφετέρου είμαστε έτοιμοι να ανοίξουμε την αγκάλη μας για να δείξουμε ότι μια ατζέντα θετική είναι δυνατόν να υπάρξει αν υπάρχει κοινή βούληση να γίνουν σεβαστές αυτές οι αρχές. Είναι θέμα σημαντικό που θα συζητηθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου και θα προετοιμαστούμε ώστε να δείξουμε την ενότητα και τη δύναμη της ΕΕ γιατί η ασφάλεια και η σταθερότητα είναι στρατηγικό συμφέρον της ΕΕ».
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ αναφέρθηκε στην ανάγκη πολυμερούς συνάντησης των χωρών της περιοχής- «πέρα από τον διμερή διάλογο»- όπου θα τεθούν θέματα ασφάλειας, θαλάσσια θέματα, οικονομικής συνεργασίας, ενέργειας και άλλα, και τόνισε η ΕΕ το εξετάζει και θα συζητηθεί αφού υπάρχει αυτή η ανάγκη.
«Να έχουμε βούληση ειλικρινή για να προχωρήσουμε με ατζέντα πιο θετική και προβλέψιμη απ’ ό,τι ήταν τον τελευταίο καιρό» είπε.
Τέλος αναφέρθηκε στη Σύνοδο του Ιουλίου, «μια μαραθώνια Σύνοδο Κορυφής τεσσάρων ημερών, η οποία ήθελε να δώσει ένα μήνυμα αισιόδοξο σε όλο τον κόσμο» όπως είπε και προσέθεσε:
«Κινητοποιηθήκαμε και δεσμεύσαμε 1.800 δισ. ευρώ για να αντιμετωπίσουμε τον covid-19 ενωμένοι. Θα συνεργαστούμε στο μέλλον καλύτερα για να αντιμετωπίσουμε την κρίση και να ανακάμψουμε το συντομότερο δυνατόν» κατέληξε.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163