Οι αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας είναι ίσως ένα από τα πιο σοβαρά νομθετήματα που πρόκειται να ψηφιστούν από την Ελληνική Βουλή. Οι αντιδράσεις πολλές, κυρίως από τους ειδικούς, από τους επιστήμονες που καθημερινά έχουν να κάνουν με την εφαρμογή του και γνωρίζουν τι ακριβώς πρέπει να αλλάξει και τι όχι. Ο γνωστός ποινικολόγος, Μιχάλης Δημητρακόπουλος μίλησε στο newsit.gr γι' αυτό το μείζον θέμα και ανέλυσε τα θετικά και τα αρνητικά του.
«Οφείλω να ομολογήσω ότι αισθάνομαι θλίψη από το γεγονός ότι μετά από 70 χρόνια που ισχύει ο Ποινικός Κώδικας στη χώρα μας και ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας, αλλάζουν αυτά τα κορυφαία νομοθετήματα, αυτοί οι κορυφαίοι κώδικες οι οποίοι επηρεάζουν πάρα πολύ τη ζωή μας, την καθημερινότητά μας και, δυστυχώς, ψηφίζονται, εάν ισχύει και επιβεβαιωθεί η πληροφορία που έχουμε, μόνο από την κυβέρνηση, η οποία προσφάτως έχει χάσει την δημοκρατική της νομιμοποίηση. Ήλπιζα, πίστευα και προσδοκούσα ότι ένα τέτοιο κορυφαίο νομοθέτημα θα έπρεπε να ήταν απόρροια συνεργασίας, ομοφωνίας όλων των πολιτικών δυνάμεων και κομμάτων της χώρας», λέει αρχικά ο κ. Μιχάλης Δημητρακόπουλος.
Χωρίς τον Ποινικό Κώδικα δεν υπάρχει κοινωνία
«Ο νέος Κώδικας Ποινικής Δικονομίας και ο Ποινικός Κώδικας έχουν διατάξεις θετικές έχουν και διατάξεις αρνητικές», λέει ο Μιχάλης Δημητρακόπουλος. Και συνεχίζει: «Θα μπορούσαμε να κουβεντιάζουμε ώρες ατελείωτες για να καταγραφούν τα θετικά και τα αρνητικά του συγκεκριμένου κώδικα. Ας περιοριστούμε στον Ποινικό Κώδικα που έχει μεγαλύτερη απήχηση στον κόσμο. Διότι ο Ποινικός Κώδικας, ουσιαστικά, τι κάνει; Προστατεύει τα βασικότερα έννομα αγαθά μέσα σε μία κοινωνία, μέσα σε μία πολιτεία. Προστατεύει τη ζωή, προστατεύει την ελευθερία, τη σωματική ακεραιότητα, την τιμή και την υπόληψη και την περιουσία των πολιτών. Χωρίς αυτήν την προστασία δεν υπάρχει κοινωνία, μία ζούγκλα θα είναι οι σχέσεις μας και τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο. Βλέποντας τις διατάξεις θα σας πω, εν ολίγοις, γιατί επαναλαμβάνω ότι θα έπρεπε να μιλάμε ώρες ατελείωτες για να τις αναλύσουμε, θετικό πρόσημο για μένα έχει το γεγονός ότι μετά από 70 χρόνια το πλαίσιο που καθορίζει τις ποινές καθείρξεως μεταβάλλεται. Εκεί που παλαιότερα η ποινή κάθειρξης ήταν από πέντε έως 20 χρόνια, τώρα περιορίζεται από πέντε έως 15 χρόνια».
«Χαιρετίζω την δυνατότητα των δικαστηρίων, σε ορισμένα σοβαρά ποινικά αδικήματα, μαζί με την πρόβλεψη της ποινής της ισοβίου καθείρξεως διαζευκτικά να υπάρχει και η ποινή της καθείρξεως μέχρι 15 ετών. Τα δικαστήρια, οι δικαστές ανάλογα με τη φύση του αδικήματος, τις συνθήκες κάτω από τις οποίες τελέστηκε και την προσωπικότητα του κατηγορουμένου, θα έχει τη δυνατότητα να επιβάλλει ή ισόβια κάθειρξη για ένα πολύ βαρύ ποινικό αδίκημα ή διαζευκτικά επαναλαμβάνω, πρόσκαιρη κάθειρξη μέχρι 15 ετών», λέει ο κ. Δημητρακόπουλος.
Σε όλα τα κράτη του κόσμου, όταν κάποιος σκοτώνει εκ προθέσεως έναν άλλον άνθρωπο, η προβλεπόμενη ποινή είναι μόνο ισόβια κάθειρξη
«Διαφωνία κάθετη έχω, όσον αφορά το πολυτιμότερο έννομο αγαθό ενός ανθρώπου, που είναι η ζωή. Εκεί απαγορεύεται και πρέπει να γίνει απάλειψη η διαζευκτική ποινή. Σε όλα τα κράτη του κόσμου, όταν κάποιος σκοτώνει εκ προθέσεως έναν άλλον άνθρωπο, η προβλεπόμενη ποινή είναι μόνο ισόβια κάθειρξη, κι όχι διαζευκτικά και κάθειρξη μέχρι 15 ετών. Εάν το δικαστήριο και μόνο το δικαστήριο, είτε αυτό αποτελείται από τακτικούς δικαστές, είτε αποτελείται και από ενόρκους, κρίνει ότι είναι πολύ αυστηρή η ποινή της ισοβίου καθείρξεως σε μία ανθρωποκτονία από πρόθεση, έχει τη δυνατότητα να αναγνωρίσει ελαφρυντικά ή εάν η πράξη της ανθρωποκτονίας έχει τελεστεί σε βρασμό ψυχικής ορμής και με αυτές τις προϋποθέσεις μόνο μπορεί να μην επιβάλει ισόβια κάθειρξη. Αλλά, σίγουρα, εάν δεν θέλουμε να απαξιώσουμε και την αξία της ανθρώπινης ζωής στην Ελλάδα, όταν αυτή αφαιρείται με δόλο και με πρόθεση, η ποινή θα πρέπει να είναι ισόβια».
Όχι πλημμέλημα η κατοχή εκρηκτικών βομβών και υλών
«Επίσης, ενστάσεις μεγάλες έχω όσον αφορά την κατοχή εκρηκτικών βομβών και εκρηκτικών υλών, όπου, πάλι κατά τρόπο πρωτότυπο για το σύγχρονο κόσμο, η κατοχή αυτών μετατρέπεται σε πλημμέλημα. Έτσι, περνάμε ένα μήνυμα στην κοινωνία και στον ευρύτερο κόσμο ότι σε αυτή τη χώρα το να κατέχει κάποιος χειροβομβίδες, ρουκέτες, βόμβες, δυναμίτιδα και μάλιστα βόμβες οι οποίες μπορούν να σκοτώσουν εκατοντάδες ανθρώπους, αυτό είναι ήσσονος σημασίας και τιμωρείται σε βαθμό πλημμελήματος μέχρι πέντε χρόνια φυλάκισης. Αυτό είναι ανεπίτρεπτο γιατί θα αποτελέσει και δέλεαρ. Θα έλεγα, χαριτολογώντας, ότι το μόνο που μας απομένει είναι να προτείνουμε στους απανταχού τρομοκράτες και εγκληματίες να έρθουν στη χώρα μας, να τους παραχωρήσουμε και αποθήκες για να κατέχουν εκεί, με ασφάλεια, τις εκρηκτικές ύλες και τις εκρηκτικές βόμβες. Θα πρέπει να αλλάξει. Και υπάρχει δυνατότητα να αλλάξει, αρκεί να υπάρχει και η βούληση».
Θα έλεγα, χαριτολογώντας, το μόνο που μας απομένει είναι να προτείνουμε στους απανταχού τρομοκράτες και εγκληματίες να έρθουν στη χώρα μας
Ο Μιχάλης Δημητρακόπουλος κάνει αναφορά και σε θέματα τα οποία μπορεί να ενοχλήσουν κάποιους αλλά ξεκαθαρίζει ότι μιλάει κυρίως ως πολίτης.
«Θα μείνω σε κεφαλαιώδη ζητήματα, διότι θα είναι κουραστικό για τον κόσμο να κάνουμε μία λεπτομερή ανάλυση των ενστάσεων ή των θετικών κρίσεων όσον αφορά στο νέο Ποινικό Κώδικα, αλλά νομίζω ένα θέμα που θα πρέπει να θίξουμε, που χρειάζεται βέβαια και προσωπική τόλμη, γιατί σίγουρα κάποιοι που θα ακούσουν τις απόψεις μου θα στεναχωρηθούν, θα ενοχληθούν και μπορεί να είναι και εντολείς μου. Εγώ όμως αυτή τη στιγμή μιλάω όχι ως συνήγορος υπεράσπισης συγκεκριμένου κατηγορούμενου, αλλά μιλάω ως πολίτης αυτής της κοινωνίας. Έχουμε δει τα τελευταία χρόνια, επί κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, να πολιτεύεται και να κάνει αγώνα να πείσει την κοινωνία την ελληνική ότι είναι κατά της διαπλοκής και κατά της διαφθοράς. Και βλέπω ότι η κυβέρνηση αυτή θέλει μόνη της να ψηφίσει το νέο Ποινικό Κώδικα με τον οποίον ο νόμος περί καταχραστών του Δημοσίου καταργείται. Η αλήθεια είναι ότι δεν καταργείται ακριβώς, αλλά τροποποιείται. Και εγώ προσωπικά συμφωνώ ότι ο νόμος περί καταχραστών του Δημοσίου με προβλεπόμενη ποινή, σε επιβαρυντικές περιστάσεις όταν συντρέχουν, την ισόβια κάθειρξη, είναι μία ποινή η οποία για μένα είναι δυσανάλογη σε σχέση με την βαρύτητα του αδικήματος. Επίσης, πουθενά στον πολιτισμένο κόσμο δεν υπάρχει ποινική μεταχείριση, ποινική αντιμετώπιση των εγκλημάτων κατά του Δημοσίου, που να προβλέπεται ισόβια κάθειρξη. Το ότι τον καταργεί η κυβέρνηση αυτόν τον νόμο, συγκεκριμένα μάλλον καταργεί την ισόβια κάθειρξη, εμένα προσωπικά, την ταπεινότητά μου, με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο».
Και συνεχίζει: «Από εκεί και πέρα όμως είναι γεγονός ότι στο ρυθμιστικό πεδίο που περιλαμβάνει πλέον τα εγκλήματα κατά του Δημοσίου, γιατί υπάρχει ακόμα ρυθμιστικό πεδίο που αντιμετωπίζει αυτά τα εγκλήματα, περιορίζεται στο νομικό πρόσωπο του κράτους, στο νομικό πρόσωπο του Δημοσίου, περιορίζεται στα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, της περιφερειακής διοίκησης. Και αυτός ο περιορισμός του εύρους προστασίας του δημοσίου τομέα, όταν πλήττεται ή παραβιάζεται είναι σωστός, γιατί μέχρι πρότινος εθεωρούντο κατά πλάσμα δικαίου ως δημόσιοι υπάλληλοι και οι υπάλληλοι σε μία ιδιωτική τράπεζα. Και ακόμα χειρότερα, εθεωρούντο κατά πλάσμα επίσης δικαίου δημόσιοι υπάλληλοι με δρακόντειες επαπειλούμενες ποινές και υπάλληλοι μιας εμπορικής εταιρείας, η οποία είχε πάρει δάνεια ή επιδοτήσεις από τράπεζες. Αυτή δηλαδή η υπερβολή και αξιακή αντινομία θεραπεύτηκε πράγματι με τη μεταρρύθμιση αυτή που υπάρχει στο νέο ποινικό κώδικα».
Γιατί εξαιρείται η δωροδοκία και η δωροληψία η οποία σύμφωνα με την πάγια νομολογία στρέφεται κατά του ελληνικού Δημοσίου;
Ο κ. Δημητρακόπουλος διερωτάται το εξής: «Ενώ υπάρχει βαριά τιμωρία, με προβλεπόμενη ποινή έως 15 ετών κάθειρξης, για αυτούς οι οποίοι πλαστογραφούν, για αυτούς οι οποίοι διαπράττουν απάτη, για αυτούς οι οποίοι διαπράττουν ψευδή βεβαίωση, για αυτούς οι οποίοι διαπράττουν απιστία και υπεξαίρεση σε βάρος του Δημοσίου, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, υπάρχει αυτή η αυστηρή αντιμετώπιση για αυτά τα συγκεκριμένα αδικήματα που στρέφονται κατά των εννόμων αγαθών που σας είπα, επαναλαμβάνω, για να αποτυπωθεί στη μνήμη μέχρι 15 χρόνια κάθειρξη, γιατί εξαιρείται η δωροδοκία και η δωροληψία η οποία σύμφωνα με την πάγια νομολογία στρέφεται κατά του ελληνικού Δημοσίου; Όταν αφορά για παράδειγμα την Siemens, όταν αφορά τα εξοπλιστικά προγράμματα. Για ποιο λόγο, αν θέλετε, την πιο σημαντική παραβίαση που πλήττει το ελληνικό Δημόσιο και την πιο χαρακτηριστική περίπτωση διαφθοράς, που είναι η δωροδοκία και η δωροληψία, δεν την εντάσεις μέσα στα αδικήματα που έχουν μεγάλη ποινική απαξία και πλήττουν το δημόσιο τομέα. Για ποιο λόγο;
Εσύ ως κυβέρνηση πολιτεύτηκες τέσσερα χρόνια ότι πολεμάς τη διαφθορά. Και όμως τις δωροδοκίες και τις δωροληψίες δεν τις εντάσσεις στα αδικήματα που στρέφονται κατά του Δημοσίου. Για ποιο λόγο; Την απάτη την εντάσσεις, επαναλαμβάνω. Την υπεξαίρεση την εντάσσεις, την απιστία την εντάσσεις, την δωροδοκία και την δωροληψία όχι. Να λοιπόν μία διάταξη που δημιουργεί νέφη καχυποψίας σε βάρος της κυβέρνησης. Και λέω σε βάρος της κυβέρνησης γιατί από ό, τι φαίνεται, μόνο αυτή θα τους ψηφίσει αυτούς τους νόμους. Αυτή έχει αποκλειστικά το μερίδιο ευθύνης. Και επίσης, υπάρχει και κάτι άλλο το οποίο είναι ακόμα χειρότερο. Υπάρχουν αυτή τη στιγμή και το ανέφερε και η ένωση εισαγγελέων και το κατήγγειλε και η ένωση εισαγγελέων, υπάρχουν αυτή τη στιγμή μεγάλες ποινικές δίκες σε εξέλιξη. Ορισμένες μάλιστα είναι προς το τέλος. Στην Siemens έχει προτείνει η εισαγγελέας της έδρας ενοχή πολλών εκ των κατηγορουμένων. Και παρεμβαίνει η κυβέρνηση σε αυτή τη δίκη πώς; Μετατρέποντας σε πλημμέλημα την ενεργητική δωροδοκία. Τι σημαίνει αυτό; Εκεί που ήταν κακούργημα και προβλεπόταν μέχρι ισόβια κάθειρξη για αυτούς τους επιχειρηματίες και ιδιώτες που “λάδωναν” κρατικούς αξιωματούχους ή δημόσιους υπαλλήλους, τώρα το μετατρέπει σε πλημμέλημα. Μέχρι πέντε χρόνια φυλάκιση. Που αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παραγραφούν τα αδικήματα στην Siemens και σε άλλες μεγάλες δίκες».
Αν αφήσεις ατιμώρητους αυτούς οι οποίοι δωροδοκούν και τιμωρήσεις μόνο τους δωροδοκούμενους, το πρόβλημα δεν το λύνεις
Και διερωτάται: «Ειλικρινά, μια κυβέρνηση που επαγγέλλεται τον πόλεμο και διωγμό της διαφθοράς, πώς με αυτή την τροπολογία και μεταβολή του νομικού χαρακτήρα της πράξης από κακούργημα σε πλημμέλημα της ενεργητικής δωροδοκίας, που ξέρεις ότι θα παραγραφούν αυτές οι δίκες, το κάνεις; Για ποιο λόγο; Φαίνεσαι ως κυβέρνηση, ότι τελικά, εάν περάσει αυτή η διάταξη, κοροϊδεύεις τον κόσμο, που τόσον καιρό έλεγες ότι κόπτεσαι και ότι πολεμάς τη διαφθορά. Διότι εάν αφήσεις ατιμώρητους αυτούς οι οποίοι δωροδοκούν και τιμωρήσεις μόνο τους δωροδοκούμενους, το πρόβλημα δεν το λύνεις, γιατί ο δωροδοκών και ο δωροδοκούμενος είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, ποινικά αξιόλογης και αξιόποινης συμπεριφοράς. Το πρόβλημα δεν το λύνεις, ίσα-ίσα πλέον, η γνώμη μου είναι ότι υποθάλπεις την διαφθορά με αυτήν την διάταξη».
«Να παραγράφεις κακουργήματα ανθρώπων που έχουν δώσει τεράστιες μίζες με μία διάταξη νόμου που την υπογράφει κυβέρνηση της Αριστεράς που πολέμησε την διαφθορά, ε, αυτό την καθιστά παντελώς αναξιόπιστη, εάν το περάσει»
«Αυτή είναι η μεγαλύτερη ένσταση η δική μου, την οποία με κόστος τη λέω», τονίζει ο κ. Δημητρακόπουλος, «γιατί σας επαναλαμβάνω έχω και εγώ εντολείς οι οποίοι έχουν κατηγορηθεί και έχουν καταδικαστεί για ενεργητική δωροδοκία. Αλλά μιλάω ως πολίτης και θα σας πω και κάτι άλλο. Επειδή εγώ δεν είμαι άνθρωπος που μου αρέσει να καταδικάζονται οι άνθρωποι και αγωνίζομαι για την ελευθερία τους, θα μπορούσαν και υπάρχουν τέτοιες ρυθμίσεις, εάν θέλουν να πέσουν στα μαλακά, αλλά θα είναι πάντοτε κακούργημα όταν δωροδοκείς. Αν θέλουμε να πέσουν στα μαλακά και να μην υπάρχουν αυστηρές ποινές, θα μπορούσαν να κάνουν μία πρόβλεψη που υπάρχει ήδη, υπάρχει μια παρεμφερής πρόβλεψη, δηλαδή αυτός που έχει δώσει χρήματα και έχει προκαλέσει ζημιά στο ελληνικό Δημόσιο, να επιστρέφει πίσω τα χρήματα και έτσι να μην πηγαίνει καθόλου φυλακή. Αλλά να έχει όμως αποκαταστήσει τη ζημιά του ελληνικού Δημοσίου, γιατί το δημόσιο χρήμα είναι το αίμα και ο ιδρώτας του ελληνικού λαού. Των Ελλήνων πολιτών. Εγώ για να μη νομίζετε ότι σας μιλάω θεωρητικά το δικό μου τον εντολέα που είχε δωροδοκήσει δημόσιους υπαλλήλους με εξήμισι εκατομμύρια ευρώ του είπα “Θα επιστρέψεις όλα τα χρήματα στο ελληνικό Δημόσιο”. Και έτσι θα διασφαλίσεις την ελευθερία σου. Με άκουσε. Τα επέστρεψε. Εκεί, δικαίως, αν θέλετε, να μην του επιβληθεί μια ποινή που θα τον οδηγήσει στην φυλακή. Αλλά εδώ τώρα, ουσιαστικά να παραγράφεις κακουργήματα ανθρώπων που έχουν δώσει τεράστιες μίζες με μία διάταξη νόμου που την υπογράφει κυβέρνηση της Αριστεράς που πολέμησε την διαφθορά, ε, αυτό την καθιστά παντελώς αναξιόπιστη, εάν το περάσει».