Τους εφιάλτες του 2015 αναβιώνουν τα προσφυγικά ρεύματα στο Αιγαίο τις τελευταίες εβδομάδες κι έτσι η κυβέρνηση παίρνει συγκεκριμένα μέτρα για να προλάβει τα χειρότερα. Όπως είναι λογικό, εξάλλου, το βλέμμα της Αθήνας είναι στραμμένο στην Τουρκία, καθώς δεν φαίνεται ν’ απέχει από την πραγματικότητα το σενάριο που θέλει τη γείτονα να έχει χαλαρώσει εσκεμμένα τους ελέγχους των ροών, κλιμακώνοντας την αντιπαράθεσή της όχι μόνο με την Ελλάδα, αλλά και συνολικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση, με δηλώσεις μάλιστα κυβερνητικών αξιωματούχων και του ίδιου του Ρετζέπ Ταγίπ Έρντογαν για αυξημένες ροές από τη Συρία.
Η χθεσινή έκτακτη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ κατέληξε σε δέσμη συγκεκριμένων μέτρων, τα οποία αφορούν την αποσυμφόρηση των νησιών του Αιγαίου με μεταφορά προσφύγων και μεταναστών στην ενδοχώρα, τις αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο για τη διαδικασία χορήγησης ασύλου, αλλά και την αύξηση των ελέγχων και της επιτήρησης των συνόρων με τη συνδρομή της ευρωπαϊκής δύναμης της Frontex. Το τελευταίο τέθηκε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη τόσο στη συνάντησή του με την Άνγκελα Μέρκελ την Πέμπτη στο Βερολίνο όσο και σ’ αυτή με τον Εμανουέλ Μακρόν στο Παρίσι, με το επιχείρημα ότι η Ελλάδα αποτελεί εξωτερικό σύνορο της ΕΕ.
Αναλυτικά, τα μέτρα είναι τα εξής:
1. Αποσυμφόρηση των νησιών με μεταφορά μεταναστών/προσφύγων σε ήδη υφιστάμενες δομές της ενδοχώρας.
2. Άμεση μεταφορά από τα νησιά 116 ασυνόδευτων παιδιών για επανένωση με τις οικογένειές τους σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις οποίες ολοκληρώθηκε ήδη η σχετική συνεννόηση. Επίκειται τις επόμενες εβδομάδες η μετακίνηση επιπλέον 250 ασυνόδευτων παιδιών σε ασφαλείς δομές της ενδοχώρας.
3. Αύξηση της επιτήρησης των συνόρων, σε συνεργασία τόσο με τη FRONTEX και τις ευρωπαϊκές αρχές, όσο και με το ΝΑΤΟ. Στο πλαίσιο αυτό προχωρά άμεσα η υιοθέτηση – μετά από 4,5 χρόνια αδράνειας της προηγούμενης κυβέρνησης – του Εθνικού Συστήματος Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Επιτήρησης (ΕΣΟΘΕ) – ένα σύστημα προϋπολογισμού 50 εκατομμυρίων ευρώ που διασυνδέει τα συστήματα επιτήρησης του Λιμενικού Σώματος και των Ενόπλων Δυνάμεων, μέσω της χρήσης των νέων τεχνολογιών («απλές» και θερμικές κάμερες, drones κ.λ.π.).
4. Αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για τη διαδικασία χορήγησης ασύλου, με κατάργηση του δεύτερου βαθμού εξέτασης προσφυγών με στόχο – σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης χορήγησης ασύλου – να προχωρά άμεσα η διαδικασία επιστροφής του αιτούντος στη χώρα από την οποία προήλθε. Πάντα με σεβασμό στο κοινοτικό κεκτημένο και για την πλήρη εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει και η Τουρκία να αναλάβει με συνέπεια τις ευθύνες που τις αναλογούν.
5. Αύξηση των ελέγχων της Αστυνομίας σε νησιά και ηπειρωτική Ελλάδα για τον εντοπισμό προσώπων που είχαν αιτηθεί τη χορήγηση ασύλου αλλά η αίτησή τους απορρίφθηκε από τα δικαστήρια. Σημειώνεται ότι υπάρχουν αρκετές χιλιάδες τέτοιες περιπτώσεις για τις οποίες η προηγούμενη κυβέρνηση δεν ανέλαβε καμία ενέργεια και από τις οποίες η Αστυνομία έχει ήδη εντοπίσει περίπου 1.000 πρόσωπα για τα οποία δρομολογείται η διαδικασία επιστροφής τους.
6. Άμεση προμήθεια 10 νέων ευέλικτων μικρών σκαφών για ταχύτατη αντίδραση σε περίπτωση εντοπισμού κινήσεων μεταφοράς μεταναστών/προσφύγων από κυκλώματα διακίνησης που εκκινούν από τα τουρκικά παράλια προς τα Ελληνικά νησιά.
7. Στήριξη των τοπικών κοινωνιών με ενδυνάμωση των απαραίτητων υποδομών και προσωπικού (π.χ. ενίσχυση με ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό της Λέσβου).
Ενόχληση πάντως υπάρχει στην κυβέρνηση για τον τρόπο με τον οποίο υποδέχθηκε τις αποφάσεις του ΚΥΣΕΑ ο ΣΥΡΙΖΑ, ασκώντας σφοδρή κριτική στην κυβέρνηση περί καθυστερήσεων. Κυβερνητικές πηγές σχολίαζαν πως «χρειάζεται περισσό θράσος το κόμμα του ‘η θάλασσα δεν έχει σύνορα’ (σ.σ.: όπως είχε δηλώσει παλαιότερα ως πρωθυπουργός ο Αλέξης Τσίπρας) και του καταυλισμού-ντροπή της Μόριας να κάνει υποδείξεις στην κυβέρνηση. Καλύτερα λοιπόν να σιωπά».
Σε ό,τι αφορά, εξάλλου, την Τουρκία, υπενθυμίζεται ότι την Παρασκευή ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας κάλεσε τον Τούρκο πρεσβευτή στην Αθήνα και του εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκεια της ελληνικής κυβέρνησης για την αύξηση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών από τη χώρα του, ενώ η ελληνική διπλωματία προχώρησε και στην αποστολή σχετικού διαβήματος προς την Τουρκία.
