Παυλόπουλος – Αλιβιζάτος: Η άγνωστη ιστορία που ενώνει τους δύο υποψήφιους Προέδρους της Δημοκρατίας

Εκτός από τις σπουδές στη Νομική Σχολή, τους δύο άντρες συνέδεσε και το δικηγορικό γραφείο που μοιράστηκαν επί της οδού Βαλαωρίτου στην Αθήνα.

Ο Προκόπης Παυλόπουλος άσκησε δικηγορία στο γραφείο που ανέλαβε ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Νίκος Αλιβιζάτος το 1985 όταν διαδέχτηκε τον Αλέκο Καλοβιδούρη.

Το γραφείο μας ιδρύθηκε από τον Μιχαήλ Γ. Θεοτοκά, χιώτη δικηγόρο, στην Κωνσταντινούπολη, το 1895. Γεννημένος στο Πυργί της Χίου το 1872, ο Μιχαήλ Θεοτοκάς σπούδασε νομικά στην Αθήνα,  όπου πήρε το πτυχίο του το 1892. Αμέσως μετά εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου άρχισε να δικηγορεί. Στο κοσμοπολίτικο περιβάλλον της Πόλης της belle époque, η καλή γνώση γαλλικών και αγγλικών τον διευκόλυνε να αποκτήσει  διεθνή πελατεία. Το 1898 εξέδωσε τη Νομολογία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, βιβλίο που τον καθιέρωσε, δίνοντάς του μεγάλη επαγγελματική ώθηση σε υποθέσεις κληρονομικού και οικογενειακού δικαίου των ρωμιών.  Μετά την επανάσταση των νεότουρκων και, προπάντων, τη νίκη της Entente στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αναμίχθηκε ενεργά  στα εθνικά ζητήματα. Έτσι, μετά την μικρασιατική καταστροφή,  αν και établi, αναγκάσθηκε να εγκαταλείψει την Πόλη και να εγκατασταθεί με την οικογένειά του στην Αθήνα, το 1922.

Νομικός εμπειρογνώμων της ελληνικής αντιπροσωπείας στη Συνδιάσκεψη της Λωζάνης (1922-23), ο Μιχ. Θεοτοκάς ξεκίνησε από το άλφα τη δικηγορία του στην Αθήνα, το 1923. Στο πελατολόγιό του βρίσκει κανείς την «Ούλεν», το «Αμερικανικό Κολλέγιο Θηλέων» και την «Ford Motor Company”, η οποία, στη δεκαετία του 1930, σχεδίαζε να ιδρύσει εργοστάσιο συναρμολόγησης και  κατασκευής οχημάτων, στην Αθήνα. Το δικηγορικό γραφείο Θεοτοκά εγκαταστάθηκε στη σημερινή του διεύθυνση –τον β’ όροφο της νέο-αναγερμένης  πολυκατοικίας της οδού Βαλαωρίτου 12- το καλοκαίρι του 1937.

Στενότερος συνεργάτης του Μιχ. Θεοτοκά από το 1929 και εφεξής ήταν ο Αλέκος Δ. Καλοβιδούρης (1905-1996). Γεννημένος  στην Πόλη, ο τελευταίος ήταν συμφοιτητής και φίλος του γιού του Μιχαήλ Θεοτοκά Γιώργου, του γνωστού λογοτέχνη (1905-1966), ο οποίος  άσκησε επίσης  δικηγορία -περισσότερο συμβουλευτική παρά «μαχόμενη»- έως τον θάνατό του.

Ο Αλ. Καλοβιδούρης διαδέχθηκε τον Μιχ. Θεοτοκά το 1951 και, ευθύς εξ αρχής ενίσχυσε τον διεθνή προσανατολισμό του γραφείου, με πελάτες εμπορικές και κατασκευαστικές εταιρίες από το Βέλγιο, την Ιταλία και τη Μεγάλη Βρετανία. Νομικός σύμβουλος της βρετανικής πρεσβείας, από το 1960, του απονεμήθηκε το παράσημο του Commander of the British Empire (CBE).  Δίπλα του, από το 1953, την εκπροσώπηση των πελατών  του γραφείου ενώπιον  των δικαστηρίων  σε αστικές αλλά και σε ποινικές υποθέσεις είχε αναλάβει ο Γ.Ν. Θεοτοκάς, πρώτος εξάδελφος του λογοτέχνη, ο οποίος ειδικεύθηκε στο εργατικό ιδίως δίκαιο και άσκησε «μαχόμενη» δικηγορία ως τον θάνατό του, το 1982. Καθ’ όλο το ανωτέρω διάστημα, συνεργάτες του γραφείου υπήρξαν μεταξύ άλλων και  οι δικηγόροι  Περικλής Βασιλειάδης, Πολυνίκης Ιωσηφίδης και, με ιδιαίτερη αφοσίωση από το 1966, Όλγα Κρητικού-Κούκου.

Τον Αλ. Καλοβιδούρη διαδέχθηκε από το 1985 ο Νίκος Κ. Αλιβιζάτος, πανεπιστημιακός-συνταγματολόγος, γιός της κόρης του Μιχαήλ Θεοτοκά Λιλής και του χειρουργού Κ. Ν. Αλιβιζάτου.  Από τότε, το γραφείο στράφηκε περισσότερο προς το δημόσιο δίκαιο και τα δικαιώματα του ανθρώπου, χωρίς ωστόσο να αποκοπεί από την παράδοσή της γενικής δικηγορίας, την οποία συνεχίζουν η Γιάννα Αλιβιζάτου και ο Φώτης Μεργές. Έκτοτε δικηγόρησαν στο γραφείο μεταξύ άλλων και οι πανεπιστημιακοί Προκ. Παυλόπουλος, Χαρ. Χρυσανθάκης, Στ. Τσακυράκης, Γ. Δελλής, Σπ. Βλαχόπουλος, Ν. Σταυρόπουλος, καθώς και ο Παν. Βογιατζής.

Το 1992, στο δυναμικό του γραφείου εντάχθηκε  η Λούση Κιουσοπούλου, η οποία διεύρυνε τον προσανατολισμό του στο περιβαλλοντικό δίκαιο και σε  άλλα πεδία του δημοσίου δικαίου. Από τότε  το γραφείο άνοιξε τις πόρτες του σε δικηγόρους που ανήκουν στη νεότερη γενιά: Νίκη Λακαρδή,  Βαγγέλης Μάλλιος και  Γιάννης Κτιστάκις  συνεισέφεραν και αυτοί  με τις ειδικότερες γνώσεις τους στους βασικούς τομείς ενασχόλησης του γραφείου.

Από το 1962 ο Γιάννης Σιταράς, πολύτιμος συνεργάτης του γραφείου στα εύκολα και τα δύσκολα,  είναι ο σύνδεσμος της παλιάς με τη νέα γενιά δικηγόρων, ενώ από το  1999 η Σοφία Πανούση έχει την ευθύνη της διοικητικής και γραμματειακής υποστήριξής του. Η σημερινή δικηγορική εταιρία ιδρύθηκε τον Γενάρη του 2007.