Στην Άγκυρα θα βρεθεί την Δευτέρα (12.5.2024) ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος θα συναντηθεί Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ενώ λίγο πριν τη συνάντηση ο Έλληνας πρωθυπουργός μίλησε στον Ελεύθερο Τύπο για τη νέα εποχή που σηματοδοτεί η συνάντηση με τον Τούρκο πρόεδρο.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε πως θα μεταφέρει στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν όλα τα ζητήματα για τα οποία «η Ελλάδα έχει διαφορετική θέση».
Συνέχισε, λέγοντας, πως «σε ό,τι αφορά, τώρα, τη ρητορική της άλλης πλευράς έχω τονίσει ότι “είμαστε προσηνείς, όχι όμως αφελείς”. Που σημαίνει ότι – αν και διατυπώνονται σε πιο χαμηλούς τόνους – οι θέσεις της Τουρκίας δεν έχουν αλλάξει».
Η συνέντευξη στον Ελεύθερο Τύπο:
Πάνος Αμυράς: Κύριε Πρόεδρε, η επίσκεψή σας στην Άγκυρα γίνεται σε μία περίοδο κατά την οποία η Τουρκική πλευρά προχωρεί σε σειρά προκλητικών ενεργειών όπως η μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί, η ένταξη της αποκαλούμενης «Γαλάζιας Πατρίδας» στα σχολικά βιβλία και οι δηλώσεις μελών της κυβέρνησης Ερντογάν για τη Θράκη. Θα τεθούν αυτά τα ζητήματα στη συνάντηση που θα έχετε με τον Πρόεδρο Ερντογάν;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Προφανώς και θα θέσω στον Πρόεδρο Ερντογάν κάθε ζήτημα για το οποίο η Ελλάδα έχει διαφορετική θέση από εκείνη της Τουρκίας. Να διευκρινίσω, πάντως, ότι όσα είπατε για τα σχολικά βιβλία δεν αποτελούν παρά μία πρόταση η οποία δεν έχει, καν, εξεταστεί από την γειτονική κυβέρνηση και με την οποία διαφωνούν και πολλά κόμματα στην Τουρκία. Όπως και ότι η αλλαγή χαρακτήρα της Μονής της Χώρας ήταν μία παλαιά διακήρυξη του κ. Ερντογάν. Η οποία, ωστόσο, δυστυχώς, γίνεται πράξη τώρα.
Η πρωτοβουλία αυτή, πράγματι, προσβάλλει έναν από τους πιο εμβληματικούς βυζαντινούς ναούς και, φυσικά, μάς πληγώνει όλους. Προσβάλλει, επίσης, την ιστορία της Κωνσταντινούπολης. Κυρίως, όμως, προσβάλλει ένα οικουμενικό μνημείο που ανήκει στην ανθρωπότητα και στον πολιτισμό της. Ασφαλώς, λοιπόν, και θα συζητήσω αυτό το θέμα με τον Τούρκο Πρόεδρο.
Για την εκπαίδευση δεν έχω να σχολιάσω κάτι με βάση όσα ήδη σας είπα. Να τονίσω μόνο ότι η προσέγγιση της Ιστορίας δεν μπορεί να υποτάσσεται σε σκοπιμότητες του παρόντος. Πρέπει, ακόμη, να περιλαμβάνει όλες τις οπτικές για τα γεγονότα του παρελθόντος όπως και τις ευαισθησίες που έχουν οικοδομηθεί μέσα στον χρόνο. Και, βέβαια, να μην αιχμαλωτίζει τις νέες γενιές στο χθες. Αλλά να βοηθά την κριτική τους σκέψη για το αύριο.
Τέλος, για τη μειονότητα της Θράκης απαντά ρητά και απόλυτα η Συνθήκη της Λωζάννης: εκεί αναφέρεται θρησκευτική και μόνο μειονότητα. Και αυτό δεν είναι προς συζήτηση, όποιον ισχυρισμό και να προβάλλει η άλλη πλευρά. Μία ελληνική μουσουλμανική μειονότητα που ζει σε καθεστώς ισονομίας και ισοπολιτείας δίπλα στους Χριστιανούς συμπολίτες της. Κάτι που εγγυάται όχι μόνο η κυβέρνηση, αλλά και το ευρωπαϊκό κεκτημένο της χώρας μας.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι στο ευρωψηφοδέλτιο της Ν.Δ υπάρχει και μουσουλμανική εκπροσώπηση και, μάλιστα, από γυναίκα. Κάτι που δεν συμβαίνει με τα άλλα κόμματα. Και να προσθέσω, βέβαια, ότι θα ήταν ευχής έργο αν την ίδια άνθηση με αυτήν της θρησκευτικής μειονότητας στη Θράκη γνώριζε και η ελληνική κοινότητα στην Τουρκία, που με διάφορους τρόπους έχει μειωθεί δραματικά.
Πάνος Αμυράς: Ποιος, λοιπόν, είναι ο βασικός σκοπός της επίσκεψής σας στην Άγκυρα;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πρώτα απ’ όλα, να εδραιωθεί η πεποίθηση ότι οι συναντήσεις μεταξύ των ηγετών δύο γειτονικών χωρών δεν θα πρέπει να θεωρούνται εξαίρεση. Αλλά ένα γεγονός θα έλεγα «κανονικό» και, μάλιστα, αναγκαίο. Όταν με κάποιον διαφωνούμε, δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει και να συζητούμε. Θα θυμάστε ότι ήδη από το 2020 προσωπικά είχε διακηρύξει «σταματούν οι προκλήσεις, ξεκινούν οι συζητήσεις». Και, πράγματι, σε αυτόν τον δρόμο προσήλθε και η Τουρκία, διαμορφώνοντας από κοινού και ένα θετικό κεκτημένο.
Θυμίζω ότι εδώ και πολλούς μήνες δεν έχουμε παραβιάσεις και ένταση στο Αιγαίο. Στο Μεταναστευτικό η συνεργασία των δύο πλευρών έχει μειώσει τις μεταναστευτικές ροές. Με τη μεσολάβηση της Αθήνας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέτρεψε την ταχύτατη έκδοση βίζας, ώστε Τούρκοι επισκέπτες να κάνουν διακοπές για μία εβδομάδα σε 10 ελληνικά ακριτικά νησιά. Κάτι που χαροποίησε τους πολίτες εκεί, αλλά ενθουσίασε και τους νησιώτες μας εδώ.
Στόχος, συνεπώς, είναι να δώσουμε συνέχεια σε αυτήν την προσέγγιση που έχει αμοιβαία οφέλη. Να διπλασιάσουμε, για παράδειγμα, τις διμερείς εμπορικές μας συναλλαγές μέσα στην επόμενη πενταετία. Και να συνεργαστούμε στενότερα στους τομείς της Υγείας και της αμοιβαίας συνδρομής σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών.
Πάνος Αμυράς: Θεωρείτε ότι μπορεί μέσα από τον διάλογο οι δύο αντιπροσωπείες να περάσουν από τα θέματα «χαμηλής πολιτικής» στην δύσκολη ατζέντα του πυρήνα των διαφορών μας; Ποια είναι η θέση της Ελλάδας όταν η Τουρκική πλευρά θέτει μια σειρά διεκδικήσεων, που χαρακτηρίζονται παράνομες από την χώρα μας;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτή η συνάντηση με τον Πρόεδρο της Τουρκία θα είναι η τέταρτη κατά σειρά. Γίνεται σε ανταπόδοση της δικής του επίσκεψης στην Αθήνα. Και με δεδομένα τα τότε συμπεράσματα του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας και τη Διακήρυξη των Αθηνών. Μιλάμε, άρα, για μία διαδικασία προσέγγισης σε τρία επίπεδα: πολιτικός διάλογος, θετική ατζέντα, μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
Είναι φυσικό, λοιπόν, οι ταχύτητες στα τρία παραπάνω πεδία να είναι διαφορετικές. Αν και θα σημείωνα ότι αυτή που αποκαλούμε «χαμηλή πολιτική» έχει υψηλή σημασία για την καθημερινότητα των λαών. Είναι χαρακτηριστικά, νομίζω, τα όσα προανέφερα για τις παραβιάσεις. Για το Μεταναστευτικό. Για τις διευκολύνσεις στον τουρισμό, όπως και για την οικονομική συνεργασία.
Σε ό,τι αφορά, τώρα, τη ρητορική της άλλης πλευράς έχω τονίσει ότι «είμαστε προσηνείς, όχι όμως αφελείς». Που σημαίνει ότι -αν και διατυπώνονται σε πιο χαμηλούς τόνους- οι θέσεις της Τουρκίας δεν έχουν αλλάξει. Όπως και οι δικές μας ήταν και παραμένουν σταθερές. Για εμάς η μόνη εκκρεμότητα με τους γείτονες είναι η χάραξη των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο Δηλαδή υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας και το Διεθνές Δίκαιο.
Πάνος Αμυράς: Έχετε επισημάνει ότι οι ευρωεκλογές είναι σημαντικές για να διατηρηθεί η πολιτική σταθερότητα και να συνεχισθούν οι μεταρρυθμίσεις. Γιατί θεωρείτε ότι οι κάλπες της 9ης Ιουνίου έχουν τέτοια βαρύτητα όταν η κυβέρνηση έχει λάβει εντολή τετραετίας και όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις δεν απειλείται από τα κόμματα της αντιπολίτευσης;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το σύνθημά μας για τις Ευρωεκλογές είναι «Σταθερά, πιο κοντά στην Ευρώπη». Πέντε λέξεις που συνοψίζουν τον στόχο μας να πλησιάσουμε τις αναπτυγμένες χώρες της ηπείρου μας με σίγουρα βήματα και χωρίς πειράματα που θα μας πήγαιναν πίσω. Δύο είναι οι προϋποθέσεις γι’ αυτό: πρώτον, ο τόπος μας να παραμείνει στην τροχιά προόδου την οποία έχει χαράξει. Χωρίς να ρισκάρει περιπέτειες και πειραματισμούς. Για να το πω διαφορετικά, για να φτάσουμε το 2027 να έχουμε μέσο μισθό 1.500 ευρώ και κατώτατο στα 950, πρέπει να υπάρχει σταθερότητα και συνέχεια στην προσπάθεια που οι πολίτες καταβάλουν από το 2019 έως τώρα.
Εξίσου σημαντική, όμως, είναι και η δεύτερη προϋπόθεση. Στην Ευρωβουλή, δηλαδή, να ενισχυθεί εκείνη η πολιτική δύναμη που θα δυναμώσει την εθνική φωνή στις Βρυξέλλες και θα διεκδικήσει τα νέα ευρωπαϊκά στοιχήματα: περισσότερους πόρους για τους αγρότες μας. Κοινή ευρωπαϊκή άμυνα. Δυναμική αντιμετώπιση του Μεταναστευτικού από όλα τα κράτη-μέλη. Και μία ανταγωνιστική οικονομία στην ήπειρο προς όφελος των πολιτών της.
Από την πλευρά μας θεωρώ ότι έχουμε αποδείξει τόσο τον ευρωπαϊκό μας προσανατολισμό, όσο και τη δύναμή μας να προωθούμε τις εθνικές θέσεις. Θυμίζω ότι τα ελληνικά σύνορα έχουν καθιερωθεί, πλέον, ως ευρωπαϊκά. Η χώρα κέρδισε πάνω από 60 δις από το Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ. Ενώ στις Βρυξέλλες έχουν κατατεθεί 11 ελληνικές προτάσεις για μία πιο ευέλικτη και αποτελεσματική Κοινή Αγροτική Πολιτική.
Όλα αυτά απέναντι σε ποιους; Σε κόμματα που δυστυχώς δεν έκαναν τίποτα άλλο παρά να δυσφημούν τη χώρα μας. Πότε καταγγέλλοντάς την γιατί προστατεύει τα σύνορά της από τους διακινητές. Και πότε γιατί οι Έλληνες ζουν, τάχα, σε μία χούντα και σε ένα καθεστώς πείνας και δυστυχίας. Σε έναν κόσμο, δηλαδή, που μόνο στο κεφάλι των μίζερων εισηγητών του υπάρχει.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163