Περίπου τρεις ώρες διήρκησε η συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τον Βλαντίμιρ Πούτιν στο Κρεμλίνο. Η ελληνική πλευρά δηλώνει ικανοποιημένη από τα αποτελέσματα της επίσημης επίσκεψης στη Μόσχα και προχωρώντας σε απολογισμό των συνομιλιών μιλά για «αποκατάσταση των σχέσεων σε νέα δεδομένα»
Το πλαίσιο αυτών των νέων δεδομένων, αλλά και της επίσκεψης, τέθηκε ήδη στον διάλογο που είχαν ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο Ρώσος Πρόεδρος μπροστά στις κάμερες κατά την έναρξη της συνάντησης τους και που ανέδειξε με τις δηλώσεις του στην κοινή συνέντευξη Τύπου σημειώνοντας ότι στόχος είναι οι σχέσεις που οικοδομήθηκαν με κόπο την περίοδο 2015-16 να παραμείνουν στις σταθερές ράγες.
Προσπάθεια αποκατάστασης των σχέσεων
Ο κ. Τσίπρας είπε ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε μια νέα φάση σε σχέση με την περίοδο 2015-16 οπότε και υπήρξε η επανεκκίνηση των σχέσεων με τη Ρωσία, τότε που ο πρωθυπουργός είχε επισκεφθεί το Κρεμλίνο και στη συνέχεια την Αγία Πετρούπολη για το οικονομικό φόρουμ, ενώ αργότερα ο κ. Πούτιν είχε επισκεφθεί την Αθήνα.
Επρόκειτο ουσιαστικά για αναφορά του πρωθυπουργού στην αποκατάσταση των σχέσεων μετά τις δυσκολίες του καλοκαιριού, λαμβάνοντας υπόψη και τα νέα δεδομένα που προκύπτουν το 2018-19. Δηλαδή -όπως σημειώνει η ελληνική πλευρά- την έξοδο της Ελλάδας από την κρίση και το μνημόνιο και μαζί με αυτό τον πιο δυναμικό ρόλο της που δίνει νέες ευκαιρίες για ρωσικές επενδύσεις. Αφετέρου, το ολοένα και πιο ασταθές διεθνές και περιφερειακό περιβάλλον, με τον ρόλο όμως της Ελλάδας ολοένα και πιο ενισχυμένο από άποψη διπλωματικής ισχύος και στα Βαλκάνια και στην Ανατολική Μεσόγειο, και την ίδια στιγμή το ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον της Ρωσίας για την περιοχή.
Υπό αυτό το πρίσμα, σημειώνει η ελληνική πλευρά, η ατζέντα των συνομιλιών των κ.κ. Τσίπρα και Πούτιν επικεντρώθηκε ουσιαστικά σε δύο βασικούς τομείς: τον οικονομικό, τις διμερείς οικονομικές σχέσεις και τον διάλογο για τις περιφερειακές εξελίξεις. Αυτός ο διάλογος, σχολιάζει η Αθήνα, «γίνεται ολοένα και πιο ζωντανός, μπαίνουν και καινούρια θέματα». «Όσο η Ρωσία δείχνει περισσότερο ενδιαφέρον για την περιοχή και η Ελλάδα ενισχύει τον ρόλο της σε αυτήν, τόσο μπαίνουν και μεγαλύτερα ζητήματα στην ελληνορωσική ατζέντα», επισημαίνει, σχολιάζοντας μάλιστα ότι η σημερινή ήταν με διαφορά η πιο ουσιαστική συνάντηση με τη ρωσική πλευρά.
Τουρκία και εξοπλιστικά
Η πλευρά της Αθήνας αναφέρει σε αυτό το πλαίσιο ότι πρώτη φορά μπήκε τόσο ανοικτά θέμα Τουρκίας και εξοπλιστικών και έγινε ανταλλαγή απόψεων, κάτι που έθεσε ευθέως και ανέδειξε ο Έλληνας πρωθυπουργός και στις δηλώσεις του. Επίσης, τέθηκε και ευρύτερο θέμα ανατολικής Μεσογείου που άρχισε να συζητείται με αφορμή τις δηλώσεις Ζαχάροβα την Πέμπτη για στρατικοποίηση της Κύπρου, κάτι που εντάσσεται στον ευρύτερο ερώτημα για το ποιος είναι ο ρόλος των ΗΠΑ στην Κύπρο και την Ελλάδα.
Οι απαντήσεις του κ. Τσίπρα στο ερώτημα του ΑΠΕ-ΜΠΕ επ’ αυτού ήταν σαφείς. Τόσο ο πρωθυπουργός όσο και η Κύπρος έδωσαν το μήνυμα ότι το θέμα αυτό πρέπει να λήξει. Όσον αφορά στο Κυπριακό διατυπώθηκε μια ξεκάθαρη δήλωση αρχών, με τις διακηρυκτικές αυτές θέσεις να έχουν αξία, δεδομένου ότι σε μια τόσο μεταβατική περίοδο, και στην περιοχή και στην Κύπρο και στην Ελλάδα, είναι σημαντικό να δίνεται το μήνυμα ότι η Ρωσία είναι μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Συζήτηση και για την Ουκρανία
Συζήτηση έγινε επίσης και για την Ουκρανία και τους ελληνικούς πληθυσμούς στην περιοχή, στη Μαριούπολη και στην Κριμαία. Μπήκε το θέμα της Λιβύης που για την Ελλάδα έχει αποκτήσει ακόμα μεγαλύτερη σημασία μετά την πρόσφατη Διάσκεψη του Παλέρμο αλλά και τη δραστηριοποίηση της Τουρκίας στη Λιβύη. Η ελληνική πλευρά επισημαίνει ότι συζήτηση έγινε και για τα Βαλκάνια, δεδομένων των εξελίξεων που φέρνει η Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά και η προσέγγιση με την Αλβανία με σκοπό την επίλυση θεμάτων, καθώς και οι εξελίξεις σε σχέση με το Κόσοβο και την Αλβανία.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός μίλησε στις δηλώσεις του για τη σημασία που έχει για τη χώρα μας, επισημαίνοντας ότι είχε την ευκαιρία να το εξηγήσει αυτό στον Πρόεδρο Πούτιν. Χωρίς να σημαίνει ότι έχει αλλάξει η θέση της ρωσικής πλευράς επί του θέματος, επισημαίνεται η παρατήρηση ότι ενώ έγινε δημόσια αναφορά από τον πρωθυπουργό, δεν υπήρξε αναφορά από τον κ. Πούτιν. Είναι σαφές ότι η ρωσική πλευρά δεν επέλεξε σήμερα, στο πιο υψηλό επίπεδο, κατά τις κοινές δηλώσεις Πούτιν-Τσίπρα, να το αναδείξει. Τόσο αυτό το ζήτημα όσο και το θέμα των εκκλησιαστικών, η ρωσική πλευρά επέλεξε να μην το αναδείξει και να μην το θέσει ως θέμα στις ελληνορωσικές σχέσεις. «Γυρίσαμε σελίδα», σχολιάζει η ελληνική πλευρά όσον αφορά και στο θέμα του καλοκαιριού με τις αμοιβαίες απελάσεις, παραπέμποντας στις δηλώσεις του κ. Τσίπρα.
Στην ατζέντα και το θέμα της ενέργειας
Σημαντικό κομμάτι της ατζέντας των συζητήσεων αποτέλεσε και το ενεργειακό. Η ενέργεια είναι ζήτημα με δύο πλευρές, το οικονομικό (εξ ου και η συμμετοχή στο επιτελείο του γγ Διεθνών Σχέσεων του ΥΠΕΞ, Ι. Μπράχου, αλλά και του Γιώργου Τσίπρα) και το γεωπολιτικό σκέλος. Το θέμα συζητήθηκε και από τις δύο πλευρές. Τόσο στην 11η Μεικτή Διυπουργική Επιτροπή Ελλάδας-Ρωσίας την Πέμπτη, όσο και στην γεωπολιτική του διάσταση. Συζητήθηκε όλος ο ενεργειακός χάρτης, από τη Βαλτική μέχρι την ανατολική Μεσόγειο, όλοι οι αγωγοί που βρίσκονται υπό σχεδιασμό ή υπό συζήτηση και όλες οι εκδοχές τους, σημειώνει η ελληνική πλευρά.
Από τις δηλώσεις του πρωθυπουργού μπορεί να γίνει αντιληπτό ότι η πρόοδος του NordStream δημιουργεί νέα δεδομένα και για τον Turkish Stream. «Υπάρχουν εντός της Ε.Ε δύο μέτρα και δύο σταθμά κυρίως όταν προωθεί τον North 2, αλλά διαρκώς υπάρχουν κωλύματα σε σχέση με την επέκταση του αγωγού Turkish Stream προς την Ε.Ε. δια μέσου της Ελλάδας και της Ιταλίας», ανέφερε ο κ. Τσίπρας στη συνέντευξη Τύπου. Πρόσθεσε ότι «εκεί με την Ιταλία κρατάμε μια σταθερή στάση εντός της Ε.Ε και θεωρούμε ότι στα ζητήματα αυτά στο μέλλον θα υπάρξει κατανόηση και από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι δεν μπορούν να υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά». Επισήμανε δε ότι «η Ελλάδα υποστηρίζει σταθερά την αρχή της διαφοροποίησης των πηγών και των διόδων ενέργειας, των πηγών προς την Ευρώπη και των διόδων», η οποία «όμως σημαίνει πολλαπλασιασμός των πιθανών πηγών και των διόδων και όχι αποκλεισμός κάποιων πηγών και κάποιων διόδων».
Όσον αφορά επίσης στο σκέλος της οικονομικής συνεργασίας, πληροφορίες αναφέρουν ότι βρίσκεται υπό συζήτηση η δημιουργία ενός ρωσικού fund στην Ελλάδα, στα πρότυπα του ρωσικού fund στην Ιταλία, με συγκεκριμένο ρόλο σε σχέση με τη χρηματοδότηση έργων και πρότζεκτ. Επίσης συζητήθηκαν και συγκεκριμένα πρότζεκτ που σχετίζονται με υποδομές, μεταφορές και ενέργεια.
