Δανείζομαι ένα εύστοχο σχόλιο του Ν. Ξυδάκη ότι σε αυτές τις εκλογές συγκρούονται δύο ΑΝΤΙ. ΑΝΤΙ - μνημόνιο και ΑΝΤΙ- ΣΥΡΙΖΑ.
Το πρώτο αναδύθηκε οργισμένα ως μέτωπο από τις εκλογές της 6ης Μαΐου και εκφράσθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ.
Το δεύτερο σχηματίσθηκε φοβισμένα, εμπρός στην επέλαση του “Τσίπρα” και τις ενδεχόμενες συνέπειες από μια διακυβέρνηση εξαγγελιών ΣΥΡΙΖΑ. Και εκφράζεται από τη Ν.Δ.
Σχηματικά και ψυχοκοινωνικά οι εκλογές της 6ης Μάιου ήταν της οργής και αυτές της 17ης Ιουνίου τείνουν να γίνουν του φόβου.
I Ποιος είναι ο καταλύτης της αλλαγής.
Οι περίοδοι αλλαγής χαρακτηρίζονται από άρνηση.
Χωρίς ισχυρό ΑΝΤΙ δεν υπάρχει ανατροπή.
Χωρίς εχθρό, χωρίς αντί-παλο δεν υπάρχει συσπείρωση, ετερόκλητη αλλά ομονοούσα, πληβειακή αλλά ασταμάτητη.
Η οργή είναι στη βάση κάθε μορφής εξέγερση.
Τα αγελαία μας χαρακτηριστικά, όταν είναι κοινωνικά αποδεκτά τα ονομάζουμε κίνημα, αγώνα, εξέγερση, λαό. Αλλιώς καταγγέλλονται ως λαϊκισμός και όχλος.
Δεν πρόκειται για υποκρισία είναι η θετική επιβίωση της κοινωνίας, που θέλει- και καλά κάνει – την ενέργεια και την ορμή του μαζικού ποταμού να οδηγούνται θετικά σε σύνθεση , να μην σπαταλώνται στο γκρέμισμα και την καταστροφή .
ΙΙ Τα είδη, σημεία ισορροπίας και παραδείγματα αλλαγής
Τα ΑΝΤΙ διαφέρουν ως προς την μαζικότητα και τους στόχους.
Καθολικό, ομόθυμο ΑΝΤΙ οδηγεί σε ανατροπή και σύντομα αυτονόητα γυρνά από άρνηση σε θετική διάσταση. Το σύστημα ισορροπεί με μικρού εύρους ταλαντώσεις.
Αντι-δικτατορικό (που έγινε δημοκρατικό), αντι-εξουσιαστικό (που έγινε απελευθερωτικό) ήταν το 1821 και το 1974.
Όταν δυο αντίθετα ΑΝΤΙ συνυπάρχουν προκαλείται αδιέξοδο, διχασμός, εμφύλιος. Οι αντίρροπες δυνάμεις ισορροπούν στη ρήξη.
Αντιφασίστες- αντικομουνιστές ήταν εμφύλιος το 1944, αντιβενιζελικοί – αντιβασιλικοί διχασμός το 1922.
ΑΝΤΙ χωρίς αντίπαλο, μιας κατεύθυνσης γεννά ισχυρό κίνημα .
Αντι-δεξιό ήταν το 1981 και αντι-μνημόνιο είναι σήμερα.
Σε αυτή την περίπτωση η αντι-δράση που ισορροπεί το σύστημα είναι η παραγωγή μετώπου που το συγκολλά ο φόβος των συνεπειών του κινήματος, το ρίσκο της αλλαγής.
Το αντι-δεξιό γέννησε αντι –ΠΑΣΟΚ και το αντι-μνημόνιο αντι -ΣΥΡΙΖΑ.
ΙΙΙ Η Μεταπολίτευση και το σήμερα.
Η μεταπολίτευση εκφυλίστηκε γιατί η αντι-δεξιά αντίθεση δεν πήγε παραπέρα.
Λίγο ο Μητσοτάκης το 1990-93 δυσφημίζοντας τον φιλελευθερισμό και περισσότερο ο Σημίτης το 1996-2000, ουσιαστικά ξενόφερτοι, παρείσακτοι των κομματικών τους χώρων , έκφρασαν προσπάθειες «εκσυγχρονισμού» αλλά αυτές γρήγορα εκφυλίστηκαν ή περιορίσθηκαν , εντάχθηκαν στο κυρίαρχο ρεύμα της αντιπαλότητας που αποτελούσε σημείο ισορροπίας για τα κάθε είδους συμφέροντα.
Έτσι σαπίσαμε.
Η μάχη δεν χάθηκε όπως λέγεται το 1981.
Η δεκαετία του 1990 όπου καταστράφηκαν οι απόπειρες εκσυγχρονισμού ήταν η μοιραία περίοδος. Τότε η αποτυχία κρύφθηκε από την Ευρωπαϊκή γυαλάδα και την “ισχυρή Ελλάδα” των Ολυμπιακών.
Μετά συρθήκαμε για μια δεκαετία. Χρεοκοπήσαμε άβουλοι και ψύχραιμοι. Την πατήσαμε από γελοίους ηγέτες και πολύ κακομαθημένους πολίτες.
Με το μνημόνιο, αυτοπροσφερθήκαμε ως πειραματόζωα και θύματα. Να μάθει πάνω μας μια τραγικά ανέτοιμη Ευρώπη, πώς να γίνει ενωμένη, να γίνει ευρωζώνη.
Η απόσταση των Ευρωπαϊκών θεσμών του 2009 με το σήμερα το μαρτυρά. Είναι η μέρα με τη νύχτα.
Αλλά και η Ελλάδα είναι ερείπια.
IV. Ένα κίνημα μια ευκαιρία.
Έχουμε ένα μεγάλο κέρδος. Μια ευκαιρία.
Την αντί-μνημονιακή αντίθεση. Όχι τον ΣΥΡΙΖΑ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ είτε από πρόθεση είτε όχι και μάλλον το δεύτερο ισχύει, ενισχύεται από τις παθογένειες και τα βαρίδια που μας έφεραν εδώ.
Η Κερατέα γίνεται «ο Παρθενώνας» του αντιμνημονιακού αγώνα, τα μέσα- σύμβολα της πελατειακής χυδαιότητας σαν την Αυριανή τον εξυμνούν, η βία αφαιρείται από την κρατική δικαιοδοσία, το ιδιωτικό συμφέρον, το μερικό αναγορεύεται σε δημόσιο και κοινό από τους συνδικαλιστές, πελάτες και λοιπούς συναλλασσόμενους της προηγούμενης σαπίλας. Παλιά υλικά ενός αρχέγονου κομμουνισμού επενδύονται σε κρατισμό του 80 ενώ απόψεις απίθανου περιθωρίου αναβαπτίζονται στην αντιμνημονιακή κολυμβήθρα.
Όλα τα λουλούδια ανθίζουν στον ευρύχωρο κήπο του ΣΥΡΙΖΑ. Και δυστυχώς ενθαρρύνονται άκριτα, επιπόλαια από έναν ηγέτη που τα χαρίσματά του οριοθετούνται από την παιδεία και τις παραστάσεις του.
Κι από την άλλη πλευρά;
Απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ, δευτερογενώς αναπτύχθηκε ένα αντί –ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο. Το μέτωπο του φόβου του ΣΥΡΙΖΑ.
Μπορεί η καταγωγή αυτού του υβριδίου να είναι η «παραμονή στο Ευρώ», αλλά η ταύτιση που επιχειρεί ΣΥΡΙΖΑ ίσον δραχμή, είναι το βήμα που ακυρώνει την δική του δυναμική .
Αν ο ΣΥΡΙΖΑ είναι δραχμή (όπως αντί-κομμουνιστές ίσον φασίστες το 1945) και αν οι υπόλοιποι είναι μνημόνιο (όπως αντιφασίστες ίσον κομμουνιστές το 1947) τότε ο διχασμός θα γίνει η μακρά πορεία της νέας μας περιπέτειας. Στο περιθώριο, μέσα ή έξω από το ευρώ και την Ευρώπη. Στην άκρη.
Σε αυτή την περίπτωση θα ξανακάνουμε επώδυνα τον κύκλο από την μεγάλη συντήρηση της επιβίωσης στο αντί-συντηρητικό ξέσπασμα μετά από πολλά χρόνια.. Απρόβλεπτα, τοπικά κι απομονωμένα, ασυγχρόνιστα., ηλίθια.
Κι όμως μέσα στην αντιμνημονιακή αντίθεση κρύβεται το χρυσάφι, η πνοή που λείπει από τους κουρασμένους υπόλοιπους αντί-ΣΥΡΙΖΑΙΟΥΣ.
Είναι το ηθικό πλεονέκτημα, το αναλγητικό στην αδικία, η πίστη ότι αγωνίζεσαι όχι μόνο για σένα αλλά και για κάτι πιο ευγενικό, ανώτερο.
Η συνείδηση του μαζί , η αίσθηση πως είσαι άνθρωπος.
Η ανιδιοτέλεια και το θάρρος εξαγνίζουν την δράση του ΣΥΡΙΖΑ.
Αυτά τα δύο ανιδιοτέλεια και θάρρος χρειάζεται να μπολιασθούν με την συναίσθηση ευθύνης και την πραγματιστική προσέγγιση της εμπειρίας.
Μακριά από ιδεοληπτικές εμμονές αλλά και έξω από συστημικές δουλείες.
Αυτόν τον λογισμό και το όραμα χρειάζεται η Ελλάδα.
Από τη Δευτέρα, ο ΣΥΡΙΖΑ αξιωματική αντιπολίτευση και κάποιοι άλλοι σε κυβέρνηση συνεργασίας, έχουν την συνευθύνη να εξελίξουν τα ΑΝΤΙ από την οργή των μεν και τον φόβο των δε σε αξιακή δικαίωση των αδικιών που προβάλλει ο ΣΥΡΙΖΑ και σε βεβαίωση του συστημικού ορθολογισμού που υπερασπίζεται το άλλο μπλοκ.
Εκμεταλλευόμενοι σταθερά και ήρεμα πως σήμερα η δογματική Ευρώπη, που επέβαλλε σε ανέτοιμους πολιτικούς το μνημόνιο, βγαίνει από τον Μερκελικό της κύκλο.