Το “θερμό” επεισόδιο ανάμεσα στον Νίκο Δένδια και τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Άγκυρα, το παρασκήνιο των επαφών και η επιδίωξη της Αθήνας. Πόσο πιθανή είναι μια συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν, τι συζητήθηκε πίσω από τις κλειστές πόρτες.
Η έκπληξη στο πρόσωπο του Μεβλούτ Τσαβούσογλου ακούγοντας τον Νίκο Δένδια, να εγκαλεί δημόσια την Τουρκία για την παραβατική της συμπεριφορά, μέσα από το Προεδρικό Μέγαρο, ήταν ίσως το highlight της συνέντευξης Τύπου…
Ξεκίνησε με χαμόγελα και αβρότητες και κατέληξε με ένα επεισοδιακό, πρωτοφανές για τα διπλωματικά χρονικά, μπραντ ντε φερ!
Σε συνεννόηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη
Ο Νίκος Δένδιας, αμέσως μετά τη συνάντηση του με τον Τούρκο πρόεδρο και πριν τη συνάντηση με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, επικοινώνησε με τον πρωθυπουργό για να τον ενημερώσει για τη συνομιλία του με τον «Σουλτάνο». Η “εντολή” που έλαβε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη ήταν, αν και εφόσον προκληθεί, να απαντήσει αναλόγως, όπως κι έγινε στη συνέντευξη τύπου με τον Τούρκο ομόλογο του.
Οι θέσεις της Αθήνας
Ο υπουργός Εξωτερικών είχε προετοιμάσει βήμα – βήμα με τον πρωθυπουργό τις προηγούμενες ημέρες τη “στρατηγική” του στο ταξίδι στην Τουρκία. Ενώ είχαν εκτενή συνομιλία και μετά το αίτημα του Τούρκου προέδρου να συναντηθούν στο Ακ Σαράι, το Παλάτι του Ερντογάν.
Ο Νίκος Δένδιας θα προέβαλλε το σύνολο των ελληνικών θέσεων, «οι οποίες βασίζονται στη διεθνή νομιμότητα», απέναντι στις μαξιμαλιστές τουρκικές θέσεις, οι οποίες είναι σε αντίθεση «με το διεθνές δίκαιο και τις ευρωπαϊκές αξίες».
Ενώ θα υπερτόνιζε ότι, εφόσον συνεχιστεί η τουρκική παραβατικότητα, η οποία στρέφεται κατά των κυριαρχικών δικαιωμάτων κρατών – μελών της Ε.Ε., «οι κυρώσεις παραμένουν στο τραπέζι».
Παράλληλα η ελληνική πλευρά κατήγγειλε εκ νέου το παράνομο Τούρκο-λιβυκό μνημόνιο και στηλίτευσε την απειλή του casus belli, την απειλή πολέμου από την πλευρά της Τουρκίας, εφόσον η Ελλάδα εφαρμόσει τα αναφαίρετα δικαιώματά της… Η στάση αυτή αντίκειται στο Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, δεν συνάδει με έναν ΝΑΤΟϊκό σύμμαχο, ούτε με τις σχέσεις καλής γειτονίας, και επηρεάζει αρνητικά και την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, η θέση Δένδια.
Στο Κυπριακό και ενόψει της άτυπης πενταμερούς ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών ξεκαθάρισε ότι η μοναδική λύση, που είναι αποδεκτή από το σύνολο της διεθνούς κοινότητας, είναι η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, στη βάση των σχετικών αποφάσεων του ΟΗΕ.
Τι λέει η κυβέρνηση για το επεισόδιο
«Η χώρα μας προσέρχεται πάντα με ειλικρίνεια και καλή διάθεση στις συνομιλίες. Όμως, όταν γίνονται συνομιλίες – και αυτό περιλαμβάνει την Τουρκία – η Ελλάδα προβάλλει τις θέσεις της. Αυτή τη φορά οι διαφωνίες εκφράστηκαν δημοσίως και με ειλικρίνεια, κάτι που θα μπορούσε να λειτουργήσει εκτονωτικά» σημειώνουν πηγές της κυβέρνησης.
Η διατήρηση ανοικτών διαύλων επικοινωνίας με την Τουρκία και η εμπέδωση θετικού κλίματος που θα επιτρέψει τη μείωση των εντάσεων και την υιοθέτηση μιας θετικής ατζέντας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις «ήταν και παραμένει επιλογή της Αθήνας» ξεκαθαρίζουν οι ίδιες πηγές.
Επίκειται συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν;
Υπάρχει περιθώριο τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή να ακολουθήσει και συνάντηση του πρωθυπουργού με τον πρόεδρο της Τουρκίας;
«Σε τέτοιες καταστάσεις τα πράγματα κινούνται βήμα-βήμα. Αποκλιμάκωση, μείωση της έντασης, και μια τέτοια συνάντηση θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί όταν οι συνθήκες είναι κατάλληλες» απαντά η κυβερνητική εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη, και προφανώς αν η Τουρκία δεν αποδείξει έμπρακτα τον σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο, αυτό το ενδεχόμενο δεν είναι κοντά…
Ωστόσο έγινε ένα πρώτο βήμα. Ο Νίκος Δένδιας προσκάλεσε τον ομόλογο του στην Αθήνα, ώστε να συνεχιστεί ο διάλογος σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών, και να προετοιμάσουν από τις συζητήσεις τους τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν, εφόσον εκπληρωθούν… οι όροι!
Επιδίωξη… η θετική ατζέντα μετά από 20 μήνες έντασης
Η Αθήνα, σε αντιδιαστολή με τη στάση της Τουρκίας τους τελευταίους 20 μήνες σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, έδωσε έμφαση στην θετική ατζέντα ανάμεσα στις δύο χώρες…
Γι’ αυτό και τον Νίκο Δένδια συνόδευε ο υφυπουργός Εξωτερικών Κώστας Φραγκογιάννης, υπεύθυνος για την οικονομική διπλωματία, προκειμένου να προωθηθούν συνεργασίες στον οικονομικό και εμπορικό τομέα και να αλλάξει το κλίμα στις ελληνο-τουρκικές σχέσεις.
Τι έβαλε στο τραπέζι η Άγκυρα
Το πινγκ – πονγκ των δηλώσεων Δένδια – Τσαβούσογλου στην κοινή συνέντευξη τύπου, είναι αποκαλυπτικό όσων συζητήθηκαν πίσω από τις κλειστές πόρτες…
Εκεί, όπου η Άγκυρα επανήλθε στις θέσεις της για διάλογο άνευ όρων, απορρίπτοντας αντίστοιχα της θέση της Ελλάδας ότι η μόνη διαφορά μεταξύ των δύο χωρών είναι η υφαλοκρηπίδα και οι θαλάσσιες ζώνες (ΑΟΖ).
Στο τραπέζι η Τουρκία έβαλε εκ νέου θέμα αποστρατικοποίησης νησιών, μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη – την οποία ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου επέμεινε να αποκαλεί “τουρκική”, θαλάσσιες ζώνες και το παράνομο τουρκολιβυκό σύμφωνο, αλλά και το Κυπριακό, εμμένοντας στην ανεδαφική λύση των δύο κρατών.
Οι “πύρινοι” διάλογοι
Τα χαρακτηριστικότερα αποσπάσματα των “θερμών” κοινών δηλώσεων:
Νίκος Δένδιας: ”Εάν υπάρξουν παραβατικές και παράνομες ενέργειες σε βάρος της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας, υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο λήψης μέτρων.
Η Τουρκία συνεχίζει να μην αποδέχεται τη Σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας… Και χαρακτηριστικό παράδειγμα μη συμμόρφωσης αποτελεί το γνωστό «μνημόνιο» μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, το οποίο έχει καταδικασθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, διότι παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών και δεν συνάδει με το Δίκαιο της Θάλασσας”.
Μεβλούτ Τσαβούσογλου: “Ο αγαπητός ομόλογος μου έχει κάνει δηλώσεις οι οποίες είναι προκλητικές. Εμείς δεν μπορούμε να αποδεχτούμε τέτοιες δηλώσεις, ότι η Τουρκική Δημοκρατία παραβιάζει δικαιώματα της Ελλάδος το Αιγαίο. Αυτό δεν μπορούμε να το αποδεχτούμε. Αυτό είναι ένα θέμα το οποίο συζητούμε μεταξύ μας αλλά αν έρθετε και το θέσετε εδώ, ενώπιον του Tύπου, είμαι υποχρεωμένος να απαντήσω”.
Νίκος Δένδιας: “Ευχαριστώ, αγαπητέ μου Μεβλούτ, που μου επιτρέπεις να απαντήσω. Φαντάζομαι οι συνεργάτες σου είναι «βασιλικότεροι του βασιλέως» και θα προτιμούσαν να μην το κάνω, αλλά δεν γίνεται.
Και θα μου έκανε μεγάλη εντύπωση αν περιμένατε, αγαπητέ μου Μεβλούτ, να μην τα πω εδώ στην Άγκυρα…, και να παρουσιάσω τα πράγματα σαν να μην έχει συμβεί τίποτε στο Αιγαίο, και σαν να μην έχει συμβεί τίποτε στην Ανατολική Μεσόγειο… Η Τουρκία έχει παραβιάσει στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο το Διεθνές Δίκαιο και τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Και όχι μόνον αυτό, έχει παραβιάσει τα ίδια τα δικαιώματα κυριαρχίας της Ελλάδας. Έχει κάνει 400 υπερπτήσεις πάνω από ελληνικό έδαφος Μεβλούτ. Πάνω από ελληνικό έδαφος!”.
Μεβλούτ Τσαβούσογλου: “Εμείς αποδεχόμαστε ως Ρωμιούς ορθοδόξους τους μειονοτικούς της Πόλης… Αλλά εσείς να μην δέχεστε τους ανθρώπους, οι οποίοι δηλώνουν ότι είναι Τούρκοι πολίτες, ότι έχουν μία τουρκική ταυτότητα. Αυτό είναι μία καταπίεση και καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων”.
Νίκος Δένδιας: “Όσον αφορά το θέμα της μειονότητας, της μουσουλμανικής μειονότητας: αυτό το λέει η Λωζάννη, δεν το λέμε εμείς. Και τη Λωζάννη, αν θυμάμαι καλά, την έχει υπογράψει και η Τουρκία. Αυτή είναι η Συνθήκη. Μπορεί να αρέσει στην Τουρκία, μπορεί να μην αρέσει στην Τουρκία, αλλά η Λωζάννη ισχύει και θα ισχύει¨.
Μεβλούτ Τσαβούσογλου: “Αναφέρεστε σ’ αυτά που σας βολεύουν αλλά δεν αναφέρεστε σε όσα προβλέπει η Συνθήκη της Λωζάννης για την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών… Έχουμε συμφωνήσει να συζητήσουμε τα προβλήματα μέσω των διερευνητικών επαφών… Θα πρέπει να έχουμε πάντα συνείδηση σε τι αποβλέπει κάθε μέλος. Πρέπει να αποφασίσετε αν θα συνεχίσουμε αυτόν τον καβγά με τον τρόπο αυτό ή αν θα συνεχίσουμε τον διάλογο”.
Νίκος Δένδιας: “Γιατί υπάρχει στρατός στα νησιά; Υπάρχει γιατί απειλούνται από κάπου. Ο στρατός κοστίζει χρήματα. Δεν θέλουμε να χαλάμε χρήματα χωρίς λόγο. Υπάρχει κανείς να ισχυρίζεται αυτή τη στιγμή ότι δεν υπάρχει στρατιωτική απειλή και αποβατική δύναμη απέναντι από τα νησιά;”.
Μεβλούτ Τσαβούσογλου: ”Όσον αφορά το μεταναστευτικό εμείς δεν θέλουμε ενώπιον του Τύπου να πούμε ότι στείλατε, κάνατε push back 80.000 ανθρώπινων ψυχών, μεταναστών – προσφύγων”
Νίκος Δένδιας: “Eιλικρινά νομίζω ότι μετά τα γεγονότα του Φεβρουαρίου και Μαρτίου, δεν θα έπρεπε η Τουρκία να κάνει μάθημα στην Ελλάδα”.
Μεβλούτ Τσαβούσογλου: ”Εάν συνεχίσουμε έτσι θα χάσουμε και το Ιφτάρ, το γεύμα”.
Νίκος Δένδιας: “Ελπίζω η διαφωνία μας παρεπιπτόντως να μην σε οδηγήσει να ματαιώσεις την πρόσκληση του δείπνου”.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163