Η επαναβεβαίωση της διάθεσης και των δύο πλευρών να συνεχιστεί ο πολιτικός διάλογος, να προωθηθεί περαιτέρω η θετική ατζέντα και να συμφωνηθεί η εντατικοποίηση της συνεργασίας για το μεταναστευτικό, ήταν το ζητούμενο για την Αθήνα στη συνάντηση Κυριάκου Μητσοτάκη – Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κι υπό αυτό το πρίσμα η κυβέρνηση δήλωνε ικανοποιημένη για το τετ α τετ των δύο ηγετών, χθες Τρίτη (24.9.2024) στη Νέα Υόρκη.
“Ήταν η έκτη συνάντηση (με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν) το τελευταίο έτος και αυτό αποτελεί μία τρομερή πρόοδο στη διμερή σχέση των δύο χωρών” σημείωσε αμέσως μετά ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο CNN.
“Είχαμε κάποιες προστριβές τα προηγούμενα έτη, είναι χρήσιμο να έχουμε ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας και στα ζητήματα που διαφωνούμε να το κάνουμε με συγκεκριμένο τρόπο, όλα τα ζητήματα μπορούν να επιλύονται με βάση το διεθνές δίκαιο και να συνεργαζόμαστε σε ζητήματα όπως η μετανάστευση” τόνισε ο Κ. Μητσοτάκης.
Στην Άγκυρα τον Ιανουάριο ο Κ. Μητσοτάκης
Μητσοτάκης και Ερντογάν ανανέωσαν το ραντεβού τους και θα συναντηθούν εκ νέου στην Άγκυρα τον Ιανουάριο, οπότε και συμφωνήθηκε να συγκληθεί το επόμενο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας.
Σύμφωνα με την κυβερνητική ανακοίνωση, ανέθεσαν στους Υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών, Γιώργο Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν, να αρχίσουν την προετοιμασία του, στη βάση της Διακήρυξης των Αθηνών.
Η ανάγνωση της Αθήνας…
Για την Αθήνα, όπως σημειώνουν αρμόδιες διπλωματικές πηγές, είναι σημαντικό το γεγονός ότι το τελευταίο διάστημα υπάρχει ηρεμία σε θάλασσα και αέρα, ενώ στα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα του πόσο σημαντική και για τις δύο πλευρές είναι η νέα ελληνοτουρκική προσέγγιση, αναφέρουν τα αμοιβαία οφέλη (οικονομικά κ.α.) από τη βίζα εξπρές σε Τούρκους πολίτες για επίσκεψη σε 10 νησιά του Αιγαίου.
Χαμηλά εξαρχής ο πήχης…
Ο πήχης για τη συνάντηση ήταν ευθύς εξαρχής χαμηλός…
Η κυβέρνηση προσήλθε στη συνάντηση με την εκτίμηση ότι είναι νωρίς να επιτευχθεί πρόοδος στην ουσία της ελληνοτουρκικής διαφοράς, που για την Αθήνα είναι αποκλειστικά και μόνο ο καθορισμός ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας. Το να διερευνηθεί, πόσο μάλλον να δοθεί στους δύο υπουργούς Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν να ξεκινήσουν τον διάλογο για το δύσκολο αυτό ζήτημα, είναι μια προοπτική μακρινή ακόμη, εκτιμούσαν διπλωματικές πηγές.
Στο τραπέζι το μεταναστευτικό
Ο πρωθυπουργός, όπως αναμενόταν έθεσε στον Τούρκο πρόεδρο το μεταναστευτικό, υπό τα νέα δεδομένα που δημιουργεί η κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή και η μονομερής καταπάτηση της Συνθήκης Σέγκεν από τη Γερμανία.
Η Ελλάδα ζητά από την Τουρκία πιο στενή συνεργασία, αναγνωρίζοντας ότι σε σχέση με το παρελθόν είναι καλύτερη. Δεδομένου ότι οι ροές προς τη χώρα μας είναι αυξημένες, το αίτημα προς την Τουρκία είναι να δεχθεί επιστροφές μεταναστών από τη χώρα μας.
Σύμφωνα με την κυβερνητική ανακοίνωση οι δύο ηγέτες “συμφώνησαν να εντατικοποιήσουν τη συνεργασία στο μεταναστευτικό το επόμενο διάστημα για την εξάρθρωση των δικτύων των διακινητών που θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές”.
“Σημαντικό να μη μπαίνουν βάρκες στο νερό”
“Διατηρούμε για τους εαυτούς μας το δικαίωμα να ανακόπτουμε την πορεία σκαφών προς τα νησιά. Αλλά το πιο σημαντικό είναι να μην μπαίνουν βάρκες στο νερό και μόνο οι τουρκικές αρχές μπορούν να μας βοηθήσουν σε αυτό. Θέλουμε οι βάρκες να σταματούν, πριν πέσουν στο νερό. Φυσικά, σε συνεργασία με τις τουρκικές αρχές, έχουμε κάνει πρόοδο τον τελευταίο χρόνο, έχουμε καλύτερα κανάλια επικοινωνίας. Δεν θέλουμε να το αφήνουμε στους διακινητές να αποφασίζουν ποιος θα μπει στην Ευρώπη” δήλωσε ο πρωθυπουργός (CNN), δίνοντας το στίγμα των θέσεων του προς την Τουρκική πλευρά.
“Αγκάθια” στις συζητήσεις για το Κυπριακό από τον Ερντογάν
Ωστόσο, η συνάντηση είχε και… “αγκάθια”. Ο Τούρκος πρόεδρος, λίγο νωρίτερα, στην ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, επέμεινε στη σκληρή γραμμή για το Κυπριακό. Επανέφερε το αίτημα για διχοτόμηση της Κύπρου, καλώντας τη διεθνή κοινότητα να αναγνωρίσει το ψευδοκράτος. Θέση που “ναρκοθετεί” ουσιαστικά την προσπάθεια που καταβάλλεται αυτή τη στιγμή από τα Ηνωμένα Έθνη για επανέναρξη του διαλόγου.
Η Ελλάδα δεν μπαίνει καν στη διαδικασία συζήτησης για αναγνώριση ψευδοκράτους, είναι “κόκκινη γραμμή”, η θέση της Αθήνας.
Το παρασκήνιο της συνάντησης
Η συνάντηση ξεκίνησε στις 18:40 ώρα Ελλάδος στο κτίριο του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη και διήρκεσε, όπως ήταν προγραμματισμένο, περίπου μισή ώρα.
Παρόντες στην συνάντηση ήταν και οι υπουργοί Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν, όπως και οι διπλωματικοί σύμβουλοι, Άννα Μαρία Μπούρα και Ακίφ Τσαγατάι Κιλίτς.
Το κλίμα ήταν με το “καλησπέρα σας” χαλαρό, με τα χαμόγελα να περισσεύουν και από τις δύο πλευρές. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν καλωσόριζε έναν – έναν τα μέλη της ελληνικής αντιπροσωπείας που μετείχαν στη συνάντηση, η οποία δεν θύμιζε σε τίποτα τα… “παγωμένα” τετ α τετ που είχαν οι δύο ηγέτες πριν από ένα χρόνο.