Το ντοκιμαντέρ διαγωνίζεται στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, με την υποστήριξη του Δήμου Αγίας Βαρβάρας Αττικής, του Δήμου Αγίου Νικολάου Κρήτης και της Περιφέρειας Κρήτης
Συνολικά 261 ντοκιμαντέρ μικρού και μεγάλου μήκους περιλαμβάνει το πρόγραμμα του 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, ωστόσο ένα από αυτά που ήδη ξεχωρίζουν, είναι το ντοκιμαντέρ «Σμιλεμένες ψυχές / Sculpted Souls» του Σταύρου Ψυλλάκη.
Πρόκειται για ένα ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στον φιλέλληνα Ζουλιέν Γκριβέλ. «Υιοθετώντας τη γλώσσα των Ελλήνων υιοθέτησα ασυνείδητα και τη σκέψη τους», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ελβετός οδοντίατρος που θεράπευε δωρεάν χανσενικούς στην Ελλάδα για 26 χρόνια.
Ο μεγάλος ανθρωπιστής Julien Grivel, από το 1972 έως το 1998 ερχόταν στην Αθήνα δύο φορές το χρόνο και φρόντιζε -δωρεάν- τα δόντια των χανσενικών (λεπρών) στο Νοσοκομείο Λοιμωδών Νόσων «Η Αγία Βαρβάρα».
Αξιοποιώντας τα ημερολόγια εκείνης της περιόδου, ο Ζουλιέν Γκριβέλ έγραψε το βιβλίο «ΕΛΛΑΔΑ η δική μου Ιθάκη» που αποτέλεσε και την αφορμή για την συγκεκριμένη ταινία.
Στο βιβλίο του «ΕΛΛΑΔΑ, η δική μου Ιθάκη», ο Ζουλιέν Γκριβέλ, τον οποίο ο Δήμος Αγίας Βαρβάρας ανακήρυξε το 2022 και επίτιμο Δημότη του, γράφει μεταξύ άλλων: «Υιοθετώντας τη γλώσσα των Ελλήνων, υιοθέτησα ασυνείδητα και τη σκέψη τους… Ένα εσωτερικό ταξίδι που με βοήθησε να βλέπω τον κόσμο και τη ζωή διαφορετικά». Η φιλία του με τον Μανώλη Φουντουλάκη (πρώην χανσενικό) ήταν καταλυτική. «Ξέρεις φίλε, με αυτές τις δοκιμασίες βγαίνει όμορφα σμιλεμένη η ψυχή του ανθρώπου», του έλεγε.
«Οι ασθενείς των οποίων έφτιαξα τα δόντια ήταν η αρχή του τεράστιου δικτύου φιλικών σχέσεων που έχω χτίσει στην Ελλάδα. Κάτι σαν τον ‘μίτο της Αριάδνης’ που με οδήγησε βαθιά στο πνεύμα, τη σκέψη και τους ανθρώπους αυτής της θαυμαστής χώρας. Ο πρώτος υπεύθυνος αυτής της υπέροχης αποκάλυψης για μένα ήταν ο Μανώλης Φουντουλάκης, ο μπάρμπα Μανώλης. Τον συνάντησα στο νοσοκομείο το 1973 ενώ νοσηλευόταν για υποτροπή της νόσου. … Κάτι το αδιόρατο πέρασε ανάμεσά μας, μέσα από τις ματιές μας». Αργότερα, στο σπίτι του στην Ελούντα, θα του πει: «ξέρεις φίλε, από αυτές τις δοκιμασίες βγαίνει όμορφα σμιλεμένη η ψυχή του ανθρώπου».
Η ταινία, με κεντρικά πρόσωπα τον Julien Grivel και τον Μανώλη Φουντουλάκη, δεν εστιάζει στην ίδια την πράξη του Julien, παρά το μεγαλείο της, ούτε στη ζωή των χανσενικών τότε που ήταν «λεπροί», δημόσιος εχθρός και βίωναν ένα κοινωνικό στίγμα, πιο σκληρό από την ίδια τους την ασθένεια. Αυτά αποτελούν το πλαίσιο που μέσα του συντελείται το μεγάλο εσωτερικό ταξίδι του Julien προς τη δική του Ιθάκη.
«Σ’ αυτό τον κόσμο που ολοένα στενεύει» όπως λέει και ο Σεφέρης «πρέπει να αναζητήσουμε τον Άνθρωπο όπου κι αν βρίσκεται» γράφει στον πρόλογο του βιβλίου ο επιμελητής της έκδοσης, πολιτικός μηχανικός, Κωστής Μαυρικάκης. Αυτό φιλοδοξεί να κάνει και η ταινία μας.
Σχετικά με την ταινία
Σενάριο – Μοντάζ: Σταύρος Ψυλλάκης
Διεύθυνση φωτογραφίας: Μανώλης Λεβεντέλης, Μιχάλης Γερανιός
Τελικό μοντάζ: Σταύρος Ψυλλάκης, Σπύρος Κόκκας
Μουσική: Γιάννης Χαρούλης
Ήχος: Κώστας Κοσμαδάκης, Πέτρος Σμυρλής
Μίξη & Εργαστήρια ήχου: Βαγγέλης Φάμπας MASSIVE PRODUCTIONS
Color grading: Σάκης Μπουζάνης
Εργαστήρια εικόνας – Post production: 2 | 35
Αφίσα,Τίτλοι: Δημήτρης Αρβανίτης
Παραγωγή: Πολιτιστική Εταιρεία Κρήτης
Παραγωγός: Ματθαίος Φραντζεσκάκης
Συμπαραγωγή: Cosmote TV, OhMyDog Productions (Φωτεινή Οικονομοπούλου)
Υποστήριξη: Περιφέρεια Κρήτης, Δήμος Αγίας Βαρβάρας Αττικής, Δήμος Αγίου Νικολάου Κρήτης
Μια πρωτοβουλία της βιβλιοθήκης «Μανώλης Φουντουλάκης»
Φορμάτ: DCP
Το ντοκιμαντέρ «Σμιλεμένες Ψυχές» του Σταύρου Ψυλλάκη διαγωνίζεται στο 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (Προβολές: Τετάρτη 12 Μαρτίου στις 20:00 στο Ολύμπιον, και Πέμπτη 13 Μαρτίου στις 15:00 στην Αίθουσα Τζον Κασσαβέτης, Αποθήκη 1, Λιμάνι Θεσσαλονίκης).
