H Google αφιερώνει το σημερινό της doodle στον παγκοσμίου φήμης μαθηματικό και πανεπιστημιακό δάσκαλο Lotfi Zadeh (Λοτφί Ζαντέχ). Σαν σήμερα, 30 Νοεμβρίου, το 1965 ο Ιρανο-Αζέρικης καταγωγής μαθηματικός σύστησε στον επιστημονικό κόσμο την πρωτοποριακή θεωρία της «ασαφούς λογικής» (fuzzy logic), για την οποία και βραβεύθηκε.
Ο Lotfi Zadeh (Λοτφί Ζαντέχ) γεννήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 1921 στο Μπακού της τότε Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν. Οι γονείς του ήταν ο Ιρανός δημοσιογράφος Ραχίμ Αλιασκερζαντέχ και η Ρωσοεβραία παιδίατρος Φένια Κόρενμαν. Σε ηλικία 10 ετών μετακόμισε με την οικογένειά του στο Ιράν, την πατρίδα του πατέρα του, το Ιράν.
Τα εξαιρετικά ακαδημαϊκά του επιτεύγματα, έφεραν τον Lotfi Zadeh (Λοτφί Ζαντέχ) στις ΗΠΑ για μεταπτυχιακές σπουδές στο περίφημο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ). Συνέχισε με το διδακτορικό του στην Ηλεκτρολογία το 1949 και αργότερα δίδαξε θεωρία συστημάτων στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης. Το 1959 ο Lotfi Zadeh (Λοτφί Ζαντέχ) έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας, το οποίο παρέμεινε το ακαδημαϊκό του σπίτι μέχρι το τέλος της καριέρας του.
Τα «ασαφή σύνολα» του Lotfi Zadeh (Λοτφί Ζαντέχ)
Ως καθηγητής στο Μπέρκλεϊ, ο Lotfi Zadeh (Λοτφί Ζαντέχ) το 1965 παρουσιάζει στον επιστημονικό κόσμο την πρωτοποριακή του εργασία «Ασαφή Σύνολα» με τις ετεροαναφορές της να προσεγγίζουν τις 100.000.
Η θεωρία του προσέφερε μια εναλλακτική λύση στις άκαμπτες «ασπρόμαυρες» παραμέτρους της παραδοσιακής αριστοτέλειας λογικής και αντ’ αυτής πρόσφερε πιο διφορούμενα ή «ασαφή» όρια που μιμούνται περισσότερο τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι βλέπουν τον κόσμο.
Μια πρόταση μπορεί να είναι αληθής «με κάποιο βαθμό αληθείας», και όχι απλά αληθής ή ψευδής. Με απλά λόγια, η ασαφής λογική λέει ότι τα πράγματα συχνά δεν είναι «άσπρο-μαύρο» αλλά «αποχρώσεις του γκρι». Η εργασία του Lotfi Zadeh (Λοτφί Ζαντέχ) απετέλεσε επανάσταση στη θεωρία της λογικής, γιατί ξέφυγε από το μοντέλο που κυριαρχούσε εδώ και 2.500 χρόνια, δηλαδή το μοντέλο του «αληθές-ψευδές» και «0-1».
Before Lofti Zadeh passed away last year, at the age of 96, he was one of the most influential living minds in computer science and mathematics. https://t.co/iymGTjj3Vl
— IranWire (@IranWireEnglish) July 1, 2018
Ασαφής λογική: Πυλώνας της υπολογιστικής νοημοσύνης
Η ασαφής λογική του Lotfi Zadeh (Λοτφί Ζαντέχ) αποτελεί έναν από τους τρεις πυλώνες της υπολογιστικής νοημοσύνης (computational intelligence), η οποία με τη σειρά της υπάγεται στο ευρύ πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης (artificial intelligence). Η θεωρία του Lotfi Zadeh (Λοτφί Ζαντέχ) έχει εφαρμοστεί από τότε σε μια τεράστια γκάμα τεχνολογικών εφαρμογών—από ένα ιαπωνικό σύστημα μετρό έως τους αντιολισθητικούς αλγόριθμους που κρατούν τα αυτοκίνητα ασφαλή στο δρόμο.
Ο Lotfi Zadeh (Λοτφί Ζαντέχ) ήταν ένας άνθρωπος πολύ πιο μπροστά από την εποχή του που άνοιξε νέους δρόμους στη μαθηματική-και όχι μόνο-σκέψη. Τιμήθηκε με πλήθος βραβείων για το επιστημονικό του έργο και πέθανε στις 6 Σεπτεμβρίου 2017 στο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας, σε ηλικία 96 ετών.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163