Αν είστε γονείς με παιδιά στην εφηβεία, πιθανότατα το TikTok να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην οικογενειακή σας καθημερινότητα. Πιθανότατα, επίσης, να εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά πράγματα που δε γνωρίζετε για το TikTok.
Για πολλούς εφήβους, το TikTok δεν είναι απλώς ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης το οποίο εστιάζει στη δημιουργία και την αναπαραγωγή βίντεο. Το έντονο στοιχείο της μουσικής που μπορεί κανείς να βρει, στο TikTok κάνει ένα τεράστιο μέρος των εφήβων χρηστών να το βλέπει σαν μία πλατφόρμα στην οποία μπορεί να εκφραστεί ελεύθερα και να παρακολουθήσει, να επεξεργαστεί και να συνθέσει ευφάνταστα βίντεο σχετικά με τα ενδιαφέροντα και τα χόμπι του – γεγονός που αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στον εξαιρετικά σχεδιασμένο αλγόριθμο της εφαρμογής.
Ο κύκλος των δημοφιλών προφίλ, μάλιστα, μπορεί να συγκεντρώσει από δεκάδες χιλιάδες, έως και εκατομμύρια φίλους, ενώ μέσα στους δημοφιλείς χρήστες της εφαρμογής συναντάμε, πλέον, και μία πληθώρα από διασημότητες. Πόσο ασφαλές, όμως, είναι όλο αυτό; Ελλοχεύουν κίνδυνοι για τους χρήστες στην παιδική και εφηβική ηλικία;
Η ασφάλεια του λογισμικού του TikTok για τα παιδιά
Σε ένα κόσμο που το 50% των παιδιών ηλικίας δέκα ετών και άνω έχει το δικό του smartphone και, κατ’ επέκταση, πρόσβαση στο TikTok και άλλες εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης, το λογισμικό των οποίων αναβαθμίζεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ο κίνδυνος διαρροής προσωπικών δεδομένων λόγω ευαλωτότητας του λογισμικού είναι πάντα ορατός. Ειδικότερα για την περίπτωση του TikTok, η κοινή γνώμη έχει απασχοληθεί αρκετές φορές με αποκαλύψεις σχετικά με τη δυνατότητα του λειτουργικού συστήματος της εφαρμογής να έχει κρυφή πρόσβαση στο περιεχόμενο που αποθηκεύεται στο πρόχειρο των χρηστών iPhone.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, το TikTok φέρεται να χρησιμοποιεί την αιτιολογία της συλλογής πληροφοριών για λόγους marketing, έτσι ώστε να επεξεργάζεται προσωπικά δεδομένα πενήντα διαφορετικών ειδών, συμπεριλαμβανομένων των οποίων είναι το όνομα χρήστη, η ηλικία, το φύλο, η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, το περιεχόμενο των μηνυμάτων και λεπτομέρειες σχετικά με τη συσκευή που χρησιμοποιείται.
Η ψυχική υγεία των παιδιών
Όπως σε κάθε μέσο κοινωνικής δικτύωσης, έτσι και στο TikTok η πιθανότητα του εθισμού είναι πάντα υπαρκτή, τόσο όσον αφορά σε ανηλίκους, όσο και σε ενήλικες. Έπειτα, η όλη δυναμική του influencing που κυριαρχεί στο TikTok δεν αποκλείεται να εγκυμονεί κινδύνους για την ψυχική υγεία ευάλωτων ηλικιακών ομάδων, όπως οι έφηβοι.
Η επιβολή κομφορμιστικών τάσεων, τα εξωπραγματικά πρότυπα ομορφιάς, η παγίδα του φόβου των χαμένων ευκαιριών και η ανάπτυξη της συμπεριφορικής τάσης της σύγκρισης του τρόπου ζωής με εκείνο τρίτων -εν προκειμένω, των influencers που ειδωλοποιούνται στο TikTok- σίγουρα έχουν τη δύναμη να επηρεάσουν την ψυχοσύνθεση ενός εφήβου. Και, φυσικά, πάντα υπάρχει ο κίνδυνος τόσο φαινομένων διαδικτυακού bullying, όσο και σεξουαλικής παρενόχλησης. Ανάλογα φαινόμενα έχουν εντοπιστεί κατά μήκος του συνόλου των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και, δυστυχώς, πρόκειται για ενδεχόμενο τόσο τρομακτικό, όσο και απρόβλεπτο.
Οι όροι χρήσης και οι ηλικιακοί περιορισμοί
Σημειωτέον ότι οι επίσημοι όροι και προϋποθέσεις για τη χρήση της εφαρμογής, όπως ακριβώς ισχύει και με την πλειονότητα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, καθιστούν το TikTok ασφαλές για χρήση από την ηλικία των δεκατριών ετών και έπειτα, με την αυτόματη ρύθμιση ιδιωτικού λογαριασμού, που αποκλείει την αλληλεπίδραση με μη εξουσιοδοτημένους χρήστες. Από την ηλικία των δεκαέξι και ύστερα, οι χρήστες δύνανται να παράξουν το δικό τους αυθεντικό περιεχόμενο, καθώς και να χρησιμοποιήσουν την ενσωματωμένη λειτουργία ανταλλαγής προσωπικών μηνυμάτων με άλλους χρήστες. Οι παραπάνω περιορισμοί, βέβαια, μπορούν εύκολα να παρακαμφθούν με τη δημιουργία ενός λογαριασμού βασισμένου σε μη αληθή ημερομηνία γέννησης.
Ο γονικός έλεγχος
Η χρήση του διαδικτύου πάντοτε ενέχει κινδύνους, ιδίως όταν δε λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα που ενδείκνυνται για την προστασία των χρηστών από επισφαλή χρήση. Όσον αφορά στο TikTok, θα ήταν χρήσιμο οι γονείς να μεριμνούν έστω για τη διατήρηση της ιδιωτικότητας του λογαριασμού των παιδιών, εξασφαλίζοντας, δηλαδή, τους απαραίτητους περιορισμούς στη δυνατότητα αλληλεπίδρασης με τρίτους χρήστες.
Οι εν λόγω ρυθμίσεις μπορούν να προσαρμοστούν καταλλήλως για τη χρήση από ανηλίκους, με επιμέρους ρυθμίσεις όπως είναι ο γονικός έλεγχος, η απόκρυψη περιεχομένου που περιλαμβάνει προκαθορισμένες λέξεις-κλειδιά, η ελαχιστοποίηση του χρόνου που ο χρήστης σπαταλά καθημερινά στην εφαρμογή, η απενεργοποίηση των προσωποποιημένων διαφημίσεων, η μη εμφάνιση σε τρίτους περιεχομένου που αρέσει στον κάθε χρήστη και η απαγόρευση της χρήσης της τρέχουσας τοποθεσίας.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163