Το σπάνιο φαινόμενο Φάτα Μοργκάνα παρατηρήθηκε σήμερα, Πέμπτη στο Θερμαϊκό Κόλπο της Θεσσαλονίκης, με τα πλοία να φαίνονται σα να… «αιωρούνται» πάνω στη θάλασσα.
Το θέαμα που σπάνια συναντάει κάποιος, αντίκρισαν τις μεσημεριανές ώρες της Πέμπτης οι πιο παρατηρητικοί πολίτες της Θεσσαλονίκης όπως βλέπετε στις εικόνες του GRTIMES.
Πρόκειται ουσιαστικά για το φαινόμενο Φάτα Μοργκάνα, ένα σύνθετο οπτικό φαινόμενο που οφείλεται σε θερμοκρασιακή αναστροφή εφαπτόμενων ατμοσφαιρικών στρωμάτων.
«Αρχικά σημαντικό ρόλο παίζει ότι έχουμε άπνοια και η θάλασσα είναι ήρεμη. Αυτή την εποχή η θάλασσα παραμένει ακόμη αρκετά ψυχρή, λόγω της μεγάλης θερμοχωρητικότητας που έχει, άρα μεταβάλλει την θερμοκρασία της πολύ πιο αργά, απ’ ότι ο αέρας. Ουσιαστικά ένα λεπτό στρώμα αέρα που βρίσκεται ακριβώς πάνω από τη θάλασσα – πάχους μερικών εκατοστών έως μερικών μέτρων- είναι αρκετά ψυχρότερο από τον αέρα που βρίσκεται ψηλότερα» τονίζει στο GRTimes.gr ο μετεωρολόγος του northmeteo.gr, Δρ. Σταύρος Κέππας.
Όπως εξηγεί ο μετεωρολόγος, όταν ο καιρός είναι ήπιος, η απρόσκοπτη αλληλεπίδραση μεταξύ του ζεστού υπερκείμενου αέρα και του πυκνότερου ψυχρού αέρα κοντά στην επιφάνεια του εδάφους μπορεί να δράσει ως διαθλαστικός φακός, δημιουργώντας ένα κατακόρυφα αντεστραμμένο είδωλο, επί του οποίου φαίνεται να αιωρείται το απομακρυσμένο ευθύ είδωλο. Η Φάτα Μοργκάνα παρατηρείται συνήθως τις πρωινές ώρες και σπανίως μεσημεριανές, μετά από μια ψυχρή νύχτα που έχει ως αποτέλεσμα τη διαφυγή θερμότητας δι’ ακτινοβολίας στο διάστημα.
«Στη συγκεκριμένη περίπτωση βλέπουμε ένα καράβι λίγο ψηλότερα απ’ ότι πραγματικά είναι. Τυπικά φαίνεται το είδωλο του πλοίου, επειδή ουσιαστικά η ακτινοβολία που ξεκινάει από το καράβι και φτάνει στα μάτια μας διαθλάται, διότι περνάει με διαφορετικές πυκνότητες» συμπληρώνει ο κ. Κέππας.
Επιπροσθέτως, τα αντικείμενα στον ορίζοντα, όπως νησιά, κρημνοί, πλοία ή παγόβουνα, εμφανίζονται σύνθετα, δηλαδή δύο είδωλα ίδιου αντικειμένου ενωμένα αντίστροφα κατά κορυφή.
Το συγκεκριμένο φαινόμενο έχει εμφανιστεί σε ελάχιστα μέρη της Ελλάδας, όπως στη δυτική πλευρά της Σαμοθράκης. Επίσης, το φαινόμενο Φάτα Μοργκάνα έχει φωτογραφηθεί και στα ανατολικά της Λεμεσού στην Κύπρο. Παρόμοιο είδος αντικατοπτρισμού έχει παρατηρηθεί επίσης στο Κόλπο Τογιάμα στη δυτική ακτή της Ιαπωνίας καθώς και στις Μεγάλες Λίμνες της Βόρειας Αμερικής. Είναι πιθανό να παρατηρηθεί στις Αρκτικές θάλασσες σε πολύ γαλήνια πρωινά ή συχνά στις καλυμμένες με πάγο κρηπίδες της Ανταρκτικής.
Τέλος, η πρώτη αναφορά σε «Φάτα Μοργκάνα» στα αγγλικά, αφορούσε έναν παρόμοιο αντικατοπτρισμό που παρατηρήθηκε το 1818 στο Στενό της Μεσσίνας, ανάμεσα στην Καλαβρία και τη Σικελία. Το φαινόμενο υπάγεται στους ανώτερους αντικατοπτρισμούς (superior mirage), που διακρίνονται από τους πιο συνηθισμένους κατώτερους αντικατοπτρισμούς (inferior mirage), οι οποίοι δημιουργούν την οφθαλμαπάτη μακρινών νερόλακκων στην έρημο και «υγρού οδοστρώματος» στους πολύ ζεστούς δρόμους.
