Το χαρακτηριστικό αυτό έθιμο, χάνεται στα βάθη των αιώνων, με τους τοπικούς λαογράφους να υποστηρίζουν πως οι κορδέλες αντικαθιστούν τα λουλούδια που μοιράζονται το Πάσχα στους πιστούς και δίνονται στους προσκυνητές μετά τη Θεία Λειτουργία. Σύμφωνα με τη θρησκευτική παράδοση οι «ευλογημένες κορδέλες της Παναγιάς» φυλάσσονται στο εικονοστάσι, προκειμένου να φέρνουν υγεία, καλοτυχία σε κάθε σπιτικό.
Το χρέος να στολίσουν τους επιταφίους με τις πολύχρωμες κορδέλες αναλαμβάνουν κάθε χρόνο οι γυναίκες των πολιτιστικών συλλόγων, που ξεκινούν τη διαδικασία από τον Ιούλιο προκειμένου οι επιτάφιοι να είναι έτοιμοι την παραμονή της μεγάλης γιορτής του «Μικρού Πάσχα του καλοκαιριού».
Η περιφορά των επιταφίων, που συνοδεύονται από τις φιλαρμονικές του τόπου, ξεκινά με την πρώτη δύση του ηλίου. Πολλοί δε είναι οι πιστοί που θα σηκώσουν τα πανύψηλα και βαριά λάβαρα των Αγίων της εκκλησίας, για να ακολουθήσουν την πομπή και να τιμήσουν έτσι την Παναγία.
Παραμονή της Παναγιάς στην Κέρκυρα το φαγητό που μαγειρεύουν οι νοικοκυρές είναι πάντα νηστίσιμο, με τα «ορφανά» μακαρόνια να έχουν την τιμητική τους. Στην Κέρκυρα, ο Δεκαπενταύγουστος, τιμάται σε δεκάδες εκκλησίες και μοναστήρια του νησιού, που φέρουν το όνομα της Παναγιάς πάντα ως «Ελεούσα» και «Οδηγήτρια», αλλά και συνοδευόμενη από κάθε τοπωνυμία.
Στην πόλη της Κέρκυρας η μεγαλύτερη λιτανεία του επιταφίου γίνεται από τον ιερό ναό της Παναγίας της Ελεούσης, στην περιοχή Μαντούκι. Η λιτανεία διαρκεί περισσότερο από τρεις ώρες. Ακολουθούν οι λιτανείες των Μαμάλων, του Ποταμού, των Κοινοπιαστών, της Παναγίας της Μανδρακίνας, της Ιεράς Μονής της Παναγίας της Πλατυτέρας και της γνωστής σε όλους, από το Ποντικονήσι, της Παναγίας των Βλαχερνών.
Στην επαρχία του νησιού, γιορτάζει σχεδόν κάθε χωριό. Καθώς στην Κέρκυρα δεν υπάρχει δημοτικό διαμέρισμα που να μην έχει τη δική του Παναγιά, όπως είναι η Μονή της Υπεραγίας Θεοτόκου Ευαγγελίστριας, στο χωριό Ευρωπούλοι και τα μοναστήρια Υψηλή και η Μυρτιώτισσα.
Στο ορεινό χωριό του Σταυρού, 13 χλμ από την Κέρκυρα, στον Ιερό Ναό της Kοιμήσεως της Θεοτόκου Παναγιάς Μαρίας, οι καμπάνες χτυπούν από πολύ νωρίς το πρωί της παραμονής του Δεκαπενταύγουστου, καθώς τα μέλη του συλλόγου θα μαγειρέψουν υπαίθρια την «ορφανή» μακαρονάδα και θα προσκαλέσουν κάθε επισκέπτη του νησιού.
Την τιμητική της έχει και η Ιερά Μονή της Παναγίας της Παλαιοκαστρίτσας, ένα από τα παλαιότερα μοναστήρια καθώς εκτιμάται ότι ανοικοδομήθηκε μέσα του 13ου αιώνα.
Βορειονατολικά του νησιού, στην Κασσίωπη, πλήθος κόσμου συρρέει στην «Παναγιά Κασσωπίτρα», καθώς από τον 16ο αιώνα, μέχρι και σήμερα, θεωρείται ένας από τους πιο ξακουστούς ναούς του νησιού. Σύμφωνα με τη θρησκευτική παράδοση, η ιερή εικόνα της Παναγίας είναι θαυματουργή και προστάτιδα για τους ναυτικούς, ενώ όπως αναφέρεται στο βιβλίο “Κασσιόπη ένα μικρός τόπος μια μεγάλη ιστορία” της Ελένης Σαρακηνού, η ιερά μονή είναι γνωστή από τα ενετικά χρόνια όταν ένας νεαρός κατηγορήθηκε για κλοπή αλευριού και οι Ενετοί του αφαίρεσαν τους βολβούς των ματιών του. Η πίστη του όμως έκανε το θαύμα της και η Παναγιά Κασσωπίτρα του ξανάδωσε το φως του. Το θαύμα έγινε γνωστό και ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα αλλά και στη γειτονική Ιταλία όπου από τότε έγινε Χριστιανική Αδελφότητα μοναχών με το όνομα Santa Mariα di Cassopo. Αυτή η αδελφότητα στεγάζεται και σήμερα στο ναό του St.Francesco da Paola στην Gallipoli.
Από το Βορρά στο Νότο της Κέρκυρας και στη Λευκίμμη όπου γιορτάζει με ιδιαίτερη λαμπρότητα η Παναγία της Κυράς των Αγγέλων.
Την ίδια ώρα και στους Παξούς ανήμερα της εορτής του Δεκαπενταύγουστου, μέσα στο λιμάνι του Γάιου, στη νησίδα της Παναγιάς, ή της Μαντόνα, όπως τη λένε οι Παξινοί, γιορτάζει το Μοναστήρι της Παναγιάς των Βελλιανιτών, όπου ανήμερα της μεγάλης εκκλησιαστικής εορτής, βράζουν το λεγόμενο «ζωμό», που γίνεται από μοσχάρι. Ο ζωμός μοιράζεται σε όλους τους προσκυνητές, ντόπιους και ξένους που παρακολουθούν κάθε χρόνο το έθιμο.
Με ιδιαίτερα λαμπρότητα και με τριήμερο τρικούβερτο γλέντι, γιορτάζεται ο δεκαπενταύγουστος στα Διαπόντια νησιά, καθώς είναι η γιορτή συνάντησης όλων των ξενιτεμένων, στην Αμερική και την Αυστραλία, που έρχονται στα πατρογονικά τους, με την ευλογία της Παναγιάς για να ανανεώσουν το ραντεβού τους για το επόμενο καλοκαίρι.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
