Εκεί στον Γράμμο, στα λιβάδια της Κοτύλης, σε υψόμετρο 1450 μέτρων, φτιάχτηκε το Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης, που από το 2012 λειτουργεί υπό την αιγίδα του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων. Στοχεύει στην κατανόηση του ιστορικού παρελθόντος, στην αξιοποίηση της ιστορικής μνήμης, αλλά και στην ανάδειξη του σπάνιου περιβαλλοντικού πλούτου της περιοχής.
Αν και το βουνό κρύβει στα σπλάχνα του χωριά- θησαυρούς, μικρά διαμάντια τοπικής αρχιτεκτονικής, όσα τουλάχιστον κατάφεραν να σωθούν από την εκδικητική μανία του εμφυλίου, έχει φυσικά τοπία εκπληκτικής ομορφιάς και ανθρώπους- μωσαϊκό των Βαλκανίων, που μόνο τα τελευταία χρόνια φαίνεται να ξυπνούν από την πολυετή σιωπή. Δεν είναι και λίγο, μια τόσο μικρή περιοχή να είναι ο πυρήνας των πιο συνταρακτικών γεγονότων της νεότερης ιστορίας της χώρας.
Εκεί στον Γράμμο διαδραματίστηκαν πολλά από τα γεγονότα του ελληνο-ιταλικού πολέμου, στα χωριά του παρέλασαν όλες οι δυνατές φυσιογνωμίες της ελληνικής αντίστασης. Εκεί όμως εκτυλίχτηκαν και οι σκληρότερες και πιο αιματηρές μάχες του ελληνικού Εμφυλίου. Τα τραύματα εκείνης της περιόδου, οι μικρές και οι μεγάλες τραγωδίες ανώνυμων και επώνυμων ανθρώπων, είναι κρυμμένες εδώ.
Στους χώρους του Πάρκου γίνονται εκδηλώσεις, συνέδρια κι επιστημονικές ημερίδες, ενώ στα τέσσερα χρόνια λειτουργίας του έχουν περιηγηθεί στους χώρους του πάνω από 17.000 επισκέπτες, επιστήμονες, φοιτητές και μαθητές από σχολεία της χώρας. Λειτουργούν δύο εκθέσεις φωτογραφίας: η πρώτη, με τίτλο «Γράμμος: Διαδρομές στην Ιστορία», παρουσιάζει φωτογραφίες από την καθημερινότητα των ανθρώπων, κυρίως της Δυτικής Μακεδονίας από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τον εμφύλιο πόλεμο.
Στη δεύτερη έκθεση, με τίτλο «Γράμμος: Διαδρομές στη Φύση», οι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν εικόνες από τα ομορφότερα τοπία της ορεινής αυτής περιοχής, καθώς και φωτογραφίες από τα είδη της σπάνιας χλωρίδας και πανίδας. Στην ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα συνεδρίων προβάλλονται ντοκιμαντέρ για την ιστορία και το φυσικό περιβάλλον της περιοχής.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163