Κατασκευάστηκε πριν από περίπου ενάμιση αιώνα και το 1885 δωρίστηκε από το Γαλλικό Προξενείο της Σύρου στον Ιερό Καθολικό Ναό Ευαγγελιστρίας στην Ερμούπολη. Για δεκαετίες το αερόφωνο αρμόνιο παρέμεινε στην εκκλησία και συνόδευε τις λειτουργίες του ναού, μέχρι που κατέστη ανενεργό και αντικαταστάθηκε από ηλεκτρικό.
Αργότερα μεταφέρθηκε σε μία αποθήκη. Το ξεχασμένο μουσικό όργανο παρέμεινε για πολλά χρόνια παροπλισμένο και βουβό, έχοντας για «συντροφιά» άλλα δέκα αερόφωνα αρμόνια, τα οποία υπήρχαν σε όλες τις καθολικές εκκλησίες του νησιού. Και παρέμεινε στον αποθηκευτικό χώρο μέχρι τα τέλη του 2021, όταν η Καθολική Επισκοπή Σύρου αποφάσισε να του δώσει μία δεύτερη ευκαιρία για «ζωή».
Το ιστορικό αρμόνιο του νησιού αμπαλαρίστηκε, μπήκε στο πλοίο για Πειραιά και μέσω εταιρείας μεταφορών οδηγήθηκε στο Φάληρο της Αθήνας, εκεί όπου έμπειρος τεχνίτης μετά από έναν μήνα εργασιών, κατάφερε να το κάνει και πάλι να «κελαηδήσει».
Βέβαια, οι υπεύθυνοι του εγχειρήματος δεν έμειναν μόνο στην επισκευή του ξεχασμένου αερόφωνου, αλλά προχώρησαν ένα βήμα παρακάτω. Από τον Σύνδεσμο Ελλήνων Καθολικών Σύρου υποβλήθηκε πρόταση στον άξονα Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού, ώστε να διοργανωθεί ένα πρόγραμμα γνωριμίας των παιδιών και των εφήβων με το συγκεκριμένο μουσικό όργανο, το οποίο και εγκρίθηκε.
«Συνεχίζοντας την προσπάθεια διάσωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού μας, με πρωτοβουλία του Καθολικού Επισκόπου Σύρου, πατέρα Πέτρου Στεφάνου, προχωρήσαμε στην επισκευή ενός ιστορικού κειμηλίου, του αερόφωνου αρμονίου του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Ερμούπολης. Είναι το δεύτερο ιστορικό κειμήλιο, μετά από τη διάσωση του εκκλησιαστικού οργάνου του Καθεδρικού Ναού Αγίου Γεωργίου Άνω Σύρου, για την προβολή του οποίου ξεκινήσαμε το 2017 το Φεστιβάλ Εκκλησιαστικού Οργάνου “ΑΝΩ”.
Τώρα, αρχίζουμε εκπαιδευτικά προγράμματα προκειμένου τα παιδιά, οι νέοι και οι έφηβοι του νησιού να γνωρίσουν ένα ξεχασμένο όργανο που για πολλές δεκαετίες ηχούσε, συνοδεύοντας τις λειτουργίες και τις τελετές στους Καθολικούς ναούς της Σύρου», δηλώνει στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Εκκλησιαστικού Οργάνου «ΑΝΩ», Χάρης Βεκρής.
Ηχούν οι νότες σε εργαστήρια με τη συμμετοχή παιδιών της Σύρου
Το αερόφωνο αρμόνιο του 1885 αυτό το διάστημα βρίσκεται στα γραφεία της Καθολικής Επισκοπής στην Ερμούπολη και από τις 16-20 Ιουνίου παιδιά, έφηβοι και νέοι του νησιού θα συμμετέχουν στα εργαστήρια αερόφωνου αρμονίου. Τα εργαστήρια για το αερόφωνο συγχρηματοδοτούνται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού στο πλαίσιο του έργου «Μικροί Οργανίστες εν Σύρω».
Παράλληλα, με τα εργαστήρια αερόφωνου αρμόνιου, ο Σύνδεσμος Ελλήνων Καθολικών Σύρου, με την υποστήριξη της Καθολικής Επισκοπής Σύρου και σε συνεργασία με το Διεθνές Φεστιβάλ Εκκλησιαστικού Οργάνου «ΑΝΩ», διοργανώνει εκπαιδευτικό πρόγραμμα γνωριμίας εφήβων και νέων με το εκκλησιαστικό όργανο του Καθεδρικού Ναού Αγίου Γεωργίου Άνω Σύρου.
Στόχος και των δύο προγραμμάτων είναι η πρακτική γνωριμία των νέων με τα δυο αυτά μουσικά όργανα και η κατανόηση της αξίας τους ως στοιχεία πολιτιστικής κληρονομιάς της Σύρου. Η χρηματοδότηση του έργου προέρχεται από το Πρόγραμμα Erasmus+ στο πλαίσιο του έργου SONIC και σε συνεργασία με το Zadar Organ Festival (Κροατία).
«Ήδη έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον συμμετοχής αρκετά παιδιά, τα οποία έχουν γνώσεις πιάνου. Ευελπιστούμε πως με τον τρόπο αυτό θα αγαπήσουν ένα άλλο όργανο που θα αντικρίσουν και θα παίξουν για πρώτη φορά. Και αυτό θα οδηγήσει στην επισκευή και των υπολοίπων αερόφωνων αρμονίων που παραμένουν παροπλισμένα, έτσι ώστε το κέρδος να είναι διπλό: το όργανο αυτό να επανέλθει στους Καθολικούς ναούς, με παιδιά που θα γνωρίζουν πώς να το χειριστούν», συμπληρώνει ο κ. Βεκρής.
