Περισσότερα από 2.000 ψάρια θα κολυμπούν στον βυθό του πρώτου ιδιωτικού ερευνητικού ενυδρείου που κατασκευάζει στις νέες της εγκαταστάσεις, στη Νέα Μηχανιώνα στη Θεσσαλονίκη, η βορειοελλαδική εταιρεία ΔΙΟΠΑΣ ΑΕ και αναμένεται να εγκαινιαστεί τον Σεπτέμβριο του 2023.
«Πρόκειται για ένα μοναδικό εγχείρημα, που θα συνδυάζει ταυτόχρονα την παραδοσιακή με τη σύγχρονη εφαρμοσμένη αλιεία, στον ίδιο χώρο, όπου η υδατοκαλλιέργεια με την ενυδροπονεία “παντρεύονται” με το φυσικό περιβάλλον και την ανακύκλωση», επισημαίνει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η διευθύντρια Marketing της εταιρείας και υπεύθυνη για το πρότζεκτ, Μαγδαληνή Διαμαντίδου, υπογραμμίζοντας ότι δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο με αυτή τη μορφή εντός ελληνικών συνόρων ούτε και στην περιοχή των Βαλκανίων.
Σύμφωνα με την κ. Διαμαντίδου, το όλο project βρίσκεται σήμερα στο τελικό στάδιο κατασκευής του, με τις εργασίες στο 70%, και σημειώνει, ότι η καθυστέρηση στην ολοκλήρωσή του έναντι του αρχικού σχεδιασμού έγκειται στη διεθνή συγκυρία (πόλεμος στην Ουκρανία και πανδημία κορονοϊού). Αναφορικά με το κόστος της επένδυσης που γίνεται με ιδία κεφάλαια της εταιρείας, σημειώνει ότι δεν μπορεί να υπολογιστεί ακόμη, ακριβώς λόγω της διεθνούς συγκυρίας που αλλάζει τα δεδομένα συνεχώς.
Ο θαλάσσιος θησαυρός μέσα σε 700.000 λίτρα νερού
Από τσιπούρες, λαβράκια και φαγκριά, μέχρι και λεοντόψαρα, ηλιόψαρα, κόι και χρυσόψαρα -ίσως και…πιράνχας, αν έχουν καταφέρει να επιβιώσουν σε υδατοσυλλογές της βόρειας χώρας- αλλά και θαλάσσια φυτά θα πλαισιώσουν τον βυθό του ιδιωτικού ερευνητικού ενυδρείου, το οποίο θα καταλαμβάνει έκταση 2000 τετραγωνικών μέτρων.
Τα περίπου 2000 ψάρια, εκ των οποίων περίπου 25-30 διαφορετικά είδη γλυκού νερού και ως 50 διαφορετικά είδη θαλασσινού νερού, θα κολυμπούν, σύμφωνα με την κ. Διαμαντίδου, σε όγκο νερού 700.000 λίτρων. Μάλιστα, το ερευνητικό ενυδρείο θα πλαισιώνεται από σίγουρα πέντε μεγάλες δεξαμενές, αλλά και άλλες μικρότερες.
Επικεφαλής του έχει οριστεί ο ιχθυολόγος με μεταπτυχιακό και εμπειρία στην Υδατοκαλλιέργεια, αλιέας στο επάγγελμα (ιδιοκτήτης αλιευτικού σκάφους) Φάνης Καρύδας, με μακροχρόνια συνεργασία στην έρευνα με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος.
Συγκεκριμένα, έχοντας συμβουλευτεί τον επικεφαλής ιχθυολόγο του ερευνητικού ιδιωτικού ενυδρείου, η κ. Διαμαντίδου τονίζει ότι αυτό θα φιλοξενεί (στη δεξαμενή της ιχθυοκαλλιέργειας) τα κύρια είδη υδατοκαλλιέργειας της χώρα μας. «Τα ενδημικά είδη ιχθυοπανίδας της Βόρειας Ελλάδας θα πληρώνουν τις δύο μεγάλες δεξαμενές: μία με θαλασσινά (αναπαράσταση συνθηκών Θερμαϊκού) και μία με γλυκού νερού ψάρια, τα οποία θα προέλθουν από υδατοσυλλογές της Βόρειας χώρας», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ένα πλήθος μικρότερων ενυδρείων θα πλαισιώνουν τη συλλογή των έμβιων όντων που διαβιούν στη χώρα μας και προέρχονται, όπως σημειώνει, «είτε από μετανάστευση των ειδών (π.χ. λεσεψιανοί μετανάστες) είτε από απελευθέρωση σε υγροτόπους ψαριών από ενυδρεία (π.χ. λεοντόψαρο, ηλιόψαρο, κόι, χρυσόψαρο κ.ά.) ανάμεσα στα οποία ανήκουν και τα Πιράνχας (αν έχουν καταφέρει να επιβιώσουν σε υδατοσυλλογές της περιοχής μας)».
Το αμέσως επόμενο βήμα είναι, όπως αναφέρει, η σύνδεση των ενυδρείων με την εκτροφή φυτών (ενυδρειοπονία). Τα απόβλητα των ψαριών αποτελούν μια άριστη τροφή για πολλά είδη φυτών, τόσο γλυκού νερού (βρώσιμων λαχανικών) όσο και θαλασσινών (μικροφυκών αλλά και μακροφυκών). Τα φυτά κατακρατούν από το νερό το άζωτο που αποβάλλουν τα ψάρια και το νερό μπορεί να επιστρέψει στις δεξαμενές των ψαριών απαλλαγμένο από τα «τοξικά» απόβλητα.
Για την κατασκευή του ερευνητικού ιδιωτικού ενυδρείου, χρησιμοποιούνται ειδικά στεγανοποιητικα υλικά που ενισχύουν την καλή λειτουργία των δεξαμενών και έτσι την ομαλή διαβίωση των οργανισμών. «Βασικό υλικό των φίλτρων των ενυδρείων θα αποτελείται από τις φύρες της εταιρείας», επισημαίνει η κ. Διαμαντίδου και εξηγεί ότι πρόκειται για ορισμένα κομμάτια διχτυού που δεν χρειάζονται στην παραγωγή. «Μιλάμε ουσιαστικά για τα περισσεύματα, που θα τα αξιοποιήσουμε ως φίλτρα για τα ενυδρεία μας, αντί της χρήσης συμβατικών πλαστικών υλικών πλήρωσης των φίλτρων», εξηγεί.
Άλλωστε, όπως σημειώνει, η ευζωία των εκτρεφομένων οργανισμών αποτελεί έναν από τους βασικούς σκοπούς του έργου, καθώς η ΔΙΟΠΑΣ ΑΕ προσπαθεί να είναι πρωτοπόρα στο τομέα της έρευνας και εξέλιξης των υλικών, αλλά και της βιολογίας των εκτρεφόμενων οργανισμών, ώστε ο συνδυασμός των προαναφερόμενων, να συνεισφέρει στο καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Τα ψάρια θα ταΐζονται ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε είδους και ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο θα βρίσκονται. «Τα ψάρια της ιχθυοκαλλιέργειας, για παράδειγμα, τρέφονται με ειδική ξηρή τροφή τύπου pellet, έτσι θα γίνεται και στη δεξαμενή, όπου θα γίνεται η αναπαράσταση της ΙΧΘΑΣ στον χώρο μας. Ενώ τα “άγρια” ψάρια των υπόλοιπων ενυδρείων θα τρέφονται με φυσική τροφή (καρκινοειδή, μαλάκια, ασπόνδυλα κ.ά.), όπως συμβαίνει στη θάλασσα και στις λίμνες», επισημαίνει η κ. Διαμαντίδου, έχοντας συμβουλευτεί τον επικεφαλής ιχθυολόγο του ενυδρείου. Τα ψάρια που θα «κολυμπούν» στις δεξαμενές ιχθυοκαλλιέργειας «θα τα προμηθευτούμε από ιχθυογεννητικό σταθμό (την ίδια διαδικασία που εφαρμόζουν και οι μονάδες υδατοκαλλιέργειας), ενώ τα ψάρια του φυσικού περιβάλλοντος θα τα προμηθευόμαστε από τους ψαράδες», εξηγεί.
Αφορμή για τη «γέννηση» της ιδέας κατασκευής του ερευνητικού ενυδρείου, αποτέλεσε η αύξηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, που καθιστά πιο επιτακτική από ποτέ την προστασία του περιβάλλοντος. «Κάθε σύγχρονη εταιρεία, πρέπει να έχει ως βασική προτεραιότητα τη δημιουργία προϊόντων που σέβονται το περιβάλλον και συμβάλλουν στην κυκλική οικονομία», λέει η κ. Διαμαντίδου.
Στο πλαίσιο αυτό, προσθέτει, «η βασική αρχή, στη δημιουργία του όλου σχεδίου, ήταν η πρωτοπορία στην έρευνα και για αυτό “θα είναι ένας επισκέψιμος χώρος έρευνας”, καθώς μέσα στις πέντε μεγάλες δεξαμενές θα γίνεται αναπαράσταση της ΙΧΘΑΣ, της ΑΛΙΕΙΑΣ, της κυκλικής οικονομίας, αλλά και δοκιμές σε νέα δίχτυα της εταιρείας, δίνοντάς της τη δυνατότητα να ενισχύσει τον ερευνητικό χαρακτήρα που αναπτύσσει όλα αυτά τα χρόνια, με τη δημιουργία νέων και απόλυτα ελεγχόμενων χώρων εξέλιξης και δοκιμών των προϊόντων της».
Μη κερδοσκοπική η λειτουργία του ερευνητικού ενυδρείου
Η λειτουργία του ιδιωτικού ερευνητικού ενυδρείου, που έχει ήδη κινήσει το ενδιαφέρον και τουριστικών γραφείων του νομού της Θεσσαλονίκης, θα είναι μη κερδοσκοπική και ο χαρακτήρας του θα είναι και επιμορφωτικός και τουριστικός. «Το κέρδος, με τη μορφή του άμεσου οικονομικού οφέλους, δεν είναι στις βασικές προτεραιότητες δημιουργίας του χώρου», σημειώνει η κ. Διαμαντίδου, τονίζοντας ότι «θα είμαστε ευχαριστημένοι, αν μπορούμε με τα έσοδά του να καλύπτουμε τα έξοδα λειτουργίας του».
Σύμφωνα με την ίδια, ο χώρος θα μπορεί να είναι επισκέψιμος κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους, ενώ θα γίνονται συνεχείς αναβαθμίσεις, στε οι επισκέπτες να έχουν και κάτι καινούργιο να δουν και να «μάθουν σε κάθε τους επίσκεψη. Πεποίθηση της ΔΙΟΠΑΣ ΑΕ αποτελεί ότι ο χώρος θα μαγνητίσει το ενδιαφέρον μαθητών, καθηγητών και επαγγελματιών, αλλά και απλών επισκεπτών (τουριστών).
Αναφερόμενη στην παραχώρηση που έκανε η εταιρεία, τής έκτασης των 500 τετραγωνικών μέτρων στο ΔΙΠΑΕ, προκειμένου αυτό να αναπτύξει ερευνητικό εργαστήριο, που θα εστιάζει στη μελέτη του θαλάσσιου οικοσυστήματος και στη “γαλάζια” οικονομία, η κ. Διαμαντίδου αναφέρει ότι «σε συνεννόηση με το πανεπιστήμιο, αποφασίσαμε από κοινού να δώσουμε και πάλι “ζωή” στην αναξιοποίητη κληρονομιά του, ήτοι το εργαστήριο ενυδρειολογίας και υδατοκαλλιεργειών του πρώην ΤΕΙ Μουδανιών».
Αρκετός από τον εξοπλισμό του εργαστηρίου, όπως εξηγεί, είχε παραμείνει στα Μουδανιά και με τη χρήση του χώρου ως σχολείο, τα αντικείμενα βρέθηκαν σε «ανοιχτές αποθήκες» του δήμου. «Συλλέξαμε όσα αντικείμενα ήταν σε αξιοποιήσιμη κατάσταση και τα μεταφέραμε στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο της ΔΙΟΠΑΣ, και με τη σύνταξη μνημονίου συνεργασίας θα δημιουργηθεί το εργαστήριο, με υπεύθυνο τον καθηγητή του ΔΙΠΑΕ, Γεώργιο Μίνο», εξηγεί η κ. Διαμαντίδου.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163