Ξεκινά το Φεστιβάλ Βιβλίου στη Θεσσαλονίκη, έρχονται μπουρίνια! Όσα χρόνια και να ανατρέξει κανείς πίσω στην ιστορία του θεσμού που ξεκίνησε το 1982 και στη σχετική ειδησεογραφία, θα διαπιστώσει πως οι αέρηδες που σηκώνουν τα πάντα, τα βιβλία που κολυμπούν στον Θερμαϊκό, οι μαμάδες που κυνηγούν παιδιά να τα κρατήσουν στεγνά κάτω από μια ομπρέλα ή κάποιο υπόστεγο, είναι «παράδοση», κάτι σαν την μαύρη μπύρα με λουκάνικο στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Φέτος οι ιδιαίτερες υγειονομικές συνθήκες και τα μέτρα για την πρόληψη της διασποράς της πανδημίας του κορονοϊού «απείλησαν» να… σπάσουν την παράδοση. Το φετινό Φεστιβάλ Βιβλίου μεταφέρθηκε χρονικά κι έπιασε Ιούλη. Οι καταιγίδες δεν έλειψαν, επιβεβαίωσαν τη σχέση αγάπης με τους βιβλιόφιλους, αλλά συνολικά τις ημέρες της διοργάνωσης οι καιρικές συνθήκες ήταν αισθητά καλύτερες σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές, τόσο που οι διοργανωτές του φεστιβάλ να εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο η γιορτή του βιβλίου να μετακομίσει μόνιμα στον Ιούλιο.
«Δε γλιτώσαμε και φέτος από τις βροχές, αλλά σε σχέση με άλλες χρονιές ήμασταν πολύ καλύτερα. Οπότε, ναι, το σκεφτόμαστε σοβαρά να μεταφέρουμε χρονικά το Φεστιβάλ», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εκδοτών Βορείου Ελλάδος -φορέας που διοργανώνει το Φεστιβάλ- Χαράλαμπος Μπαρμπουνάκης.
Οι καλύτερες καιρικές συνθήκες αποτυπώνονται ξεκάθαρα στην επισκεψιμότητα της φετινής διοργάνωσης, αλλά και στις αυξημένες -κατά 30% έως 40%- πωλήσεις βιβλίων, που κατέγραψαν οι συμμετέχοντες εκδότες. «Ήταν μια ευχάριστη έκπληξη η προσέλευση του κόσμου, που δεν ήταν μόνο Θεσσαλονικείς, αλλά πολίτες από διάφορα μέρη της Ελλάδας. Ήταν η πρώτη μεγάλη ανοιχτή εκδήλωση πολιτισμού που πραγματοποιήθηκε στη χώρα μετά την καραντίνα και οι πωλήσεις επιβεβαίωσαν μία ανοδική πορεία για το βιβλίο, η οποία είχε διαφανεί ήδη από το φθινόπωρο, παγιώθηκε στην περίοδο της καραντίνας μέσα από τις ηλεκτρονικές πωλήσεις και συνολικά αποδίδεται στο ότι η οικονομία ισορροπεί και γενικότερα οι συνθήκες βελτιώνονται στην καθημερινότητα των ανθρώπων», εξήγησε ο κ. Μπαρμπουνάκης.
Φυσικά η πανδημία επέφερε σημαντικές αλλαγές και στον χάρτη του βιβλίου, καθώς η στροφή των καταναλωτών στα ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία είναι μια τάση που φαίνεται να διατηρείται και μετά το άνοιγμα των φυσικών καταστημάτων. Η τάση αυτή ευνοεί τις επιχειρήσεις που εδώ και χρόνια επένδυσαν στο ηλεκτρονικό εμπόριο παράλληλα με τη λειτουργία των καταστημάτων τους, αλλά θέτει προβληματισμούς για την επιβίωση μικρών βιβλιοπωλείων.
«Το πρόβλημα αυτό υπήρχε και προ κορονοϊού και προ της ανόδου του ηλεκτρονικού εμπορίου και σχετίζεται με το ότι βγαίνουν πια τόσο πολλοί τίτλοι, που είναι πρακτικά αδύνατο να είναι ενημερωμένα τα μικρά βιβλιοπωλεία για όλες τις νέες εκδόσεις. Έτσι λειτουργούν με παραγγελίες για τις οποίες όμως καταφεύγουν σε μεσάζοντα, δεν έχουν τη δυνατότητα να έλθουν σε απευθείας επαφή με τον εκδότη για να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη έκπτωση και έτσι το κέρδος τους είναι σημαντικά μειωμένο», σημείωσε ο κ. Μπαρμπουνάκης, εκτιμώντας πως διέξοδο για τα μικρά καταστήματα μπορεί να αποτελέσει τόσο η επένδυση σε υποδομές ηλεκτρονικού εμπορίου, όσο και η διαφοροποίηση μέσω της εξειδίκευσης σε κατηγορίες βιβλίων.
Στη διάρκεια του Φεστιβάλ Βιβλίου, ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βορείου Ελλάδος παρήγγειλε σε εταιρεία δημοσκοπήσεων έρευνα, προκειμένου να αποτυπωθεί με στοιχεία και αριθμούς το νέο τοπίο που διαμορφώνεται στην αγορά του βιβλίου. Από τα μέχρι τώρα στοιχεία προκύπτει ότι στη διάρκεια της καραντίνας την πλειοψηφία του αναγνωστικού κοινού αποτέλεσαν οι γυναίκες, ενώ έκπληξη, σύμφωνα με τον κ. Μπαρμπουνάκη, αποτελεί το εύρημα ότι περισσότερο δημοφιλή ήταν βιβλία ιστορικού, φιλοσοφικού, κοινωνιολογικού ενδιαφέροντος, βιβλία προβληματισμού.