Όταν πριν από δεκαπέντε χρόνια ένας χρήστης του διαδικτύου ανέβαζε σε μια πλατφόρμα συμμετοχικής χρηματοδότησης (crowdfunding) ένα βιντεάκι στο οποίο έφτιαχνε μια πατατοσαλάτα, δεν μπορούσε να φανταστεί ότι θα ήταν χιλιάδες εκείνοι που θα ήταν πρόθυμοι να δώσουν από ένα ευρώ για να το παρακολουθήσουν.
Βέβαια τότε δεν υπήρχαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά ήταν ήδη γνωστό το συγκεκριμένο μέσο χρηματοδότησης επιχειρήσεων και ιδεών και μάλιστα από τις αρχές του 18ου αιώνα. Εμπνευστής του crowdfunding, στην αρχική του μορφή, υπήρξε ο Άγγλος ποιητής Αλεξάντερ Πόουπ που είχε την πολύ πετυχημένη ιδέα να συγκεντρώσει χρήματα από ενδιαφερόμενους αναγνώστες της αρχαιοελληνικής γραμματικής για τη μετάφραση της Οδύσσειας και της Ιλιάδας.
Στο μεσοδιάστημα, πολλές ιδέες, είτε με χαρακτήρα κοινωνικής προσφοράς, είτε με επιχειρηματικό χαρακτήρα, δοκίμασαν με τον ίδιο τρόπο τις αντοχές τους και την ανταπόκρισή τους στο ευρύ κοινό που σε κάποιες περιπτώσεις ανταποκρίθηκε θετικά, προσφέροντας οικονομική συμμετοχή ενώ σε άλλες δεν ενδιαφέρθηκε τελικά.
Σήμερα η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, αναγνωρίζοντας τη σημασία της συμμετοχικής χρηματοδότησης, προτείνει ευρύτερα το εν λόγω εργαλείο, ειδικά σε ανθρώπους του κλάδου της πολιτιστικής και δημιουργικής βιομηχανίας που ασχολούνται με την τέχνη, τη μουσική, την κινηματογραφία, τη λογοτεχνία και τη μόδα.
Ο κλάδος αυτός, σύμφωνα με έρευνες του Οne Stop Liaison Office, παρουσιάζει ιδιαίτερη δυσκολία χρηματοδότησης ενώ το crowdfunding μπορεί να αποτελέσει μία διέξοδο για τη συγκέντρωση κεφαλαίων μέσω μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας και να δώσει πρόσβαση στους δημιουργούς σε νέες αγορές πέρα από τα σύνορά τους.
«Δεν έχει ‘τρέξει’ πολύ στην Ελλάδα»
«Είναι γεγονός ότι το crowdfunding δεν έχει ‘τρέξει’ πολύ στην Ελλάδα» επισημαίνει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο Σταύρος Μαντζανάκης, τεχνικός υπεύθυνος του One Stop Liaison Office της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Από την άλλη πλευρά, όπως αναφέρει, μπορεί να είναι ένα καπιταλιστικό εργαλείο, έχει, όμως αρκετά δημοκρατικό χαρακτήρα καθώς μπορεί σε αυτό να προβληθούν ιδέες και οι ενδιαφερόμενοι να συγκεντρώσουν πόρους από το ευρύ κοινό, ακόμη και με πολύ λίγα χρήματα κάθε φορά από κάθε επενδυτή, γεγονός που συνεπάγεται χαμηλό ρίσκο αλλά και ενδεχόμενο κέρδος για το κοινωνικό σύνολο.
Σύμφωνα με τον κ. Μαντζανάκη, πριν από δύο χρόνια η σχετική νομοθεσία της Ελλάδας προσαρμόστηκε στην Ευρωπαϊκή ενώ παράλληλα η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΚΜ), συμμετέχει στο έργο “CROWDFUNDMATCH”, το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Interreg Europe 2021-2027. Στόχος του έργου είναι να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα των πολιτικών χρηματοδότησης του οικοσυστήματος Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας της Κεντρικής Μακεδονίας, συνδυάζοντας το crowdfunding με πόρους από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ), με έμφαση την προώθηση του συγκεκριμένου μοντέλου στον τομέα των Δημιουργικών και Πολιτιστικών Βιομηχανιών (CCI) και σε καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα και τεχνολογίες.
Υποστηρίχθηκαν περιβαλλοντικές δράσεις
Ήδη η Περιφέρεια μετρά στο ενεργητικό της δύο προσπάθειες στις οποίες παρείχε υποστήριξη με θετικά αποτελέσματα. Συγκεκριμένα πριν λίγο καιρό ο φορέας «Εχεδώρου Φύσις» συγκέντρωσε 2.285 ευρώ για δράσεις αποκατάστασης της πρόσβασης στο Δέλτα του Γαλλικού για παρατηρητές πουλιών, πεζοπόρους και άλλους. Από την άλλη πλευρά, η οργάνωση «Δράση για την Άγρια Ζωή» συγκέντρωσε 11.145 ευρώ για τη δημιουργία νέων υποδομών, την απόκτηση εξειδικευμένου εξοπλισμού και την προμήθεια των απαραίτητων αναλώσιμων για τη φροντίδα άγριων ζώων και πουλιών.
Σαν μια δημοσκόπηση
Πέραν της προώθησης δράσεων κοινωνικού χαρακτήρα και της δοκιμής στην αγορά καινοτόμων επιχειρηματικών ιδεών, μια άλλη διάσταση της συμμετοχικής χρηματοδότησης παρουσιάζει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο Γιώργος Δεληγιάννης, ο οποίος έχει χρησιμοποιήσει το crowdfunding για να δημιουργήσει το «Μπιριμπόλεξο», σε γραφή Μπράιγ, ένα επιτραπέζιο παιχνίδι για άτομα με προβλήματα όρασης. «Μέσα από τη διαδικασία αυτή, αποκαλύπτεται το ενδιαφέρον του κόσμου όχι μόνο για κάποιο προϊόν ή κάποια δράση αλλά και για κάποιο έργο. Αν, για παράδειγμα, η Περιφέρεια σχεδιάζει να δημιουργήσει ένα πάρκο σε μια γειτονιά, μέσα από το crowdfunding μπορεί να διαπιστώσει αν υπάρχει ενδιαφέρον από την πλευρά του κόσμου για την υλοποίηση του έργου. Είναι κάτι σαν μια δημοσκόπηση. Ένα έργο που ο κόσμος θέλει να γίνει, έχει ένα άλλο πλεονέκτημα στη λίστα των προτεραιοτήτων σε σχέση με κάποιο άλλο έργο που δεν έχει μεγάλη στήριξη από το κοινό» προσθέτει.
Τα βήματα για τους ενδιαφερόμενους
Περιγράφοντας, άλλωστε, τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει κανείς για να χρησιμοποιήσει με επιτυχία το χρηματοδοτικό αυτό μέσο, αναφέρει ότι υπάρχουν πολλά βίντεο και πολλές οδηγίες από τις πλατφόρμες crowdfunding που καθοδηγούν τους ενδιαφερόμενους. Στη συνέχεια ο καθένας θα πρέπει να δει πού θέλει να στοχεύσει, αν υπάρχει κοινό που ενδεχομένως ενδιαφέρεται και αν υπάρχει ήδη το προϊόν που προωθεί. Επόμενα βήματα είναι η δημιουργία λογαριασμού στην πλατφόρμα, η διασταύρωση των στοιχείων του τραπεζικού λογαριασμού του χρήστη, η επιλογή του χρόνου διεξαγωγής της καμπάνιας και η δημιουργία ενός βίντεο όπου θα παρουσιάζονται το προϊόν και τα πλεονεκτήματά του.
Σε κάθε περίπτωση, όπως επισημαίνει, μια οργανωμένη προσπάθεια στην οποία εμπλέκονται αρκετά άτομα ώστε το προϊόν να γίνει ευρύτερα γνωστό, είναι προτιμότερη και έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο από μια ατομική προσπάθεια στην οποία ένα άτομο θα πρέπει να κάνει την σχετική προεργασία.
Ο κ. Δεληγιάννης μετά από τη δική του εμπειρία crowdfunding, δηλώνει ότι θα τη σύστηνε και σε άλλους ανθρώπους που θέλουν να προωθήσουν κάτι πρωτοποριακό, κάτι για το οποίο υπάρχει ενδιαφέρον από τον κόσμο, κάτι μη διαδεδομένο μέχρι στιγμής. «Είναι μια καλή ιδέα που δεν είναι δύσκολο να πραγματοποιήσει κανείς. Το εγχείρημα μοιάζει με τη δημιουργία μιας ιστοσελίδας και προβάλλεται σε έναν χώρο με χιλιάδες διαφορετικές ιδέες, που κάθε μήνα αλλάζουν σε κάθε πλατφόρμα και μπορούν να τραβήξουν το ενδιαφέρον του κοινού» προσθέτει. Και ο ίδιος, άλλωστε, γνωστοποιεί μέσω του ΑΠΕ – ΜΠΕ το επόμενό του βήμα και την πρόθεσή του να δημιουργήσει ένα παιχνίδι για άτομα με προβλήματα ακοής…