H Τήλος ρίχνει βάρος στις ξερολιθικές κατασκευές. Ποια θα είναι τα κέρδη από αυτές στο πέρασμα του χρόνου…
Μια ξεχωριστή πρωτοβουλία που αφορά την αποκατάσταση και επάναχρηση των Ξερολιθικών κατασκευών στο νησί της Τήλου ξεκίνησε η ομάδα Petra Tilos. Πρόκειται για μια δράση που στοχεύει στην ενεργοποίηση, επιμόρφωση και ευαισθητοποίηση της κοινότητας της Τήλου σχετικά με την ιστορικότητα και τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο.
«Η προσπάθεια έχει ήδη ξεκινήσει και την συνδράμει ο δήμος Τήλου αφού πρόκειται για μία σημαντική πρωτοβουλία» όπως επισημαίνει με δηλώσεις της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η δήμαρχος Τήλου Μαρία Καμμά. Η «Πέτρα Τήλος» είναι μία δράση που στοχεύει στην ενεργοποίηση, στην επιμόρφωση και στην ευαισθητοποίηση της κοινότητας της Τήλου σχετικά με την ιστορικότητα, τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο και την πιθανή αποκατάσταση και επανάχρηση ξερολιθικών κατασκευών (όπως οι αναβαθμίδες, οι ρύμες και τα πετρόχτιστα μονοπάτια) όπως επισημαίνει ο συντονιστής της ομάδας Ανέστης Βασιλακέρης φιλόλογος στο Γυμνάσιο-Λύκειο της Τήλου.
Σχεδιάστηκε και υλοποιείται συμμετοχικά, από την κοινότητα του νησιού, για την κοινότητα του νησιού, αλλά και για όλους όσοι μπορεί να ενδιαφέρονται για τις παραδοσιακές τεχνικές της ξερολιθιάς.
Η τέχνη της ξερολιθιάς επέτρεψε από την προϊστορική εποχή μέχρι πρόσφατα την καλλιέργεια σε επικλινή εδάφη, την αποτροπή της διάβρωσης, τη βέλτιστη απορρόφηση των βρόχινων υδάτων, την οικονομική και εύκολη οικοδόμηση αγροτικών δομών αποκλειστικά από τη φυσική πέτρα του χώρου και την ανάπτυξη ενδιαιτημάτων για τη χλωρίδα και την πανίδα.
Ο καίριος διαχρονικός ρόλος της επαπειλούμενης αυτής τέχνης στη βιωσιμότητα μιας κοινότητας, την ανέδειξε σε στοιχείο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας από την UNESCO. Τα 3 στάδια της δράσης όπως αναφέρει ο συντονιστής της ομάδας είναι τα εξής:
1. Προφορικές Ιστορίες:
Θα πραγματοποιηθεί έρευνα και κινηματογραφική καταγραφή προφορικών ιστοριών, κατοίκων της τοπικής κοινότητας, σχετικών με τις ξερολιθικές κατασκευές. Οι προφορικές ιστορίες θα καταγραφούν τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2023 και θα παρουσιαστούν στο κοινό στο τέλος Ιανουαρίου 2024 σε εκδήλωση που θα γίνει στην Τήλο.
2. Σχολείο Ξερολιθιάς:
Τον Μάρτιο του 2024, θα πραγματοποιηθεί μία 7 ήμερη συνάντηση ανταλλαγής γνώσης, εκπαίδευσης και πρακτικής εξάσκησης στην Τήλο, το «Σχολείο Ξερολιθιάς».
Στη διάρκεια του «Σχολείου» μικροί και μεγάλοι θα μάθουν να αναστηλώνουν και να χτίζουν με αμιγή ξερολιθιά και παράλληλα θα γίνει παρουσίαση επιστημονικών και τεχνικών δεδομένων, από ειδικούς (αρχιτέκτονες, αρχαιολόγους κλπ.) για την ιστορική εξέλιξη, τις παραλλαγές, τις μεθόδους αποκατάστασης, τη σχέση με την καλλιέργεια, την οργάνωση του χώρου κ.λπ. Στα πλαίσια του «Σχολείου», σχεδιάζεται να γίνει η αποκατάσταση μίας ή περισσοτέρων ξερολιθικών κατασκευών με την συμμετοχή μικρών και μεγάλων.
Το Σχολείο Ξερολιθιάς μπορεί να το παρακολουθήσει όποιος/α επιθυμεί μετά από αίτηση συμμετοχής. Οι ανακοίνωση για τις αιτήσεις θα γίνει στις αρχές του νέου έτους στα κοινωνικά δίκτυα της ομάδας Πέτρα Τήλος.
3. Ψηφιακό Αρχείο:
Το σύνολο της έρευνας αλλά και της διαδικασίας του Σχολείου Ξερολιθιάς θα καταγραφεί στην ψηφιακή πλατφόρμα της δράσης η οποία θα είναι έτοιμη τον Ιανουάριο του 2024.
Ομάδα Υλοποίησης
Τη δράση «Πέτρα Τήλος» σχεδίασε μια τοπική ομάδα ανθρώπων, ώστε να δώσει ξανά ζωή και να κάνει προσβάσιμη στην κοινότητα και κυρίως στους νέους, την ιδιαίτερη κληρονομιά της Τήλου. Υλοποιείται με την συνεργασία του Αθλητικού Συλλόγου Τήλου, της άτυπης ομάδας «Νέοι Τήλου», της ΑΜΚΕCOMM’ON, δασκάλους και καθηγητές των τοπικών σχολείων και άτομα της κοινότητας.
Η «Πέτρα Τήλος» υλοποιείται με τη δωρεά του Ιδρύματος Αθηνάς Ι. Μαρτίνου στο πλαίσιο του προγράμματος «Σημεία Στήριξης» που συγχρηματοδοτούν 10 κοινωφελείς οργανισμοί. Πραγματοποιείται με την υποστήριξη του δήμου Τήλου και της εταιρίας Blue Star Ferries.