Μοναδικά και ξεχωριστά είναι τα εκθέματα που βρίσκονται στο Ιστορικό – Νομισματικό – Λαογραφικό Μουσείο στον Άγιο Βησσαρίωνα του Δήμου Πύλης της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων, τα οποία αποτελούν προϊόν σκληρής δουλειάς, με προσωπικές θυσίες και οικονομίες του πυροσβέστη Νίκου Μαρδάνη.
Σε έναν κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο, τα χιλιάδες ιστορικά και παλαιά αντικείμενα – κειμήλια, από τα οποία ένας αριθμός αφορά την ελληνική επανάσταση του 1821, μας οδηγούν σε ένα ενδιαφέρον ταξίδι στον χρόνο, και μας ενημερώνουν παράλληλα για την ιστορία και τον πολιτισμό του τόπου μας. Μαθητές αλλά και επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν μοναδικά εκθέματα. Η αξιόλογη συλλογή του συλλέκτη λαογραφικών αντικειμένων Νικόλαου Μαρδάνη, μετρά 20.000 και πλέον σπάνια και συλλεκτικά αντικείμενα, τα οποία αποτελούν μια ανεξάντλητη κοιτίδα πολιτισμού και λαογραφίας.
Ιδιαίτερο κομμάτι αυτής της συλλογής, όπως ο κ. Μαρδάνης δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ είναι τα βόλια, με τα οποία «γέμιζαν» τα όπλα τους οι Έλληνες το 1821, που εντόπισε ο ίδιος σε διάφορες περιοχές των Τρικάλων και Ιωαννίνων μετά από μεγάλη έρευνα, κόπο και διαθέτοντας αμέτρητες προσωπικές ώρες. Δεν είναι εύκολο να βρεις βόλια, προσθέτει ο ίδιος, γιατί είναι πολύ μικρά αντικείμενα και δύσκολα διακρίνονται με γυμνό μάτι. Επίσης, μέσα από τα εκθέματα αποτυπώνονται επαγγέλματα και καθημερινές δραστηριότητες των κατοίκων της περιοχής, φέροντας τον χρόνο πολύ πίσω, ενώ αναφορά υπάρχει και σε νομίσματα τα οποία χρόνια τώρα έχουν εξαφανιστεί. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα παλαιά νομίσματα που χρονολογούνται από το 1828 και μετέπειτα. Παράλληλα έχουν δημιουργηθεί και οι ανάλογες απεικονίσεις για τα περισσότερα εκθέματα.
Τα εκθέματα είναι τοποθετημένα σε δύο ξεχωριστές αίθουσες και είναι χωρισμένα σε θεματικές ενότητες, όπου αναβιώνουν την παράδοση και την κληρονομιά των προγόνων της περιοχής. Όσον αφορά τα επαγγέλματα, ο επισκέπτης μπορεί να δει από κοντά παλαιά επαγγέλματα από την ιστορία του τόπου, πολλά από τα οποία σήμερα δεν υπάρχουν. Όπως είναι ο μπαλωματής, ο τσαγκάρης, ο καλαντζής, ο μαραγκός, ο σιδεράς, ενώ απεικονίζεται και το παλαιό παντοπωλείο.
Οι τοπικές ενδυμασίες, αποτελούν ένα άλλο κομμάτι της συλλογής με μεγάλη πολιτιστική αξία και ενδιαφέρον, καθώς αποτυπώνουν τον πολιτισμό του τόπου στο πέρασμα του χρόνου. Τέλος, ξεχωριστή θέση κατέχουν στο Μουσείο, τα πήλινα οικιακά σκεύη, παραδοσιακά αγροτικά και κτηνοτροφικά εργαλεία, όπως και χιλιάδες άλλα αντικείμενα που παρουσιάζουν μοναδικό ιστορικό και λαογραφικό ενδιαφέρον για κάθε επισκέπτη.
Πηγή ΑΠΕ ΜΠΕ