Καθώς πλησιάζει το Πάσχα είναι λογικό να σκεφτόμαστε κάπως πιο πνευματικούς προορισμούς. Και φυσικά κορυφαίος ανάμεσά τους είναι ο φάρος του Άθω, το Περιβόλι της Παναγίας, το εμβληματικό Άγιο Όρος στην καρδιά της Χαλκιδικής.
Ένα παράξενο «πλοίο» παραδόσεων και πνευματικής αναζήτησης, που υπήρξε πάντα ιερός τόπος, από την αυγή της ανθρωπότητας. Στην αρχαιότητα ήταν επίσης άβατο, μόνο που μπορούσαν να εισέλθουν μόνον γυναίκες! Αυτή τη στιγμή είναι ένας man’s world, αλλά αυτό δεν τον κάνει λιγότερο ενδιαφέροντα, ίσα – ίσα. Αν κάποιος έχει το προνόμιο να μπορεί να επισκεφθεί αυτό το μυστηριακό βουνό, αν είναι άντρας δηλαδή, δεν πρέπει να χάσει την ευκαιρία. Οι γυναίκες θα περιμένουν στην εξίσου συνταρακτική Ουρανούπολη. Καμιά φορά οι περιορισμοί λειτουργούν ως άνοιγμα του μυαλού. Λέμε τώρα, για να μην φανεί η ζήλια…
Η αθώα ανατολή
Η χερσόνησος του Άθω είναι η ανατολικότερη της Χαλκιδικής. Το όνομα του όρους, Άθως, έχει όντως ετυμολογική ρίζα από την λέξη αθώος. Στην αρχαιότητα υπήρξε τόπος καταγωγής γιγάντων, λημέρι ηρώων και νυμφών, κατοικητήριο της Αρτέμιδας, αλλά ποτέ μα ποτέ δεν υπήρξε κανονικός τόπος κατοικίας ανθρώπων. Η φυσιογνωμία του πάντα αφορούσε τον χώρο του ιερού και οι εκάστοτε κάτοικοί του ήταν αφιερωμένοι – αφιερωμένες στην αρχαιότητα, αφού ήταν άβατο που δεχόταν μόνον γυναίκες – στην λατρεία του Θείου. Τόσες χιλιάδες χρόνια προσευχών σε μια μικρή γλώσσα γης… Είναι οπωσδήποτε εντυπωσιακό και συγκινητικό…
Μια μαρμάρινη κορυφή
Το επιβλητικό όρος του Άθω καταλήγει σε μια πανύψηλη κορυφή που η σύστασή της είναι από μάρμαρο και το σχήμα της είναι… εχμ… πυραμιδοειδές. Το επισημαίνουμε, απλά…Η επικράτεια του ιερού βουνού είναι μάλλον τραχιά, χωρίς πολλά νερά, καταλήγει στο ακρωτήριο Νυμφαίο και συνδέεται με την Χαλκιδική με μια χαμηλή λωρίδα γης, τον Ισθμό του Ξέρξη, που όπως είναι αυτονόητο έπαιξε σπουδαίο ρόλο στους περσικούς πολέμους. Μεταξύ Άθω – Σιθωνίας σχηματίζεται ο Σιγγιτικός Κόλπος, ενώ στα βορειοανατολικά βρίσκεται ο πανέμορφος κόλπος της Ιερισσού. Πολύ κοντά στον Άθω, στην θαλασσινή εννοούμε επικράτεια, βρίσκεται το μεγαλύτερο βάραθρο του Αιγαίου το οποίο από ένα πολύ μικρό βάθος 80 μέτρων κατεβαίνει απότομα στα 1070 μέτρα!
Το καταφύγιο της Δάφνης
Κάνοντας μια ακόμα περιπλάνηση στην βαθιά ιστορία, θα συναντήσουμε εδώ τους γίγαντες και τον Ποσειδώνα, αλλά θα συναντήσουμε και την Δάφνη, η οποία για να αποφύγει τον έρωτα του Απόλλωνα και να διατηρήσει την αγνότητά της κατέφυγε εδώ. Τα σπηλιάρια και τα ερημητήρια της περιοχής, που αυτή τη στιγμή – μάλλον, εδώ και σχεδόν χίλια χρόνια, από το 1144 που αναγνωρίστηκε ως ορθόδοξη κιβωτός – αποτελούν τόπο αγώνα απέναντι στην σάρκα, ακόμα και στην πιο βαθιά αρχαιότητα τον ίδιο ρόλο διαδραμάτιζαν.
Η μοναστική ιεροπολιτεία
Από τον 12ο αιώνα και με επίσημα χρυσόβουλα ο Άθως παραδόθηκε στην ορθόδοξη μοναστική παράδοση. Και πρέπει να παραδεχτούμε ότι μεγαλούργησε σε πολλούς τομείς. Η εξακτίνωση της πνευματικής σημασίας του Άθω, η συμβολή του στην ορθόδοξη παράδοση, η τεράστια αρχιτεκτονική και αισθητική σημασία των μονών, η αφοσίωση των μοναχών σε μια παράδοση που ουσιαστικά δεν μας είναι πολύ γνωστή – μόλις τώρα οι ερευνητές της δύσης ανακαλύπτουν την τεράστια σημασία της «καρδιακής προσευχής» συγκρίνοντάς της με την δύναμη του διαλογισμού – και η απίστευτη ομορφιά και δύναμη του χώρου κάνουν τον Άθω ένα προορισμό που δεν θα τον λέγαμε απλά ταξιδιωτικό, είναι κάτι πολύ περισσότερο από αυτό. Με την ευκαιρία της επελαύνουσας άνοιξης και της βαθιά πνευματικής ανάτασης του Πάσχα, όσοι τυχεροί προσέλθετε να θαυμάσετε τις Καρυές, την Μονή Ιβήρων, την Σταυρονικήτα.. Ίσως να μην είναι απαραίτητη η βαθιά πίστη, ίσως να φτάνει ένα ανοιχτό μυαλό για να αρχίσει ο τόπος αυτός να τραγουδάει στην ψυχή σας τα πανάρχαια και καλά φυλαγμένα του μυστικά…
Χρήσιμες Πληροφορίες
Η πρόσβαση στην μοναστική πολιτεία του Άθω γίνεται με ferryboat από την Ουρανούπολη. Για διαμονή και φιλοξενία στις μονές, πλην μονοήμερων επισκέψεων, πρέπει να προηγηθεί συνεννόηση με τις αρχές της εκάστοτε μονής.