Η ιταλική αναγέννηση δημιούργησε όχι μόνον έργα τέχνης, αλλά και πόλεις που μοιάζουν με έργα τέχνης. Η Παλμάνοβα, στην βορειοανατολική Ιταλία, είναι ακριβώς αυτό, ένα πολύτιμο αναγεννησιακό κόσμημα.
Κτίστηκε στον 16ο αιώνα από τους ενετούς, ως προκεχωρημένη εμπορική δίοδος. Αλλά, με το πνεύμα της αισιόδοξης αναγέννησης, δεν έφτανε να είναι απλά μια πόλη. Έπρεπε να είναι εξάγωνη, σε σχήμα αστεριού, να διέπεται από κρυφές, συμβολικές μαθηματικές αναλογίες, να αποτελεί έναν γρίφο στην καρδιά της Ευρώπης! Πάμε να γνωρίσουμε αυτήν την αναπάντεχη πόλη, αυτό το αίνιγμα που μας κληροδότησε η αναγέννηση.
Ένα επίγειο αστέρι
Η από κάθε άποψη μαγική Παλμάνοβα βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα της αυτόνομης περιφέρειας Friuli-Venezia Giulia, που είναι 20 χιλιόμετρα από το Ούντινε, 28 χιλιόμετρα από την Γκορίτσια και 55 χιλιόμετρα από την Τεργέστη. Είναι κατά κάποιον τρόπο στο κέντρο της Ευρώπης, από άποψη σημασίας, οδών και πολιτισμών. Ποια είναι η απαρχή αυτής της πόλης; Στις 7 Οκτωβρίου 1593, ο ύπατος άρχοντας της Δημοκρατίας της Βενετίας ίδρυσε ένα νέο επαναστατικό είδος πόλης: την Πάλμα Νόβα. Η επίσημη ημερομηνία ίδρυσης της πόλης έγινε για να εορταστεί η νίκη των ευρωπαϊκών δυνάμεων στους Οθωμανούς στη ναυμαχία της Ναυπάκτου. Και μιας και επρόκειτο για ένα στολίδι που το οραματίστηκαν, το σχεδίασαν και το έκτισαν ως νίκη του δυτικού πολιτισμού, το φόρτωσαν και με όλα τα σύμβολα! Έτσι η πόλη έχει στο κέντρο της ένα πολύπλοκο κάστρο με αστεροειδές σχήμα – είναι εννιάκτινο αστέρι. Γιατί εννιάκτινο; Είναι το τυπικό μυστικό σύμβολο της περιβόητης φράσης «όπως επάνω έτσι και κάτω» , είναι ένα σχήμα που ενώνει ως γέφυρα την γήινη πραγματικότητα με τις ουράνιες δυνάμεις. Αλλά είναι και μια αναφορά σε μια σκοτεινή παράδοση που αναφέρεται στον Ναό των Εννέα Γωνιών…Τα έκαναν τέτοια παιχνίδια στην αναγέννηση…
Ένα πείραμα που πέτυχε
Ο αμερικανός καθηγητής Edward Wallace Muir δήλωσε για την Παλμάνοβα: «Οι ανθρωπιστές θεωρητικοί της ιδανικής πόλης έχουν οραματιστεί πολλές προγραμματισμένες πόλεις που φαίνονται ενδιαφέρουσες στα χαρτιά, αλλά δεν ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένες όταν ολοκληρώθηκαν. Οι Βενετοί άρχισαν να. Οικοδομούν το 1593 το καλύτερο παράδειγμα της Αναγέννησης: την Πάλμα Νόβα, ένα φρούριο ουσιαστικά, χτισμένο εκ του μηδενός, σύμφωνα με ανθρωπιστές και στρατιωτικές προδιαγραφές, που τελικά έγινε ένα πραγματικό κομψοτέχνημα. Χτίστηκε ακολουθώντας τα ιδεώδη μιας ουτοπίας. Είναι μια ομόκεντρη πόλη με τη μορφή ενός άστρου». Σπάνια η παρέμβαση των επιστημόνων δίνει επιτυχημένες μεγάλες δομές, οι πόλεις είναι πιο βιώσιμες όταν επεκτείνονται αυθόρμητα. Εδώ το πείραμα πέτυχε και η Παλμάνοβα δοξάζει με την ομορφιά της το αισιόδοξο και ερευνητικό πνεύμα της Αναγέννησης.
Piazza Grande και αξιοθέατα
Ο καθεδρικός ναός βρίσκεται μπροστά από το δημαρχείο της Παλμάνοβα (πρώην Ανάκτορα του Προβλεπτή). Ξεκίνησε να κτίζεται το 1603 και ολοκληρώθηκε το 1636. Ποιοι ήταν οι αρχιτέκτονες είναι αβέβαιο, αλλά μπορεί να ήταν οι δύο πολύ σπουδαίοι αρχιτέκτονες, οι Βιτσέντζο Σκαμότσι και Baldassare Longhena. Ο καθεδρικός ναός δεν ήταν αφιερωμένος σε κανέναν άγιο μέχρι το 1777, αφού η πόλη είχε συμπεριληφθεί στην Αρχιεπισκοπή του Ούντινε. Το καμπαναριό του καθεδρικού ναού, που χτίστηκε το 1776, έγινε σκόπιμα χαμηλό γιατί οι εχθροί που θα έκαναν επίθεση στην πόλη δεν θα έπρεπε να είναι σε θέση να δουν τον καθεδρικό ναό έξω από τα τείχη. Οι κόγχες στην πρόσοψη περιέχουν αγάλματα που αντιπροσωπεύουν την Αγία Ιουστίνη της Πάδοβας, μία από τις πολιούχων της Πάντοβα, τον Ευαγγελιστή Μάρκο, καθώς και ένα άγαλμα του Χριστού. Η ίδια η πρόσοψη είναι φτιαγμένη με πέτρα από την Ίστρια, και ανακαινίσθηκε το 2000. Οι τρεις μνημειώδεις πύλες η Porta Ούντινε, Porta Cividale και Porta Aquileia δημιουργούν ένα εκπληκτικό αστικό σκηνικό, στην κεντρική πλατεία της Ρiazza Grande, με τα εξαιρετικά και πανέμορφα κτίρια. Η Στρατιωτική Στοά, το Στρατιωτικό Διοικητήριο, αλλά και το Palazzo di Monte di Pieta θα σας ενθουσιάσουν με τα μυστικά τους και τις αναλογίες τους.
Το εκπληκτικό κάστρο και η φύση που μαγεύει
Φυσικά το μεγαλύτερο αξιοθέατο της πόλης είναι το ίδιο το κάστρο. Ο ταξιδιώτης θα περιηγηθεί σε αυτό το μυστηριακό κτίσμα, που πέρα από αμυντικούς σκοπούς είχε και συμβολικούς – προσφέρει ένα γιγάντιο σύμβολο της ηλιακής θρησκείας. Μυστικές πύλες που παριστάνουν τους αστερισμούς του ζωδιακού, σύμβολα από αρχαία δόγματα και ιερή γεωμετρία είναι τα…καλούδια του κάστρου! Ο τομέας της οχύρωσης είναι ένα πραγματικό υπαίθριο μουσείο με βενετσιάνικα και γαλλικά στοιχεία. Το κάστρο χτίστηκε για να είναι μια πολεμική μηχανή και η δημιουργία του αποτελεί ένα πραγματικό επίτευγμα. Η Bastione ή baluardo (προμαχώνας ή προπύργιο) είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία του. Είναι ένας προμαχώνας σε σχήμα βέλους και στις γωνίες του βρίσκονται οι στοές, τα καταφύγια και τα αναγκαία για μια πολιορκία. Σήμερα είναι εδώ η έκθεση της ιστορίας της πόλης. Η έξοδος του κάστρου, η πύλη του, οδηγεί προς την τάφρο. Στο τέλος της διαδρομής αυτής είναι η falsabraga, ένα ανάχωμα παράλληλα με το τείχος, που ήταν κατά κάποιον τρόπο η κάλυψη για τις κινήσεις των στρατευμάτων, μια «οθόνη» που έκρυβε τις μετακινήσεις.
Αναγεννησιακές απολαύσεις και διεθνείς επιρροές
Καθώς η Παλμάνοβα στέκει αγέρωχη στο σταυροδρόμι των πολιτισμών έχει το προνόμιο να είναι πολύ ανοιχτή στις γεύσεις και τα αρώματα. Οπότε στην καρδιά της αναγεννησιακής Ιταλίας θα δοκιμάσετε το πιο καυτό και παραδοσιακό κοτόπουλο με κάρυ! Από την άλλη μεριά το Port O’Call είναι ο ναός της μεσογειακής κουζίνας, το L’IGUANA καταφέρνει να συνδυάσει την παράδοση της ιταλικής κουζίνας με ένα φινετσάτο μπαρ, ενώ το The Blue Bar προσφέρει δύο απολαύσεις μαζί: ξενύχτι επιπέδου, με πολύ καλή μουσική αλλά και θαλασσινές νοστιμιές για finger food.
Χρήσιμες Πληροφορίες
Η Παλμάνοβα εξυπηρετείται από δύο πολιτικά αεροδρόμια, το Trieste – Friuli Venezia Giulia Airport, Via Aquileia, 46, 34077 Ronchi dei Legionari GO, Ιταλία και το Campoformido Airport. Η πρόσβαση στην πόλη γίνεται με πυκνό δίκτυο λεωφορείων.