Τα τελευταία 24ωρα αναμφίβολα τα δύο σημαντικότερα γεγονότα που διαμορφώνουν περισσότερο από κάθε τι άλλο τις διεθνείς -κατά συνέπεια και τις εγχώριες- οικονομικές συνθήκες, είναι αφ’ ενός η απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Ιαπωνίας (BoJ) να εγκαταλείψει την πολιτική της νομισματικής χαλάρωσης.
Και αφ’ εταίρου οι «εξηγήσεις» που έδωσε χθες ο επικεφαλής της Fed κ. Πάουελ, όσο αφορά στο ίδιο ακριβώς ζήτημα, αλλά από την… ανάποδη. Το αν δηλαδή και πότε, η Fed θα εκκινήσει την διαδικασία της εκ νέου μείωσης των επιτοκίων.
Το πρώτο γεγονός ασφαλώς είναι κάτι που αφορά το «σύμπαν» της νομισματικής πολιτικής σε πλανητική κλίμακα. Η απόφαση της BoJ, (είναι αυτή που εισήγαγε την «νομισματική χαλάρωση» για την ακολουθήσουν στην συνέχεια όλοι μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers), να αλλάξει πορεία, σηματοδοτεί το τέλος και της τελευταίας μηχανής «δωρεάν χρήματος» στον πλανήτη, σε συνθήκες που όλοι οι άλλοι έχουν αρχίσει να κλείνουν τις «κάνουλες». Η γιαπωνέζικη «κάνουλα» ήταν η πρώτη και μία από τις μεγαλύτερες καθώς για δεκαετίες τροφοδοτούσε το διεθνές νομισματικό και χρηματιστηριακό “carry trade”.
Τι ακριβώς έκανε προχθές η BoJ;
Εκτός από την αύξηση των επιτοκίων (από το προηγούμενο -0,1%), η BOJ εγκαταλείπει τον έλεγχο της καμπύλης (ομολογιακών) αποδόσεων, ο οποίος περιλάμβανε παρέμβαση της BoJ στις αγορές για να διασφαλιστεί ότι η απόδοση των 10ετών ιαπωνικών κρατικών ομολόγων δεν θα μπορούσε να υπερβεί το 1%. Η απόφαση αυτή -έκπληξη όταν ανακοινώθηκε- δρομολογήθηκε στις αρχές του 2016.
Σήμερα η BoJ παραιτείται πλέον και από την αγορά διαπραγματεύσιμων αμοιβαίων κεφαλαίων (ETF), ήτοι μια εξαιρετικά κρίσιμη πράξη παρέμβασης στην ρευστότητα του ιαπωνικού χρηματιστηρίου…
Στο τι ακριβώς είπε ο κ. Πάουελ χθες (20.3.2024) από την πλευρά της Fed, η στήλη «Οικονοκλαστικά», δεν μπορεί να αναφερθεί καθώς οι γραμμές αυτές γράφονται αρκετές ώρες πριν από τις δηλώσεις του.
Σε κάθε περίπτωση όμως δεν διακυβεύεται από την στήλη κάποια αστοχία, αν υποθέσουμε ότι αφ’ ενός δεν πρόκειται να έχει ανακοινωθεί η μείωση επιτοκίων από την Fed και αφ’ εταίρου ότι ο κ. Πάουελ δεν πρόκειται να ανακοινώσει αναστολή ή διακοπή του QT, ήτοι της διαδικασίας απόσυρσης ρευστότητας με την συνέχιση της μείωσης του ισολογισμού της Fed, ανεξάρτητα από το πότε θα κάνει την πρώτη μείωση επιτοκίων.
Στο περιβάλλον αυτό, ήτοι της «φωτογραφίας» των μεγάλων Κεντρικών Τραπεζών Fed και BoJ, να επισφραγίζουν την μεγαλύτερη στην νομισματική ιστορία, συγχρονισμένη απόσυρση ρευστότητας, πρωτοφανούς μεγέθους, θα ήταν παράλειψη να μη προσθέσουμε την ΕΚΤ και την ανάλογη στάση της. Όπως μάθαμε επισήμως έχει στόχο απόσυρσης ρευστότητας 800 δις ευρώ (αυτό δήλωσε ο κ. Στουρνάρας της ΤτΕ) μέχρι τις 31.12.2024.
Με άλλα λόγια το 2024, είτε μειωθεί το επιτόκιο της ΕΚΤ και της Fed κατά μισή ή μία μονάδα, είτε όχι, το διεθνές νομισματικό σύστημα και κατά συνέπεια το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, θα γνωρίσει την μεγαλύτερη στην ιστορία χρηματοδοτική άμπωτη.
Και αυτό δεν θα αφορά μόνο τα δύο περίπου τρις δολάρια, ευρώ και γιέν που θα «αφαιρεθούν» έτσι κι αλλιώς από την κυκλοφορία μέσα στο 2024. Αντίθετα αφορά σε ένα τουλάχιστον δέκα φορές μεγαλύτερο ποσό, ήτοι της τάξης των 20 περίπου τρις δολ/γιεν/ ευρώ, καθώς τα ποσά των κεντρικών τραπεζών που έχουν διοχετευθεί στις χρηματαγορές υπολογίζεται ότι έχουν ήδη «μοχλευθεί» κατά 10 έως και 15 φορές τουλάχιστον μέσα στο σύστημα.
Αυτό, χωρίς να υπολογίζεται ο «κόσμος» των παράγωγων συμβολαίων που έχει οικοδομηθεί πάνω σ’ αυτό το ποσό. Και δεν αναφερόμαστε μόνο στον κόσμο των γνωστών από το 2008 CDS, αλλά των νεότερων και ακραία εκτός ελέγχου 0DTE. Ίσως δεν το έχουμε καταλάβει, αλλά φαίνεται ότι ζούμε σε ένα διαφορετικό «πλανήτη» από εκείνον, που νομίζουμε ότι ζούμε…