Την ίδια ώρα που δημοσιεύονται το ένα μετά το άλλο τα θετικά στοιχεία για τον τουρισμό στην Ελλάδα, δείχνοντας νέο ρεκόρ αφίξεων φέτος, δίπλα μας, στη γειτονική Αλβανία συντελείται όχι απλώς αύξηση των αφίξεων, αλλά πραγματική “έκρηξη”.
Ένα στοιχείο τα λέει όλα: Μεταξύ 2019 – 2023, οι αφίξεις τουριστών στην Αλβανία 4πλασιάστηκαν, φτάνοντας το 2023 τα 10,1 εκατ. έναντι 2,5 εκατ. το 2019. Μ’ άλλα λόγια, στο διάστημα αυτό, οι αφίξεις αυξήθηκαν κατά 7,6 εκατ. Το μεγάλο “μπαμ” για τον τουρισμό στην Αλβανία, μάλιστα, έγινε μεταξύ 2022 – 2023, καθώς οι τουρίστες αυξήθηκαν κατά 6,8 εκατομμύρια! Και αυτό μόνο μέσα σε ένα χρόνο. Έτσι η Αλβανία, πέρσι φιλοξένησε υπερτριπλάσιο αριθμό τουριστών σε σχέση με τον πληθυσμό της, ο οποίος δεν ξεπερνά τα 3 εκατ.
Αυτό σημαίνει πως η αναλογία ντόπιων και τουριστών ανέρχεται σε 1 προς 3. Περίπου όπως και στην Ελλάδα. Με τη διαφορά, πως η Ελλάδα δεν γνώρισε σε καμία περίπτωση τόσο μεγάλη αύξηση κατά την περίοδο 2019 – 2023, όσο η γειτονική Αλβανία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, το πλήθος των τουριστών στην Ελλάδα, αυξήθηκε μόλις κατά μόλις 4,4%, φτάνοντας πέρσι τα 32,7 εκατ. έναντι των 31,3 εκατ. το 2019.
Ιδού η εξέλιξη των αφίξεων τουριστών στην Αλβανία την περίοδο 2019 – 2023:
Εντυπωσιακή είναι και η αύξηση των εσόδων της Αλβανίας από τον τουρισμό, καθώς σημειώθηκε τριπλασιασμό την περίοδο 2019 – 2023.
Συγκεκριμένα, ο τουριστικός τζίρος ανήλθε πέρσι στα 6,8 δισ. ευρώ έναντι 2,3 δισ. ευρώ το 2019.
Σύμφωνα με την κλαδική έκθεση (για τον τουρισμό στην Αλβανία) του γραφείου οικονομικών και εμπορικών υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας στα Τίρανα (σ.σ. δημοσιεύτηκε προχθές, 9 Ιουλίου 2024) η σταθερή αύξηση των αφίξεων από το εξωτερικό σηματοδοτεί την αισθητή αναβάθμιση της Αλβανίας κατά τα τελευταία χρόνια ως τουριστικού προορισμού, τόσο από γειτονικά κράτη των Δυτικών Βαλκανίων, όπου το αλβανικό στοιχείο είναι έντονο (Κόσοβο, Βόρεια Μακεδονία, Μαυροβούνιο), όσο και από άλλα (κυρίως κράτη μέλη της ΕΕ).
Η πρόσκαιρη μείωση των ροών από το εξωτερικό λόγω της πανδημίας, συνοδεύτηκε από μία συνολική κάμψη του τουριστικού τομέα, όπου κατεγράφησαν μεγάλες ζημίες, εξ αιτίας των περιοριστικών μέτρων που εφαρμόσθηκαν στις μετακινήσεις και τις συνοριακές διελεύσεις.
Όπως παρατηρείται από τα διαθέσιμα στοιχεία, ωστόσο, ο κλάδος μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα ανέκαμψε και ήδη από το 2021 οι αφίξεις διπλασιάστηκαν (115,3%) σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ η ανοδική τροχιά επιβεβαιώθηκε τόσο το 2022 (αύξηση κατά 33,9%), όσο και το 2023 (αύξηση κατά 35%).
Μάλιστα επισημαίνεται, ότι η Αλβανία σημείωσε την τέταρτη μεγαλύτερη αύξηση ως προς τις ξένες αφίξεις (53%) το 2023 σε σύγκριση με το 2019, μετά τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα νησιά Turks and Caicos!
Γενικότερα, το 2023 αποτέλεσε την πιο επιτυχημένη χρονιά για τον αλβανικό τουριστικό κλάδο, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία της INSTAT, οι ξένες αφίξεις έφτασαν τα 10,1 εκατ. ξεπερνώντας έτσι το ρεκόρ του προηγούμενου έτους (7,5 εκατ.).
Το γεγονός αυτό αναμφίβολα δημιούργησε ένα κλίμα ευφορίας και για το 2024 που αναμένεται ιδιαίτερα ελπιδοφόρο, δεδομένων των συνεχώς αυξανόμενων ροών.
Η ανοδική αυτή τάση αποδίδεται σε συνδυασμό παραγόντων, όπως η κατάλληλη προβολή της χώρας στο εξωτερικό, η δημιουργία ενός ελκυστικού επιχειρηματικού-επενδυτικού κλίματος, το συγκριτικά χαμηλό κόστος διακοπών, καθώς και ο αναπροσανατολισμός των προτιμήσεων των ξένων τουριστών προς νέους και «άγνωστους» προορισμούς μετά τη λήξη της πανδημίας.
Ειδικότερα, παρατηρείται, ότι πλέον οι αφίξεις στην Αλβανία δεν προέρχονται μόνο από τις γειτονικές βαλκανικές χώρες, αλλά και από άλλες ευρωπαϊκές (π.χ. Πολωνία, Τσεχία, σκανδιναβικές χώρες κ.ά.), οι οποίοι έλκονται κυρίως από τα εντυπωσιακά ορεινά τοπία, τη φυσική ομορφιά των παραλιών της Αδριατικής και του Ιονίου και μια ακμάζουσα πρωτεύουσα, τα Τίρανα, που τους κινεί την περιέργεια να γνωρίσουν από κοντά.
Είναι ενδεικτικό, βάσει σχετικών στοιχείων της INSTAT, ότι ανάμεσα στα κριτήρια που οδήγησαν ξένους υπηκόους να επισκεφτούν την χώρα το 2023, κατά συντριπτική πλειοψηφία (85%) ήταν η αναψυχή, με μεγάλη διαφορά σε σχέση με τους υπόλοιπους λόγους (επαγγελματικοί, πολιτιστικοί, υγεία, κ.ά.).
Η αύξηση του ενδιαφέροντος για γνωριμία με την χώρας και τον πολιτισμό της φαίνεται και από το την αύξηση του χρόνου διαμονής στην χώρα κατά μέσο όρο στις 3,7 ημέρες, σε σχέση με 2,6 ημέρες αντίστοιχα το 2022.
Επιπρόσθετα, το 2023 οι διανυκτερεύσεις σε τουριστικά καταλύματα στην Αλβανία αυξήθηκαν σημαντικά συγκριτικά με το 2022 (56,8%) και το 2019 (84,7%), δηλαδή πριν από την έναρξη των περιορισμών λόγω πανδημίας.
Το στοιχείο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, δεδομένου ότι στα κράτη μέλη της Ε.Ε. η αντίστοιχη μεταβολή ήταν μόλις 6,1% σε σχέση με το 2022 και το 2019 (1,4%). Επισημαίνεται ακόμη, ότι το ίδιο έτος η Αλβανία βρέθηκε στην πρώτη θέση (81,7%), ως προς τις διανυκτερεύσεις των ξένων επισκεπτών, και στη δεύτερη (90,3%), ως προς τις διανυκτερεύσεις των ντόπιων επισκεπτών μετά την Ισλανδία (109.3%).
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Αλβανικού Υπουργείου Τουρισμού και Περιβάλλοντος αναφορικά με τις χώρες προέλευσης των αφίξεων από το εξωτερικό το 2023, στην πρώτη θέση της λίστας βρίσκεται το Κόσοβο με 4,4 εκατ. και ποσοστό 43% ως προς το σύνολο, γεγονός που θα μπορούσε να αποδοθεί στην εθνική και πολιτιστική συγγένεια μεταξύ των δύο χωρών, όπως ότι ο αριθμός των Κοσοβάρων που επισκέφθηκαν την Αλβανία αυξήθηκε εντυπωσιακά (67%) το 2023 σε σχέση με το 2022.
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Ιταλία, με περίπου 1 εκατ. τουρίστες και ποσοστό 9% επί του συνόλου, ακολουθούμενη από άλλες δύο χώρες που παραδοσιακά έχουν στενές οικονομικές και πολιτικές σχέσεις με την Αλβανία, τη Βόρεια Μακεδονία και την Ελλάδα, οι οποίες βρέθηκαν στην τρίτη και τέταρτη θέση, με αύξηση των επισκεπτών τους κατά 10% και 38% αντίστοιχα σε σχέση με το 2022.
Αξίζει να σημειωθεί ακόμη, ότι στην πέμπτη θέση στη σχετική λίστα εμφανίζεται το Μαυροβούνιο, μία ακόμη γειτονική χώρα, οι αφίξεις από την οποία αυξήθηκαν κατά 44% το 2023, ενώ στην έκτη θέση ακολουθεί η Γερμανία με 312.000 και 3% επί του συνόλου των αφίξεων, σημειώνοντας μία εντυπωσιακή αύξηση (66%). Επίσης, θα πρέπει να τονιστεί ότι το 2023, μεταξύ των χωρών με τις μεγαλύτερες αυξήσεις ως προς τις εισόδους πολιτών τους στην Αλβανία, συγκαταλέγονται η Κίνα (177%), η Τουρκία (110%) και η Φινλανδία (105%).
Τέλος, ως προς την προέλευση των αφίξεων με κριτήριο την ήπειρο, 9.727.538 καταγράφηκαν από την Ευρώπη (περίπου το 91%), 240.985 από την Αμερική (5%), 122.459 από την Ασία (3%) κλπ.
Η αύξηση των τουριστικών ροών στην χώρα από το εξωτερικό κατά το 2023 φαίνεται μέσω και των καταγεγραμμένων αφίξεων στο Διεθνές Αεροδρόμιο των Τιράνων (TIA), του μοναδικού επί του παρόντος διεθνή αερολιμένα της χώρας, όπου καταγράφηκε αύξηση κατά 40% σε σύγκριση με το 2022, φθάνοντας συνολικά τις 7,25 εκατ. Σύμφωνα με τα στοιχεία του TIA, οι χώρες με το υψηλότερο ποσοστό επιβατών ήταν κατά σειρά η Ιταλία (44%), η Γερμανία (13%) η Μεγάλη Βρετανία (8%), η Τουρκία (6%) και η Ελλάδα (4%).
Συγκεκριμένα, η Ιταλία με πάνω από 3,1 εκατομμύρια επιβάτες βρέθηκε στην πρώτη θέση, επιβεβαιώνοντας τους παραδοσιακά στενούς δεσμούς μεταξύ των δύο χωρών, ακολουθούμενη στη δεύτερη θέση από την Γερμανία με 1 εκατ., στοιχείο που αντανακλά την υψηλή ζήτηση για ταξίδια μεταξύ των δύο χωρών, ενώ στην τρίτη θέση με πάνω από 500 χιλ. βρέθηκε το Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι αριθμοί αυτοί δίχως αμφιβολία αποδεικνύουν τη στρατηγική σημασία του Αεροδρομίου των Τιράνων, ως κόμβου σύνδεσης της Αλβανίας με το εξωτερικό, δεδομένης της θέσης του στο κέντρο της χώρας και της εγγύτητάς του με τον λιμένα του Δυρραχίου, κύριου θαλάσσιου διαμετακομιστικού κέντρου ταξιδιωτών και προϊόντων.
Επισημαίνεται, ότι ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός πτήσεων ανάγκασαν την Αρχή Διαχείριση του Αεροδρομίου των Τιράνων να προχωρήσει το 2023 στην εκπόνηση σημαντικών έργων παρέμβασης, όπως η επέκταση του τερματικού σταθμού, η συντήρηση του διαδρόμου προσγείωσης και η αύξηση τόσο των θέσεων στάθμευσης αεροσκαφών, όσο και των θέσεων για αφίξεις και αναχωρήσεις των επιβατών κατά 37%, φθάνοντας συνολικά τις 4,2 εκατ. το 2023 έναντι 3 εκατ. το 2022.
Το γεγονός αυτό διευκόλυνε αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους, όπως η κουβετιανή Jazeera, η ουγγρική Wizz Air, η ιρλανδική Ryanair και άλλες, να ξεκινήσουν μέσα στο 2023 απευθείας δρομολόγια μεταξύ των Τιράνων και δημοφιλών ευρωπαϊκών προορισμών (π.χ. Λονδίνο, Βρυξέλλες, Ρώμη, Παρίσι, Στοκχόλμη, Βουκουρέστι, Πράγα κ.ά.) δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο τις προϋποθέσεις για τη σύνδεση της Αλβανίας ακόμη και με πιο μακρινούς προορισμούς.
Συμπερασματικά, είναι σαφές, ότι ο αλβανικός τουριστικός κλάδος επέδειξε ανθεκτικότητα κατά την περίοδο της πανδημίας και ξεπέρασε πολύ γρήγορα τις προκλήσεις που αντιμετώπισε, ανακάμπτοντας σε σύντομο διάστημα και σημειώνοντας αξιόλογη ανάπτυξη κατά τα τρία τελευταία έτη (2021-2023).
Επιπρόσθετα, η εντυπωσιακή αύξηση των αφίξεων από το εξωτερικό δημιουργεί επίσης πολλές προοπτικές για την αναβάθμιση της χώρας και ως επενδυτικού προορισμού, δεδομένου ότι οι επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο αναζητούν πάντα ένα φιλικό περιβάλλον με συμφέρουσες οικονομικές αποδόσεις και προστιθέμενη αξία, στοιχεία που η Αλβανία μπορεί αναμφισβήτητα να τους προσφέρει βάσει των στρατηγικών πλεονεκτημάτων που διαθέτει (γεωγραφική θέση, ήπιο κλίμα, χαμηλό εργατικό κόστος, πολιτική σταθερότητα κ.ά.).