Η Epexyl, είναι εταιρεία αρχιτεκτονικής ξυλουργικής, με ιστορία 40 χρόνων. Ξεκίνησε από ένα μικρό ξυλουργείο στο Μενίδι και σήμερα, με επικεφαλής τον Νίκο Αναστασίου CEO κι εκπρόσωπο δεύτερης γενιάς, η εταιρεία κάνει ξυλουργικές εργασίες σε όλον τον κόσμο, από το Παρίσι και το Μονακό, μέχρι την Ινδία, το Βιετνάμ και το Μανχάταν της Νέας Υόρκης. Σταθμός στην ιστορία της Epexyl αποτέλεσε η επιλογή της από το διάσημο αρχιτέκτονα Ρέντζο Πιάνο, να εκτελέσει μια εξαιρετική δύσκολη ξυλουργική εργασία στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Από τότε η «υπογραφή» της έχει μπει σε πολλά διάσημα κτίρια, όπως είναι η Εθνική Λυρική Σκηνή στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το Δικαστικό Μέγαρο στο Παρίσι, το Πανεπιστήμιο Κολούμπια στο Μονακό, η νέα Όπερα της Ινδίας και του Βιετνάμ κι άλλα. Με ξύλινες κατασκευές έχει «ντύσει» ακόμη, πολυτελείς ουρανοξύστες στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης, ενώ στα πιο πρόσφατα και μεγαλύτερα έργα της στην αμερικανική αγορά, περιλαμβάνεται το Hudson Yards, προϋπολογισμού 25 δισ. δολαρίων, που αποτελεί τη μεγαλύτερη ιδιωτική επένδυση των ΗΠΑ.
Για το ξεκίνημα, το γεγονός που την έκανε γνωστή, τις δυσκολίες, το «μυστικό της επιτυχίας» αλλά και το όνειρό του να χτίσει ξύλινους ουρανοξύστες μιλά στο newsit.gr o Νίκος Αναστασίου.
Συμμετέχετε σε διεθνή project παγκόσμιας ακτινοβολίας. Ποιες είναι οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζετε στο εξωτερικό;
Η μεγαλύτερη πρόκληση για την ανάπτυξη μιας εταιρείας στο εξωτερικό είναι η κατανόηση της κάθε τοπικής επιχειρηματικής κουλτούρας, η ανταπόκριση σε διαφορετικές νοοτροπίες και αντιλήψεις. Διότι, παρά την παγκοσμιοποίηση, κάθε χώρα έχει τα δικά της χαρακτηριστικά τα οποία οφείλεις να λάβεις υπόψιν υλοποιώντας μια στρατηγική ανάπτυξης. Για να το πω απλά, σε κάθε χώρα η δουλειά γίνεται διαφορετικά. Και για να πετύχεις χρειάζεσαι μια «Δαρβινική» προσέγγιση ευελιξίας και προσαρμοστικότητας. Γι’ αυτό και στην EPEXYL στηρίξαμε τη διεθνή ανάπτυξή μας μέσα από θυγατρικές σε Νέα Υόρκη, Παρίσι και Λονδίνο. Διότι μέσα από τις θυγατρικές μπορούμε να αφουγκραζόμαστε καλύτερα, με πιο γρήγορα αντανακλαστικά τα δεδομένα και τις ανάγκες σε κάθε χώρα, διατηρώντας βεβαίως την μονάδα παραγωγής μας και την καρδιά της εταιρείας μας στην Ελλάδα.
Πόσο δύσκολη ήταν η μετάβαση από ένα μικρό ξυλουργείο στο Μενίδι, σε μία εταιρεία που η δράση της επεκτείνεται σε 4 ηπείρους;
Έχει σημασία το πως αντιλαμβάνεται κάποιος τις δυσκολίες. Μπορείς να τις δεις ως εμπόδιο, αλλά μπορείς και να τις αντιμετωπίσεις θετικά ως κίνητρο και εφαλτήριο για ένα νέο άλμα. Προσωπικά είμαι της δεύτερης λογικής. Όταν φτάσαμε να έχουμε το πρώτο μεγάλο συμβόλαιο στα χέρια μας ήμασταν αποφασισμένοι να πετύχουμε. Δεν υπήρχε κανένα περιθώριο αποτυχίας. Χρειάστηκε να κάνουμε διαρκείς υπερβάσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2014 ήμασταν μόλις 7 άνθρωποι στην εταιρεία και 7 μήνες αργότερα ήμασταν 150 προκειμένου να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στα νέα δεδομένα. Αυτή η μεγέθυνση ήταν μια σημαντική πρόκληση. Μας οδήγησε στο να βγούμε στην αγορά, η οποία τότε ήταν ιδιαίτερα κατακερματισμένη, να αναζητήσουμε και να ανακαλύψουμε ικανούς και ταλαντούχους ανθρώπους που θα μπορούσαν να ενσωματωθούν σε μια επιχείρηση και μάλιστα την ώρα που ήταν σε εξέλιξη η «απογείωσή» της. Σ’ εκείνο το στάδιο ήταν σημαντικό να ξεπεράσουμε και ίδιοι τα εσωτερικά μας όρια, διότι το να μεγαλώνεις τόσο απότομα απαιτεί να βγαίνεις από το comfort zone σου, να αλλάζεις τρόπο σκέψης βλέποντας ολοένα περισσότερο την πιο «μεγάλη εικόνα». Και αυτό περιλαμβάνει ακόμα το να εμπιστευτείς τμήματα της εταιρείας τα οποία ήλεγχες προσωπικά σε άλλα στελέχη. Αυτός ο «ακρωτηριασμός» αρμοδιοτήτων είναι ένα στοίχημα που πρέπει να κερδίσεις αν θέλεις να πετύχεις.
Και ποιος είναι ο ρόλος της οικογένειας σε αυτή την πορεία της μετεξέλιξης;
Η οικογένεια ήταν και είναι η στέρεη βάση της EPEXYL. Με τον αδελφό μου, τον Δημήτρη, έχουμε δημιουργήσει μαζί τη νέα εποχή της εταιρείας γνωρίζοντας ότι ο ένας καλύπτει και στηρίζει τον άλλον. Αυτή η σχέση εμπιστοσύνης ήταν ένα τεράστιο εταιρικό asset ειδικά όταν έπρεπε να κάνουμε τα πρώτα μας μεγάλα βήματα στη διεθνή αγορά και μάλιστα την ώρα που στην Ελλάδα είχαμε να αντιμετωπίσουμε capital controls, το πάγωμα των χρηματοδοτήσεων και όλο εκείνο το αρνητικό κλίμα της περιόδου. Αλλά και τώρα που κινούμαστε σε πολλές χώρες ταυτόχρονα και τα ανοίγματα είναι μεγαλύτερα έχει σημασία να ξέρεις ότι κάποιος φυλάει τα νότα σου. Όμως διατηρώντας στον εταιρικό μας πυρήνα τις οικογενειακές μας αρχές και αξίες, έχουμε πλήρως μετασχηματιστεί με μια σύγχρονη εταιρική δομή, με εξελιγμένο οργανόγραμμα, λειτουργικά business units που υλοποιούν στόχους ανάπτυξης και καινοτομίας, ρηξικέλευθο business plan, με βάση τα διεθνή standards όπως άλλωστε προβλέπεται για μια εταιρεία που δραστηριοποιείται σε 4 ηπείρους ταυτόχρονα. Σε αυτό το πλαίσιο εξάλλου είχαμε τη χαρά να συμμετάσχουμε, κατόπιν αξιολόγησης, στο πρόγραμμα Roots του του Χρηματιστηρίου Αθηνών για την ενίσχυση της πρόσβασης μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην ελληνική και διεθνή κεφαλαιαγορά παρέχοντάς μας σημαντικά εργαλεία αναπτυξιακής τεχνογνωσίας που έδωσαν περαιτέρω ώθηση στον εταιρικό μας μετασχηματισμό.
Ποιο από όλα τα έργα που έχετε υλοποιήσει, θεωρείτε πιο ξεχωριστό και γιατί;
Όλα τα έργα μας έχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τα κάνουν να ξεχωρίζουν. Ωστόσο σίγουρα το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος διακρίνεται για την τεχνική και τεχνολογική του προσέγγιση. Ήταν ένα έργο που μας άνοιξε τον δρόμο και μας έδειξε την κατεύθυνση που έπρεπε να ακολουθήσουμε. Το Δικαστικό Μέγαρο των Παρισίων ήταν το πρώτο μας μεγάλο έργο στο εξωτερικό και μάλιστα την εποχή των capital controls, οπότε το ξεχωρίζω διότι η υλοποίησή του απαιτούσε να εξαντλήσουμε τα όρια της ευελιξίας για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε. Το 432 Pak Avenue στη Νέα Υόρκη, που όταν χτίστηκε ήταν το υψηλότερο κτήριο του δυτικού ημισφαιρίου, στα 426 μέτρα, έχει εκ των πραγμάτων έναν εμβληματικό χαρακτήρα, ενώ η αλυσίδα καταστημάτων μπουτίκ της ROLEX στις ΗΠΑ μας οδήγησε στο αλλάξουμε business model και να επεκταθούμε στο interior fit out, δηλαδή την πλήρη διαμόρφωση εσωτερικών χώρων. Είναι μια νέα δραστηριότητα για εμάς, με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ROLEX.
Έχοντας πλέον αναπτύξει διεθνή δράση, ποια θεωρείτε ότι είναι τα απαραίτητα συστατικά για να περάσει μια εταιρεία, επαγγελματικά, τα σύνορα της χώρας;
Πρέπει να είσαι αποφασισμένος διότι η πορεία στη διεθνή αγορά σημαίνει ότι οφείλεις να δουλεύεις σε διαφορετικά time zones, πρακτικά όλη την ημέρα. Επίσης θέληση διαρκούς αυτοβελτίωσης και υπέρβασης της πεπατημένης. Για την επιτυχημένη διεθνή δραστηριότητα οφείλεις να συνδυάζεις την αντίληψη του think big με τον ρεαλισμό και τη βεβαιότητα ότι ξέρεις που πατάς και μπορείς να υλοποιήσεις ό,τι υπόσχεσαι. Όμως το μεγαλύτερο ζήτημα δεν είναι το να βγεις στο εξωτερικό με ένα έργο, όσο το να μπορέσεις να παραμείνεις, ν’ αποκτήσει η παρουσία σου διάρκεια. Και για να το κάνεις αυτό καλείται να προσθέτεις με τη δουλειά σου αξία σε όλο τον κύκλο των συνεργασιών σου: από τον προμηθευτή, τους εργαζόμενους και τους μετόχους, μέχρι τον πελάτη αλλά και το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Τουλάχιστον αυτή είναι η αντίληψή μας στην EPEXYL καθώς βλέπουμε τα έργα μας ως έναν παράγοντα βελτίωσης της ποιότητας ζωής, εργασίας και αισθητικής των ανθρώπων, είτε δηλαδή φτιάχνουμε δημόσια κτήρια, ιδιωτικές κατοικίες, εμπορικούς χώρους ή γραφεία.
Ποια είναι τα σχέδια για την ελληνική αγορά;
Την περίοδο της ελληνικής κρίσης η EPEXYL ήταν μια καθαρά εξαγωγική εταιρεία. Όμως σήμερα, δέκα χρόνια μετά, έχοντας αυτή την προσήλωση και την εμπειρία σε premium mega projects δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τις ευκαιρίες που ανοίγονται στη χώρα μας. Η Ελλάδα είναι πραγματικά επενδυτικό hot spot σε διεθνές επίπεδο και – όσο κι αν η πανδημία θολώνει λίγο την εικόνα- βρίσκεται σε φάση εκτίναξης. Τα μεγάλα έργα όχι μόνο είναι εδώ, αλλά και προχωρούν με ταχύτητα. Τα ΣΔΙΤ είναι πολύτιμα εργαλεία που αξιοποιούνται με καλύτερο τρόπο. Το Ταμείο Ανάκαμψης προσφέρει σημαντικές δυνατότητες, ενώ υπάρχει μια γενικά ευνοϊκότερη αντίληψη για τις επενδύσεις, από δημόσια έργα, έως ξενοδοχεία, κτήρια γραφείων και πολυτελείς ιδιωτικές κατοικίες. Η EPEXYL συνδυάζοντας τη διεθνή τεχνογνωσία που έχει αποκτήσει και την κατανόηση της ελληνικής πραγματικότητας έχει πολλά να προσφέρει. Γι’ αυτό και υλοποιούμε ένα φιλόδοξο business plan με νέες επενδύσεις σε εγκαταστάσεις, υποδομές και νέες τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης με στόχο να τριπλασιάσουμε το μέγεθός μας, ώστε να μπορούμε να ανταποκριθούμε στη διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση.
Πιστεύετε ότι υπάρχουν προοπτικές ανάπτυξης για την ξυλουργική τέχνη, στην Ελλάδα και ποιος ο ρόλος της Πολιτείας;
Υπάρχει μια σαφής τάση στον ανεπτυγμένο κόσμο να χάνονται οι τέχνες. Σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Βρετανία ή η Γαλλία βλέπουμε μια στροφή προς την παραγωγή υπηρεσιών και προϊόντων βαριάς βιομηχανίας, αλλά οι παραδοσιακές τέχνες σβήνουν καθώς ολοένα και λιγότεροι νέοι ακολουθούν τέτοιου είδους επαγγέλματα κάνοντας διαφορετικού τύπου επιλογές για την καριέρα τους. Αυτό συμβαίνει και στην Ελλάδα, παρά το ότι η χώρα μας δεν έχει ούτε τις υποδομές βαριάς βιομηχανίας ούτε μπορεί εύκολα να παράγει υπηρεσίες για την παγκόσμια αγορά, με εξαίρεση τον τουρισμό. Χρειάζεται λοιπόν να επενδύσουμε στους ανθρώπους και να γεφυρώσουμε την παράδοση των τεχνών με τις τεχνολογικές δυνατότητες της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Στην EPEXYL ήδη αξιοποιούμε την τεχνητή νοημοσύνη για να εξασφαλίσουμε ακρίβεια και επαναληψιμότητα στην παραγωγή μας. Έχουμε μονάδες digital fabrication, αξιοποιώντας το automation στο CNC programming καθώς και τεχνολογίες 3d laser scanning, αποκτώντας ένα τεράστιο συγκριτικό πλεονέκτημα με τον διεθνή ανταγωνισμό.
Όμως για την ανάπτυξη αυτή χρειάζεται και το απαραίτητο ανθρώπινο δυναμικό κατάλληλα εκπαιδευμένο. Σε αυτό το σημείο η Πολιτεία θα πρέπει να κάνει τον κατάλληλο σχεδιασμό και να δώσει την απαραίτητη ώθηση για την στροφή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας παρέχοντας κίνητρα γνώσης και ευκαιρίες εκπαίδευσης στους νέους. Η πρόσφατη έκθεση του ΙΟΒΕ επισημαίνει με τον πιο εμφατικό τρόπο την ανάγκη βελτίωσης των δεξιοτήτων του ενεργού πληθυσμού και την ενίσχυση της τεχνικής εκπαίδευση και κατάρτισης στη χώρα. Τα τελευταία στοιχεία του ΟΟΣΑ είναι επίσης απογοητευτικά και αξιολογεί ως επείγουσα την ανάγκη για επανακατάρτιση και αναβάθμιση δεξιοτήτων του δυναμικού της Ελλάδας. Το πρόβλημα είναι μπροστά μας και χρειάζεται άμεσες παρεμβάσεις. Διότι η αναπτυξιακή εκτίναξη που βλέπουμε σήμερα να έρχεται στη χώρα μας, για να έχει διάρκεια θα πρέπει να μπορεί να στηριχθεί κατάλληλα και σε βάθος χρόνου ώστε να καλυφθούν τα κενά ανταγωνιστικότητας κοκ. Και η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό της χώρας θα παίξει καθοριστικό ρόλο στη νέα εποχή για την Ελλάδα.
Υπάρχει κάποιος μεγάλος και δύσκολος στόχος στη δουλειά σας που θα θέλατε να πετύχετε;
Ο μεγαλύτερος στόχος μας στην EPEXYL ήταν να καταφέρουμε να δραστηριοποιηθούμε διεθνώς, με επιτυχία και διάρκεια. Πλέον έχουμε εμπεδώσει τη θέση μας και είμαστε από τους μεγαλύτερους και πλέον εξελιγμένους δρώντες στον διεθνή ανταγωνισμό. Επάνω σε αυτές τις βάσεις που έχουμε οικοδομήσει με επιτυχία και με τα επιτεύγματα του διαρκούς εταιρικού μας εκσυγχρονισμού, ο επόμενος στόχος μας είναι να αναπτυχθούμε περαιτέρω στην Ασία, πέρα από τα μεγάλα έργα στην όπερα του Βιετνάμ και το νέο παλάτι στο Τουρκμενιστάν που υλοποιούμε αυτή την περίοδο. Και αυτό αποτελεί πρόκληση διότι οι αγορές της Ασίας έχουν μεγάλο βαθμό δυσκολίας κυρίως λόγω της εντελώς διαφορετικής κουλτούρας. Αλλά όπως σας είπα, αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες ως ευκαιρίες και όχι ως εμπόδια.