Η ανάπτυξη στην ελληνική οικονομία θα παραμείνει στο 2,0% το 2024, προτού αυξηθεί στο 2,5% το 2025, σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ (OECD) η οποία δημοσιεύτηκε σήμερα (02.05.24).
Η αύξηση της απασχόλησης και των πραγματικών μισθών θα ενισχύσει την κατανάλωση, σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ για την ανάπτυξη (σ.σ. της διεθνούς αλλά και ελληνικής οικονομίας).
Η εκταμίευση των κονδυλίων της ΕΕ για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα θα στηρίξει τις επενδύσεις παρά τις σφιχτές χρηματοπιστωτικές συνθήκες. Ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να μειώνεται, αλλά με βραδύτερο ρυθμό, επιστρέφοντας κοντά στο στόχο μέχρι το τέλος του 2025.
Υπό το πρίσμα του υψηλού δημόσιου χρέους, η προβλεπόμενη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος κατά τα επόμενα δύο έτη είναι κατάλληλη. Ωστόσο, οι ανάγκες για δαπάνες είναι μεγάλες, μεταξύ άλλων λόγω των χαμηλών επενδύσεων κατά τη διάρκεια της δεκαετούς οικονομικής κρίσης, της γήρανσης του πληθυσμού και του κόστους αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.
Η τόνωση της χαμηλής παραγωγικότητας της Ελλάδας θα βοηθούσε στη δημιουργία περισσότερου δημοσιονομικού χώρου και θα αύξανε ταυτόχρονα το βιοτικό επίπεδο. Αυτό προϋποθέτει περαιτέρω πρόοδο στην άρση των εμποδίων για επενδύσεις, ιδίως με την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος και τη βελτίωση των κανονισμών, καθώς και τη μετατόπιση των δημόσιων δαπανών προς τις επενδύσεις.
Η οικονομία παραμένει ανθεκτική
Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ ανακόπηκε κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2023, καθώς οι πλημμύρες του Σεπτεμβρίου 2023 διέκοψαν προσωρινά τις συγκοινωνιακές συνδέσεις και επηρέασαν κυρίως τη γεωργική παραγωγή. Οι επιχειρηματικές προσδοκίες έχουν βελτιωθεί και συνεχίζουν να δείχνουν προς την κατεύθυνση της επέκτασης. Ο συνολικός πληθωρισμός μειώθηκε στο 3,4% τον Μάρτιο του 2024, παρά τις υψηλότερες τιμές των τροφίμων. Η αύξηση της απασχόλησης έχει επιβραδυνθεί, αλλά το ποσοστό απασχόλησης και η έλλειψη εργατικού δυναμικού παραμένουν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Η ετήσια αύξηση των μισθών επιταχύνθηκε σε 5,5% το τέταρτο τρίμηνο του 2023, με τον κατώτατο μισθό να αυξάνεται κατά 9,4% τον Απρίλιο του 2023 και να αυξάνεται εκ νέου κατά 6,4% τον Απρίλιο του 2024.
Το κόστος δανεισμού για τις επιχειρήσεις έχει αυξηθεί λόγω των υψηλότερων επιτοκίων της αγοράς. Ο δανεισμός νέων επιχειρήσεων επιβραδύνθηκε τον Ιανουάριο του 2024, αλλά παρέμεινε υψηλός σε σύγκριση με τα προ της πανδημίας επίπεδα. Ωστόσο, το κόστος δανεισμού για την κυβέρνηση έχει μειωθεί λόγω των χαμηλότερων ασφαλίστρων κινδύνου, καθώς τα ελληνικά κρατικά ομόλογα έχουν ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα. Τα επιτόκια των 10ετών κρατικών ομολόγων μειώθηκαν κατά 100 μονάδες βάσης και τα περιθώρια έναντι των γερμανικών ομολόγων μειώθηκαν στο μισό το έτος έως τον Μάρτιο του 2024. Οι τιμές της ενέργειας μειώθηκαν κατά 18% το έτος έως τον Μάρτιο του 2024, αν και οι τιμές των τροφίμων συνέχισαν να αυξάνονται κατά 9,7%. Ο τουρισμός αναπτύχθηκε έντονα, με τις ταξιδιωτικές εισπράξεις να αυξάνονται κατά 41,5% το έτος έως τον Δεκέμβριο του 2023, αντανακλώντας κυρίως τις υψηλότερες εισροές ταξιδιωτών.
Ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ θα συνεχίσει να μειώνεται
Το πρωτογενές πλεόνασμα διαμορφώθηκε στο 1,2% του ΑΕΠ για το 2023 και αναμένεται να φθάσει το 1,8% το 2024 και το 2,1% το 2025. Η αναπτυσσόμενη οικονομία και η περαιτέρω πρόοδος στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής θα ενισχύσουν τα έσοδα. Τα έκτακτα ενεργειακά μέτρα, τα οποία ανήλθαν σε 1% του ΑΕΠ το 2023, προβλέπεται να καταργηθούν σταδιακά το 2024. Τα πρόσθετα μέτρα δαπανών για το 2024, ύψους 0,4% του ΑΕΠ, περιλαμβάνουν μια μεταρρύθμιση των μισθών του δημόσιου τομέα, εκπτώσεις για φορολογούμενους με παιδιά και αυξήσεις στο ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Οι κυβερνητικές δαπάνες που χρηματοδοτούνται από τα Ταμεία Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ, ύψους 1,7% του ΑΕΠ το 2024 και 2,3% του ΑΕΠ το 2025, θα στηρίξουν την αύξηση των πραγματικών επενδύσεων κατά περίπου 9% έως το 2025, εάν αναληφθούν αποτελεσματικά. Το δημόσιο χρέος αναμένεται να μειωθεί από 161% του ΑΕΠ το 2023 σε 151% του ΑΕΠ το 2025.
Η ανάπτυξη θα επιταχυνθεί
Η ανάπτυξη αναμένεται να συνεχιστεί στο 2,0% το 2024 και στη συνέχεια να αυξηθεί στο 2,5% το 2025. Η αύξηση της κατανάλωσης θα επιταχυνθεί το 2024, καθώς οι αυξήσεις των πραγματικών μισθών, η αύξηση της απασχόλησης και οι ισχυρές εισροές τουριστών στηρίζουν τα εισοδήματα και τις δαπάνες. Η συνεχής βελτίωση της υγείας των τραπεζών και η εκταμίευση των Ταμείων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα στηρίξουν την αύξηση των επενδύσεων. Οι πληθωριστικές πιέσεις από την αύξηση των μισθών θα συνεχιστούν στις αρχές του 2025, αλλά ο γενικός και ο πυρήνας του πληθωρισμού αναμένεται να μειωθούν σταδιακά, φθάνοντας το 2,1% σε ετήσια βάση το τελευταίο τρίμηνο του 2025. Οι καθυστερήσεις στην εκταμίευση των Ταμείων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα μπορούσαν να αποδυναμώσουν τις επενδύσεις, ενώ η ασθενέστερη ανάπτυξη της ζώνης του ευρώ θα μειώσει τη ζήτηση για τουρισμό. Η υπερβολικά υψηλή αύξηση των μισθών – που υπερβαίνει την αύξηση της παραγωγικότητας – θα υπονομεύσει τα προηγούμενα κέρδη ανταγωνιστικότητας, πλήττοντας τις εξαγωγικές προοπτικές.
Η ενίσχυση της παραγωγικότητας και η δημοσιονομική εξυγίανση αποτελούν βασικές προκλήσεις
Η δημοσιονομική εξυγίανση παραμένει προτεραιότητα, καθώς το υψηλό επίπεδο χρέους εκθέτει την Ελλάδα σε κινδύνους για την αγορά. Θα απαιτηθεί διατηρήσιμη ισχυρή οικονομική ανάπτυξη για να επιτευχθεί μείωση του χρέους ενόψει των υψηλών αναγκών σε δαπάνες. Η παραγωγικότητα παραμένει κατά το 1/3 χαμηλότερη από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ. Η αποτελεσματικότερη λειτουργία του δικαστικού συστήματος, η μείωση των εναπομενουσών ρυθμιστικών επιβαρύνσεων στο λιανικό εμπόριο και τις επαγγελματικές υπηρεσίες και η παροχή περισσότερης και καλύτερης ποιότητας κατάρτισης στους ενήλικες θα μπορούσαν να ενισχύσουν τις ιδιωτικές επενδύσεις που ενισχύουν την παραγωγικότητα. Ένα μεγάλο μέρος των δημόσιων επενδύσεων που απαιτούνται για τη στήριξη της ανάπτυξης θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί από τον προϋπολογισμό μετά τη λήξη των Ταμείων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας το 2026, ιδίως με τη συγκράτηση του μισθολογικού κόστους, τη μείωση του κατακερματισμού των δημόσιων συμβάσεων, την περαιτέρω ψηφιοποίηση και απλούστευση των δημόσιων υπηρεσιών και τη διεύρυνση του αριθμού των φορολογουμένων.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163