Τουλάχιστον δεκαοκτώ άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ενώ τελούσαν υπό κράτηση της αστυνομίας στο Ελ Σαλβαδόρ αφότου κηρύχθηκε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πριν από δύο μήνες.
Σημειώνεται πως η κατάσταση έκτακτης ανάγκης στο Ελ Σαλβαδόρ έγινε δεκτή με δισταγμό, ενώ επιβλήθηκε με σκοπό να παταχθεί η βία του οργανωμένου εγκλήματος. Τώρα η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας η οποία δημοσιοποιήθηκε χθες Πέμπτη κάνει λόγο για τουλάχιστον 18 νεκρούς στα χέρια της αστυνομίας.
Η κυβέρνηση του προέδρου Ναγίμπ Μπουκέλε κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης στα τέλη του Μαρτίου, έπειτα από κύμα 87 δολοφονιών που αποδόθηκε σε συμμορίες. Το μέτρο, το οποίο αναστέλλει θεμελιώδεις ελευθερίες κατοχυρωμένες από το Σύνταγμα, έχει πυροδοτήσει έντονες αντιδράσεις οργανώσεων υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Προχθές Τετάρτη, κατά τη διάρκεια ομιλίας του για τη συμπλήρωση τριών ετών στην προεδρία, ο Μπουκέλε διαβεβαίωσε πως οι αρχές κοντεύουν «να νικήσουν στον πόλεμο εναντίον των συμμοριών» και απέκρουσε τις επικρίσεις κυβερνήσεων, διεθνών οργανισμών και μη κυβερνητικών οργανώσεων, που καταγγέλλουν καταχρήσεις εξουσίας και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
«Ό,τι κι αν λένε, ό,τι κι αν κάνουν, ό,τι κι αν γράφουν, όσο κι αν επιτίθενται ξανά και ξανά, σας λέω: Δεν θα μας σταματήσουν. Έχουμε τον Θεό και τον σαλβαδοριανό λαό στο πλευρό μας», διατράνωσε ο σαραντάρης αρχηγός του κράτους.
Η Διεθνής Αμνηστία λέει πως οι αρχές του Σαλβαδόρ έχουν ήδη διαπράξει «μαζικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» στον «πόλεμο» που κήρυξε ο Μπουκέλε, ανάμεσά τους αυθαίρετες συλλήψεις, παραβιάσεις των ορθών νομικών διαδικασιών, βασανισμούς, κακομεταχειρίσεις.
«Ως την 28η Μαΐου, τουλάχιστον 18 άνθρωποι πέθαναν ενώ τελούσαν υπό κράτηση της αστυνομίας στο πλαίσιο της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης. Με δεδομένες τις επισφαλείς συνθήκες στις φυλακές, υπάρχει εύλογη ανησυχία ότι ο αριθμός των θυμάτων θα αυξηθεί τις επόμενες ημέρες», τόνισε η ΜΚΟ στην έκθεσή της.
Οι αριθμοί προέρχονται από την κεντροαμερικανική ΜΚΟ Cristosal, σύμφωνα με τα οποία όλοι οι άνθρωποι που πέθαναν ήταν άνδρες. Ορισμένοι υπέκυψαν διότι δεν τους προσφέρθηκαν ιατρικές φροντίδες, άλλοι έφεραν μώλωπες και άλλες ενδείξεις πως υπέστησαν επιθέσεις.
Στην έκθεσή της, η Διεθνής Αμνηστία στηλιτεύει επίσης το ότι γίνονται μαζικές ακροαματικές διαδικασίες, ως και 500 κρατουμένων.
Η προεδρία, το υπουργείο Δικαιοσύνης, το υπουργείο Ασφάλειας, η αστυνομία και ο στρατός δεν απάντησαν όταν το πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς τους ζήτησε να σχολιάσουν το περιεχόμενο της έκθεσης.
Στα μέσα Μαΐου, το Ρόιτερς μετέδωσε πως η αστυνομία συνέλαβε δεκάδες αθώους ανθρώπους που κατηγόρησε άδικα για σχέσεις με τις συμμορίες προκειμένου να καλυφθούν οι ποσοστώσεις που αξίωσε η κυβέρνηση του κ. Μπουκέλε. Το πρακτορείο επικαλέστηκε πέντε αξιωματούχους.
Από την 27η Μαρτίου, η αστυνομία και ο στρατός έχουν συλλάβει πάνω από 36.000 ανθρώπους, που κατηγορούν ότι ανήκουν σε συμμορίες, ανάμεσά τους 1.190 ανηλίκους, σύμφωνα με τους επίσημους αριθμούς.
Οι συμμορίες, οι λεγόμενες μάρας, άρχισαν να ακμάζουν στο Ελ Σαλβαδόρ κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου (1979-1992), προτού εξαπλωθούν στην υπόλοιπη κεντρική Αμερική και σε ορισμένους τομείς του Μεξικού.
Στο Ελ Σαλβαδόρ, συγκριτικά μικρή χώρα με 6,5 εκατομμύρια κατοίκους, οι δύο μεγαλύτερες συμμορίες, η Μάρα Σαλβατρούτσα (MS-13) και η Barrio 18, μετρούν κάπου 70.000 μέλη, τα περισσότερα εκ των οποίων βρίσκονται πλέον στις φυλακές, κατά τις αρχές.
Ο σαραντάρης πρόεδρος του Ελ Σαλβαδόρ, στην εξουσία από το 2019, χαίρει υψηλής δημοτικότητας: όπως δείχνουν σταθερά δημοσκοπήσεις, τον «πόλεμο» που κήρυξε στις συμμορίες υποστηρίζει πάνω από το 70% των πολιτών. Όμως η ροπή του Μπουκέλε στον αυταρχισμό προκαλεί ολοένα εντονότερη ανησυχία στην αντιπολίτευση, μέρος της διεθνούς κοινότητας και ΜΚΟ, που ερίζουν ότι υπονομεύει τη δημοκρατία.
Η κυβέρνησή του εξάλλου φέρεται να είχε κλείσει στο παρελθόν συμφωνίες με τις δύο μεγαλύτερες συμμορίες, προσφέροντας σε ηγετικά μέλη τους καλύτερες συνθήκες κράτησης, χρήματα και άλλα οφέλη εάν μείωναν τη βία και υποστήριζαν το κόμμα του Μπουκέλε. Ο πρόεδρος και άλλοι αξιωματούχοι έχουν διαψεύσει επανειλημμένα τις κατηγορίες αυτές, που ανέδειξε σειρά αποκαλυπτικών δημοσιευμάτων στον Τύπο.