Ο κώδωνας του κινδύνου για την οικονομική «υγεία» της Eυρωζώνης ήχησε από την ανακοίνωση των στοιχείων για την τραπεζική πίστωση προς τον ιδιωτικό τομέα, η οποία επιβραδύνθηκε για πρώτη φορά μετά από πέντε μήνες, καθώς τα υψηλά επιτόκια συνεχίζουν να περιορίζουν τη ζήτηση.
Η μηνιαία πτώση κατά 12,2 δισ. ευρώ στον δανεισμό του ιδιωτικού τομέα της Ευρωζώνης τον Ιανουάριο, όπως ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) την Τρίτη (27.2.2024), είναι η πρώτη μείωση από τον Αύγουστο. Η ανάλυση των στοιχείων δείχνει ότι ο ρυθμός αύξησης του δανεισμού των νοικοκυριών στην Ευρωζώνη επιβραδύνθηκε στο 0,3% σε ετήσια βάση έως τον Ιανουάριο, ο χαμηλότερος ετήσιος ρυθμός από το 2015. Τα στεγαστικά δάνεια μειώθηκαν κατά 0,1%, η πρώτη πτώση εδώ και εννέα χρόνια. Ο δανεισμός των επιχειρήσεων επιβραδύνθηκε επίσης στο 0,2%.
Η ετήσια αύξηση του δανεισμού του ιδιωτικού τομέα, εξαιρουμένων των τιτλοποιήσεων, είχε επιβραδυνθεί από πάνω από 7% στα μέσα του 2022 σε μόλις 0,4% τον περασμένο μήνα. Η οικονομία της Ευρωζώνης, σε όρους ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, σημείωσε ισοπεδωτική πτώση τους τελευταίους τρεις μήνες του περασμένου έτους, αφού παρέμεινε στάσιμη για το μεγαλύτερο μέρος του 2023.
Οι οικονομολόγοι τονίζουν πως τα υψηλά επιτόκια εξακολουθούν να επιβαρύνουν τη ζήτηση τραπεζικών δανείων από νοικοκυριά και επιχειρήσεις και πιθανότατα κράτησαν την οικονομία της Ευρωζώνης κολλημένη σε στασιμότητα στις αρχές του 2024.
Η Ευρώπη βασίζεται περισσότερο στον τραπεζικό δανεισμό από τις ΗΠΑ και πολλές άλλες χώρες, καθιστώντας την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό στη νομισματική ένωση ιδιαίτερα ευαίσθητα στις αλλαγές στην προσφορά πιστώσεων.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, ο τραπεζικός δανεισμός «στέρεψε» από τότε που η ΕΚΤ αύξησε το βασικό της επιτόκιο καταθέσεων στο 4% από το ιστορικό χαμηλό του -0,5%, σε μια προσπάθεια να τιθασεύσει τη μεγαλύτερη αύξηση του πληθωρισμού εδώ και μια γενιά. Μετά από μια ελαφρά ανάκαμψη της αύξησης των δανείων το τέταρτο τρίμηνο, αξιωματούχοι της ΕΚΤ είχαν εκφράσει ανησυχία ότι μια ανάκαμψη του τραπεζικού δανεισμού θα μπορούσε να τροφοδοτήσει την αναζωπύρωση του πληθωρισμού φέτος.
Σύμφωνα με δήλωση της Ιζαμπέλ Σνάμπελ, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, νωρίτερα αυτόν τον μήνα στους Financial Times, το χαμηλότερο κόστος δανεισμού και η αύξηση του θα μπορούσαν να οδηγήσουν τον πληθωρισμό «να φουντώσει ξανά».
Μια προηγούμενη έρευνα των τραπεζών από την ΕΚΤ που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα έδειξε ότι συνέχισαν να αυστηροποιούν τα κριτήρια δανεισμού τους τελευταίους τρεις μήνες του 2023 και περίμεναν να συμπιέσουν περαιτέρω την προσφορά πιστώσεων στις αρχές του τρέχοντος έτους. Ανέφεραν επίσης χαμηλότερη ζήτηση δανεισμού από νοικοκυριά και επιχειρήσεις, αλλά ανέμεναν μικρή ανάκαμψη στις αρχές του 2024.
Οι τραπεζικές καταθέσεις συρρικνώθηκαν κατά 72 δισ. ευρώ μεταξύ Δεκεμβρίου και Ιανουαρίου, η μεγαλύτερη μηνιαία πτώση στην ιστορία της ευρωζώνης.