Με δύο βασικές αλλαγές σε σχέση με το αρχικό κείμενο κατατίθεται τις επόμενες ώρες στην
Βουλή το φορολογικό νομοσχέδιο που τόσο έχει απασχολήσει το τελευταίο χρονικό
διάστημα του φορείς και την κυβέρνηση και βέβαια τους επαγγελματίες.
Η πρώτη αλλαγή από το φορολογικό νομοσχέδιο αφορά την δυνατότητα που θα έχουν στο εξής όλοι οι επαγγελματίες να δηλώσουν εισόδημα χαμηλότερου του τεκμαρτού που τους αναλογεί υπό την αίρεση ότι θα βρεθούν σε διαδικασία οικειοθελούς ελέγχου από τις ελεγκτικές αρχές.
Η δεύτερη αφορά το «τυράκι» που ρίχνει η κυβέρνηση στο σύνολο των επαγγελματιών, προκειμένου να κάμψει στο μέτρο του δυνατού τις αντιδράσεις τους και αφορά την μείωση στο ήμισυ του Τέλους Επιτηδεύματος, το οποίο από 650 ευρώ για κάθε επαγγελματία μειώνεται στα 325 ευρώ, ενώ για όσους έχουν υποκατάστημα από 300 ευρώ για το κάθε ένα εξ αυτών θα
υποχωρήσει τα 300 ευρώ.
Επίσης μία ακόμη αλλαγή, λιγότερη ουσιώδης, είναι ότι αυξάνεται μερικώς η περίμετρος εκείνων των επαγγελματιών που εξ ορισμού μπορούν να κάνουν μαχητά το τεκμαρτό εισόδημα.
Παράλληλα μετά τις αλλαγές που ανακοινώθηκαν μειώνεται όπως είναι φυσικό και το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Έτσι, αν και δεν είναι απόλυτα σαφές πόσο θα είναι το καθαρό
έσοδο που θα εισρεύσει στα κρατικά ταμεία, εκτιμάται ότι αυτό θα κυμανθεί λίγο πάνω από τα 500 εκατ. έναντι 606 εκατ. που ήταν η πρόβλεψη με βάση το αρχικό κείμενο του νομοσχεδίου.
Ας δούμε αναλυτικά τι προβλέπει το τελικό νομοσχέδιο που οδεύει προς την Βουλή και
συγκεκριμένα, τι λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της φορολογίας:
α) Ο εκάστοτε ισχύων κατώτατος μισθός προσαυξημένος κατά 10% για κάθε 3 χρόνια
επαγγελματικής δραστηριότητας μετά την πρώτη εξαετία ή ο ανώτερος ετήσιος μισθός που
ο ελεύθερος επαγγελματίας καταβάλλει σε υπάλληλό του. Λαμβάνεται υπόψη το
μεγαλύτερο από τα δύο ποσά με ανώτατο όριο σε κάθε περίπτωση τις 30.000 ευρώ.
β) το ύψος του τζίρου της επιχείρησης. Συγκεκριμένα, η προσαύξηση ανέρχεται στο 5% επι
του ποσού κατά το οποίο ο κύκλος εργασιών του υπόχρεου υπερβαίνει τον μέσο ετήσιο
κύκλο εργασιών του Κ.Α.Δ.
γ) Το 10% του κόστους μισθοδοσίας του προσωπικού με όριο τις 15.000 ευρώ.
Το ελάχιστο καθαρό εισόδημα ορίζεται κατ’ ανώτατο όριο σε 50.000 ευρώ και είναι το
άθροισμα των τριών συντελεστών που προαναφέρθηκαν.
Ορίζεται ότι το τεκμήριο δεν εφαρμόζεται κατά τα τρία πρώτα χρόνια της επαγγελματικής
δραστηριότητας, για το τέταρτο έτος μειώνεται κατά 67% και για το πέμπτο έτος κατά 33%.
Ποιοι μπορούν να αμφισβητήσουν το τεκμήριο
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε κάθε περίπτωση το τεκμήριο είναι μαχητό. Με το νομοσχέδιο εξειδικεύονται οι προϋποθέσεις προκειμένου ο φορολογούμενος να αμφισβητήσει το τεκμήριο.
Πιο αναλυτικά:
Οι φορολογούμενοι μπορούν να αμφισβητήσουν το τεκμήριο ιδίως στις παρακάτω
περιπτώσεις:
α) στρατιωτική θητεία,
β) φυλάκιση,
γ) νοσηλεία σε νοσοκομείο ή κλινική,
δ) αδυναμία άσκησης δραστηριότητας λόγω εγκυμοσύνης ή λοχείας με βάση την εργατική
νομοθεσία,
ε) εκτεταμένες φυσικές καταστροφές που κατέστησαν αδύνατη, συνολικά ή μερικά, την
άσκηση της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας,
στ) ανάκληση της άδειας λειτουργίας της ατομικής τους επιχείρησης ή της άδειας άσκησης
επαγγέλματός τους,
η) απαγόρευση λειτουργίας του καταστήματος ή άλλου χώρου άσκησης της
επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας σε εφαρμογή απόφασης δημόσιας
αρχής για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας ή άλλου λόγου που υπαγορεύει το
δημόσιο συμφέρον,
θ) άλλοι λόγοι ανωτέρας βίας που εμποδίζουν την άσκηση επιχειρηματικής
δραστηριότητας για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Για την εφαρμογή των παραπάνω, ο φορολογούμενος υποβάλλει στη φορολογική διοίκηση
τα αναγκαία δικαιολογητικά για την απόδειξη των ισχυρισμών του.
Πέραν όμως των παραπάνω, ο ελεύθερος επαγγελματίας έχει επιπλέον την δυνατότητα να
αμφισβητήσει το ποσό που προκύπτει από το τεκμήριο της ελάχιστης αμοιβής. Απαραίτητη
προϋπόθεση είναι να ζητήσει τη διενέργεια ελέγχου από τις φορολογικές αρχές για να
αποδειχθεί η ακρίβεια της δήλωσής του για εισόδημα μικρότερο του τεκμαρτού.
Παράλληλα, στο σχέδιο νόμου ορίζεται ότι από την εφαρμογή του τεκμηρίου
απαλλάσσονται πλήρως οι αγρότες, όσοι αμείβονται με μπλοκάκι και με έως 3 εργοδότες
καθώς και οι επαγγελματίες που παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%.
Μειωμένα τεκμήριο
Επιπλέον, το τεκμήριο μειώνεται κατά 50% για τους επαγγελματίες:
α) που παρουσιάζουν αναπηρία 67% έως 79%,
β) που ασκούν δραστηριότητα και έχουν την κύρια κατοικία σε οικισμούς με πληθυσμό έως
500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους,
γ) σε γονείς μονογονεϊκής οικογένειας με ανήλικα τέκνα,
δ) σε γονείς με εξαρτώμενα τέκνα με ποσοστό νοητικής ή σωματικής αναπηρίας
τουλάχιστον 67%,
ε) σε γονείς πολύτεκνων οικογενειών
Εισοδήματα που συνυπολογίζονται
Τυχόν εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις ή από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα
συνυπολογίζονται για την κάλυψη του τεκμηρίου. Για παράδειγμα αν το τεκμήριο για έναν
επαγγελματία προσδιορίζεται στις 12.000 ευρώ και ο ίδιος έχει εισόδημα από μισθούς ύψους 7.000 ευρώ, το τεκμήριο μειώνεται στις 5.000 ευρώ (12.000-5.000).
Ειδική μέριμνα θα υπάρξει για εκείνες τις επιχειρηματικές δραστηριότητες όπου εκ του νόμου μπαίνουν χρονικοί περιορισμοί λειτουργίας εντός του φορολογικού έτους.
Ορίζεται μεταβατική διάταξη με την οποία οι επαγγελματίες που θα φορολογηθούν για τα
φετινά (2023) εισοδήματα με το τεκμήριο, θα πληρώσουν το 2024 μειωμένη κατά 50%
προκαταβολή φόρου, υπολογιζόμενη πάνω στη διαφορά τεκμαρτού και δηλωθέντος
κέρδους.
Επιπλέον, οι ελεύθεροι επαγγελματίες με νεοσύστατη επιχειρηματική δραστηριότητα θα
έχουν τις ακόλουθες μειώσεις της ελάχιστης αμοιβής: 100% για τα τρία πρώτα χρόνια, 67%
για τον 4ο χρόνο και 33% για τον 5ο χρόνο.
Για την αντιμετώπιση καταχρηστικών ενεργειών, για μια 4ετία μετά την ψήφιση του νόμου,
ορίζεται ότι φορολογούμενος που διακόπτει το ελεύθερο επάγγελμα και συμμετέχει ως
μοναδικός μέτοχος ή εταίρος σε μονοπρόσωπη εταιρεία που ασκεί την ίδια επιχειρηματική
δραστηριότητα, μπορεί να φορολογείται με το τεκμήριο αν από τη σύγκριση των φόρων
στις δυο περιπτώσεις προκύπτει μικρότερη φορολογική επιβάρυνση.
Προβλέπεται ότι η προσαύξηση λόγω ΚΑΔ δεν ισχύει όταν ο μέσος όρος του ετήσιου κύκλου εργασιών του αντίστοιχου ΚΑΔ δεν υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ ή όταν το πλήθος των επιτηδευματιών που υπάγονται στον συγκεκριμένο ΚΑΔ δεν υπερβαίνει τους 30.
Διευκρινίζεται επίσης ότι για τον υπολογισμό του μέσου όρου του κύκλου εργασιών δεν
λαμβάνονται υπόψη οι επιτηδευματίες με μηδενικό τζίρο.
Τέλος, η μεταφορά ζημιών που ήδη προβλέπεται στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος
συνεχίζει να ισχύει για τα εισοδήματα που προσδιορίζονται λογιστικά ανεξάρτητα από την
εφαρμογή του τεκμηρίου.
Το συνολικό όφελος της μεταρρύθμισης
Το συνολικό ποσό που βεβαιώνεται ανέρχεται σε 716 εκατ. ευρώ μείον 164 εκατ. ευρώ που
αφορά την ελάφρυνση από την μείωση κατά 50% του τέλους επιτηδεύματος. Επομένως το
επιπλέον ποσό που βεβαιώνεται ανέρχεται στα 552 εκατ. ευρώ, χρήματα που θα
κατευθυνθούν στην ενίσχυση των τομέων της Υγείας και της Παιδείας. Επιπλέον, θα
εξοικονομηθούν πάνω από 100 εκατ. ευρώ από κοινωνικά επιδόματα που μέχρι σήμερα
δίνονται σε ελεύθερους επαγγελματίες που υποδηλώνουν τα εισοδήματα τους και ως εκ
τούτου δεν τα δικαιούνται και στη συνέχεια θα δοθούν σε εκείνους τους ευάλωτους
συμπολίτες μας που πραγματικά έχουν ανάγκη.