Η επιστροφή του «Μεγάλου Συνασπισμού», δηλαδή μίας κυβερνητικής συμμαχίας μεταξύ Χριστιανοδημοκρατών (CDU) και Σοσιαλδημοκρατών (SPD) μπαίνει στο τραπέζι του δημοσίου διαλόγου στη Γερμανία ενόψει των πρόωρων πανεθνικών εκλογών του Φεβρουαρίου 2025.
Με σημερινό δημοσίευμα του ο Spiegel, όχι μόνο «συνιστά» στους αναγνώστες του να μην αποκλείουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο μετά τις εκλογές στη Γερμανία, αλλά έχει ανοίξει στην ιστοσελίδα του μία ειδική (ηλεκτρονική) πλατφόρμα για συζήτηση σε σχέση με αυτό (δηλαδή μία κυβέρνηση CDU – SPD).
Ωστόσο, στο CDU δεν φαίνονται να… ενθουσιάζονται ιδιαίτερα με αυτό το σενάριο. Ο υποψήφιος καγκελάριος του CDU στις προηγούμενες εθνικές εκλογές, Άρμιν Λάσετ, ζητά άνοιγμα σε έναν μαυρο – πράσινο συνασπισμό, δηλαδή μία κυβέρνηση CDU με τους Πράσινους, ενώ ξεκαθάρισε πως ένας μεγάλος συνασπισμός (CDU – SPD) δεν είναι «ευσεβής πόθος», λέει ο πρώην υποψήφιος καγκελάριος του CDU.
Όσον αφορά το «αδελφό» κόμμα του CDU στη Bαυαρία, το CSU έχει επανειλημμένα αποκλείσει έναν συνασπισμό με τους Πράσινους.
Από την πλευρά του ο ηγέτης του CDU Φρίντριχ Μερτς επιθυμεί να κυβερνήσει με δικομματικό συνασπισμό -και όχι τρικομματικό- αν είναι δυνατόν, εφόσον κερδίσει τις εκλογές της Μπούντεσταγκ.
«Το ερώτημα με ποιον θα σχηματίσουμε συνασπισμό μετά από αυτές τις βουλευτικές εκλογές δεν θα είναι εύκολο να απαντηθεί», δήλωσε ο υποψήφιος καγκελάριος του CDU σε εκδήλωση που διοργάνωσε η Süddeutsche Zeitung στο Βερολίνο. «Το καλύτερο θα ήταν να χρειαζόμασταν μόνο έναν εταίρο συνασπισμού», δήλωσε ο Μερτς. Εξάλλου, η CDU/CSU αποτελείται από δύο κόμματα. «Αν χρειαζόμασταν μόνο ένα και είχαμε δύο για να διαλέξουμε, τότε θα ήταν πιο εύκολο».
Ο Μερτς δεν είπε με ποιον θα προτιμούσε να σχηματίσει συνασπισμό. Το αποτέλεσμα του AfD είναι επίσης καθοριστικό για τον σχηματισμό κυβέρνησης και τις επιλογές της Ένωσης για την εξουσία, σημείωσε. «Η έκταση της εκλογικής επίδοσης του AfD θα καθορίσει επίσης πόσα περιθώρια ελιγμών έχει η CDU- CSU», δήλωσε ο Μερτς. Ως εκ τούτου, θα στοχεύσει σε πιθανούς ψηφοφόρους του AfD κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. «Όσο ισχυρότερο γίνεται το AfD, τόσο μεγαλύτερη είναι η επιρροή ενός εταίρου συνασπισμού».
Ωστόσο, ο Μερτς προειδοποίησε κατά της υπερεκτίμησης των σημερινών δημοσκοπήσεων. Είπε ότι το σημερινό υψηλό επίπεδο αποδοχής των κομμάτων CDU – CSU είναι σωστό. Συνολικά, ωστόσο, η μακροπρόθεσμη πίστη των ψηφοφόρων στα κόμματα έχει μειωθεί. «Οι δημοσκοπήσεις που βλέπουμε αυτή τη στιγμή δεν είναι το αποτέλεσμα», δήλωσε ο ηγέτης του CDU. «Θα δούμε ένα διαφορετικό αποτέλεσμα».
Το CDU – CSU προηγείται σήμερα στις δημοσκοπήσεις με ποσοστό άνω του 30%, ακολουθούμενο από το AfD με περίπου 19% και το SPD με περίπου 15%.Το απόγευμα, ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς (SPD) σχεδιάζει να προβεί σε κυβερνητική δήλωση στην Μπούντεσταγκ, ενώ ο Μερτς και ο ηγέτης του CSU Μάρκους Σέντερ πρόκειται επίσης να εκφωνήσουν ομιλίες. Για το διάστημα που απομένει μέχρι τις νέες εκλογές, ο Μερτς έδωσε για άλλη μια φορά στην κοκκινοπράσινη κυβέρνηση μειοψηφίας λίγες ελπίδες για στήριξη από το CDU/CSU.Το CDU και το CSU δεν είναι «ο εφεδρικός τροχός» του συνασπισμού.
Το οικονομικό πρόγραμμα του Μερτς
Το μόνο σημείο στο οποίο το CDU/CSU θα συμφωνούσε ήταν ο νόμος για την επέκταση της παρακολούθησης των τηλεπικοινωνιών, ο οποίος επιτρέπει στις αρχές να παρακολουθούν υπόπτους. «Ειλικρινά δεν βλέπω πολλά περισσότερα αυτή τη στιγμή», δήλωσε ο Μερτς. Άφησε ανοιχτό το ερώτημα αν το CDU/CSU θα συμφωνούσε σε έναν νόμο για την εξίσωση της ψυχρής εξέλιξης. Αυτό δεν θα ήταν «εύκολο» χωρίς προϋπολογισμό.
«Το φρένο του χρέους (σ.σ. το οποίο διέλυσε την κυβέρνηση Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και Φιλελευθέρων) είναι ένα τεχνικό ζήτημα που μπορεί να απαντηθεί με οποιονδήποτε τρόπο», λέει ο Μερτς. Ο ίδιος είναι ανοιχτός σε μια μεταρρύθμιση του φρένου χρέους που κατοχυρώνεται στο γερμανικό Σύνταγμα.
«Μόνο τα πρώτα 19 άρθρα του βασικού μας νόμου είναι αμετάβλητα, όλα τα υπόλοιπα μπορούν φυσικά να συζητηθούν», σημείωσε, συμπληρώνοντας πως το αποφασιστικό ερώτημα είναι γιατί το κράτος πρέπει να αναλάβει περισσότερο χρέος. Ο Μερτς απορρίπτει τις υψηλότερες δαπάνες για την κατανάλωση και την κοινωνική πρόνοια. Όταν πρόκειται για επενδύσεις στην πρόοδο και τα μέσα διαβίωσης των μελλοντικών γενεών, η απάντηση θα μπορούσε να είναι διαφορετική.
Ο Μερτς προειδοποιεί για τις επιπτώσεις της εκλογής του Donald Trump στις ΗΠΑ: «Αντιμετωπίζουμε μεγάλες προκλήσεις από την κυβέρνηση στην Αμερική», δήλωσε ο ηγέτης του CDU. Τι θα συμβεί αν ο Τραμπ ακυρώσει τις συνθήκες για το κλίμα; Αυτό θα είχε άμεσες συνέπειες για τη Γερμανία: «Είμαστε ουσιαστικά αντιμέτωποι με την επανίδρυση της οικονομίας της αγοράς και της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας, σε περιόδους πραγματικής αναταραχής». Πρέπει τώρα «να προσεγγίσουμε ξανά συναισθηματικά τους ανθρώπους, ώστε να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη τους στους πολιτικούς θεσμούς», ανέφερε ο Μερτς.
Ο επικεφαλής του CDU επέκρινε ιδιαίτερα την οικονομική και κλιματική πολιτική του συνασπισμού των Σοσιαλδημοκρατών, των Πρασίνων και των Φιλελευθέρων. Ήταν αδιαμφισβήτητο ότι η οικονομία έπρεπε να γίνει πιο βιώσιμη. Ωστόσο, το ζήτημα του τρόπου επίτευξης αυτού ήταν «πολιτικά αμφιλεγόμενο». Ειδικά οι Πράσινοι έχουν μια «εντελώς διαφορετική» άποψη για το θέμα αυτό από ό,τι η CDU – CSU.
Το κόμμα του υπουργού Οικονομίας και Ενέργειας Ρόμπερτ Χάμπεκ (Πράσινοι) ξεχωρίζει λόγω της «υποτιθέμενης γνώσης» του, για παράδειγμα σχετικά με τεχνολογίες όπως η ηλεκτρονική κινητικότητα ή οι αντλίες θερμότητας. Η CDU/CSU, από την άλλη πλευρά, δεν θέλει να προδιαγράψει συγκεκριμένες τεχνολογίες, «επειδή δεν ξέρουμε σήμερα ποιες θα έχουν την πρωτοκαθεδρία σε δέκα χρόνια», δήλωσε ο Μερτς. «Δεν έχω ιδέα για αυτό. Έχω μια αίσθηση, αλλά δεν έχω ιδέα τι θα συμβεί τα επόμενα δέκα χρόνια». Η οικονομία το γνωρίζει αυτό καλύτερα από την πολιτική.
Ο Μερτς κατηγόρησε επίσης έμμεσα την απερχόμενη τρικομματική κυβέρνηση για την αποτυχία των κλιματικών στόχων της Γερμανίας. Η Γερμανία είχε επιτύχει τους στόχους της για το CO2 του 1990 μέχρι το 2020.
«Είχαμε προβλήματα στην επίτευξη αυτών των στόχων από το 2021», δήλωσε ο Μερτς. «Ίσως μια περίοδος τριών ετών να είναι πολύ μικρή για να το αποδείξουμε αυτό, αλλά είμαι αρκετά σίγουρος ότι δεν θα τα είχαμε καταφέρει ούτε τα επόμενα τρία χρόνια, αν αυτή η κυβέρνηση είχε παραμείνει στην εξουσία».
Υπενθυμίζεται πως η κυβέρνηση SPD – Πράσινων – Φιλελευθέρων ανέλαβε στις 8 Δεκεμβρίου 2021 μετά από 16 χρόνια ομοσπονδιακών κυβερνήσεων υπό την ηγεσία του CDU. Η Γερμανία είχε πράγματι πετύχει οριακά τους στόχους της για το CO2 το 2020, αλλά οι εμπειρογνώμονες το απέδωσαν στις συνέπειες της πανδημίας του κοροναϊού, η οποία είχε οδηγήσει σε χαμηλότερες εκπομπές ιδίως στον τομέα της ενέργειας. Ωστόσο, αυτές αυξήθηκαν και πάλι απότομα τα τρία χρόνια που μεσολάβησαν, εν μέρει ως αποτέλεσμα του ρωσικού πολέμου κατά της Ουκρανίας.