Η δαιμόνια γυναίκα που ζευγάρωσε με τον Κύρο, μετά με τον αδερφό του Αρταξέρξη και μετά με τον (γιό του Αρταξέρξη) Δαρείο. Μια καπάτσα Ελληνίδα που διέπρεψε στα χαρέμια της ανατολής.
Η Μιλτώ η Φωκαϊς ήταν μια γυναίκα σπάνιας ομορφιάς και εξυπνάδας. Αν είχε γεννηθεί στην Αθήνα την κλασική εποχή, η ιστορία θα είχε γράψει πολλά γι αυτήν και θα την είχε τοποθετήσει δίπλα στην Ασπασία, τη διάσημη εταίρα που διέπρεψε στο πλευρό του Περικλή ή δίπλα στην Φρύνη που το όνομα της έγινε συνώνυμο της ωραιότητας και της καπατσοσύνης. Όμως η Μιλτώ, αν και καθαρόαιμη Ελληνίδα, είχε γεννηθεί στην Ιωνία, στη Φώκαια, που ως τις νίκες του Αλεξάνδρου ήταν κατεχόμενη από την Περσική αυτοκρατορία. Υποχρεώθηκε λοιπόν να ζήσει και να διαπρέψει στα ανατολίτικα παλάτια, γι αυτό και οι ιστορικές πηγές αναφέρουν ελάχιστα για κείνην. Μιλτώ πάντως σήμαινε ροδοκόκκινη, αφού μίλτος λεγόταν η κόκκινη βαφή, αλλά και το κοκκινόχωμα.
Θυμάστε το «Δαρείου και Παρυσάτιδος γίγνοται παίδες δύο»; Είναι η έναρξη της «Κύρου ανάβασις» που οι παλιότεροι μισήσατε στο σχολείο. Αυτοί οι δύο παίδες λοιπόν ήταν «πρεσβύτερος μεν Αρταξέρξης, νεότερος δε Κύρος». Η Μιλτώ, άγνωστο πως, βρέθηκε αιχμάλωτη στο χαρέμι του Κύρου, που τότε ήταν διοικητής της Ιωνίας και των ανατολικών επαρχιών, καθώς ο θρόνος της αυτοκρατορίας είχε πάει στον πρωτότοκο Αρταξέρξη. Την παρουσίασαν μαζί με άλλες παλλακίδες στον Κύρο, όμως αυτή αρνήθηκε και να ντυθεί όμορφα και να βαφτεί και να τον προσκυνήσει.
Αυτός πρόσεξε την ατίθαση ελληνίδα και είπε στον αρχιθαλαμηπόλο του «αυτή είναι η μόνη ελεύθερη και αδιάφθορη απ’ όσες έφερες (τοιαύτην μόνην ελευθέραν και αδιάφθορον ήγαγες), οι υπόλοιπες είναι ψεύτικες και στην εμφάνιση και στην συμπεριφορά (αι δε λοιπαί καπηλικώς έχουσι και του είδους και έτι μάλλον του τρόπου)».
Ήταν θέμα χρόνου για τη Μιλτώ να εδραιωθεί στην καρδιά του Κύρου και στο παλάτι του. Όταν αυτός εκστράτευσε κατά του αδερφού του (έχοντας προσλάβει και τους περίφημους Μύριους) την πήρε μαζί του, αλλά όταν στη μάχη στα Κούναξα σκοτώθηκε ανοήτως ενώ ο στρατός του είχε νικήσει, η Μιλτώ βρέθηκε στα χέρια του νικητή Αρταξέρξη. Φαίνεται όμως πως για την καπάτσα αυτή γυναίκα δεν υπήρχαν εμπόδια. Κατ’ αρχή κατάφερε να κερδίσει της εμπιστοσύνη της γριάς Παρυσάτιδας, μιας από τις πιο πανούργες γυναίκες της παγκόσμιας ιστορίας. Με την προστασία της βασιλομήτορος επιχείρησε να κερδίσει και τον ίδιο τον βασιλιά, ο οποίος περιγράφεται ως ένας άβουλος, αγαθός και μάλλον περίεργων ερωτικών γούστων βασιλιάς. Τα κατάφερε τελικά μ’ ένα εύρημα που αφήνει άφωνους τους σύγχρονους ιστορικούς, όταν το διαβάζουν στην «ποικίλη ιστορία» του Αιλιανού απ’ όπου το μάθαμε.
Ο Αρταξέρξης αγαπούσε υπερβολικά έναν ευνούχο του, τον Τιριδάτη ο οποίος ήταν νεαρός εξαίρετης ομορφιάς. Ο Τιριδάτης αρρώστησε και πέθανε, αφήνοντας τον Αρταξέρξη μέσα σε στην απελπισία, ο οποίος διέταξε δημόσιο πένθος και δεν άφηνε κανέναν να τον πλησιάσει, όπως κάνουν όλοι οι ερωτευμένοι. Η Μιλτώ ντύθηκε με τα ρούχα του νεκρού ευνούχου, καλλωπίστηκε ακριβώς όπως αυτόν και παρουσιάστηκε μπροστά στον βασιλιά. Έμοιαζε τόσο πολύ με τον πεθαμένο νεαρό, που ο Αρταξέρξης μαγεύτηκε από την ομοιότητα και έκτοτε η σχέση τους έγινε πολύ στενή.
Η Μιλτώ τα είχε πάλι καταφέρει, αλλά με τέτοιες ηγεσίες η αυτοκρατορία δεν είχε πολλά ψωμιά ακόμα. Έζησε βασιλικά, ως την ώρα που ο γέρος πια Αρταξέρξης παρέδωσε τον θρόνο στον γιό του Δαρείο. Κάτι θα έκανε πάλι η δαιμόνια αυτή γυναίκα, διότι μόλις ο Δαρείος έγινε βασιλιάς ζήτησε από τον πατέρα του τη Μιλτώ για το χαρέμι του κι ας μην ήταν πια τόσο νέα και δροσερή. Το είχε πάρει σκοινί κορδόνι η Μιλτώ να ζευγαρώσει με όλη την οικογένεια, πλην αυτή τη φορά έπεσε πάνω στη ζήλεια του γέρου. Πριν ο Δαρείος την αρπάξει, ο Αρταξέρξης την έχρισε με το ζόρι ιέρεια της Αναϊτιδος, της Αρτέμιδος δηλαδή, οπότε ο βασιλιάς δεν τόλμησε να την ακουμπήσει. Έζησε την υπόλοιπη ζωή της μέσα σε υποχρεωτική αγνότητα, κάτι που δίχως να διαβάσω τις πηγές, σας βεβαιώνω ότι αν το ακολούθησε, δεν πρέπει να της άρεσε καθόλου.
Διαβάστε εδώ κι άλλες ιστορίες με την υπογραφή του Δημήτρη Καμπουράκη, στη στήλη Μία σταγόνα ιστορία.