Τον 13ο αιώνα, η θαλασσοκράτειρα Βενετία ήταν η πιο διάσημη πόλη του τότε γνωστού κόσμου. Έμποροι μέχρι το μεδούλι τους οι Ενετοί, αλλά και μ’ ένα φιλελεύθερο σύστημα διακυβέρνησης που στόχευε αποκλειστικά στο κέρδος χωρίς ταμπού, δεν αρκέστηκαν στα κέρδη από το θαλάσσιο εμπόριο. Ήταν οι πρώτοι που επινόησαν και εφάρμοσαν την ιδέα του οργανωμένου μαζικού τουρισμού από όλη τη μεσόγειο προς την πόλη τους, αλλά κυρίως από τη Βενετία προς τους Αγίους Τόπους. Σε μια θρησκόληπτη Ευρώπη, όποιος ήθελε να πετύχει τη σωτηρία του επισκεπτόμενος τους Αγίους Τόπους, έπρεπε υποχρεωτικά να περάσει από τη Βενετία.
Την οργάνωση τους θα τη ζήλευαν ακόμα και τα πιο σύγχρονα τουριστικά γραφεία. Μόλις κάποιος κατέφθανε στην Βενετία, τον παραλάμβανε ένας θολομάριος. Ήταν επίσημοι διερμηνείς και ξεναγοί της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας. Ο θολομάριος βρισκόταν συνεχώς δίπλα στον ξένο, καθώς οι άλλοι κάτοικοι της πόλης απαγορευόταν να συναναστρέφονται ξένους. Του έβρισκε κατάλυμα ανάλογα με την οικονομική του δυνατότητα και τον ξεναγούσε στα εμπορικά καταστήματα, τους πάγκους και τις αποβάθρες της πόλης. Του παρέδιδε αναλυτικό πρόγραμμα του ταξιδιού στους Αγίους τόπους με πλήρες σέρβις ως την επιστροφή του.
Του έκλεινε πλοίο ανάλογο των οικονομικών του δυνατοτήτων και επέβλεπε την υπογραφή συμβολαίου ανάμεσα στον καπετάνιο και τον επιβάτη. Ο θολομάριος τον βοηθούσε ν’ αγοράσει όλα τα εφόδια που θα χρειαζόταν για το μακρύ ταξίδι, ρούχα, τρόφιμα, ποτά, ακόμα και ζωντανά ζώα. Οι επιβάτες ταξίδευαν στα καταστρώματα και το δρομολόγιο με τις στάσεις ήταν αυστηρά προκαθορισμένο. Πάνω σε κάθε πλοίο υπήρχε υποχρεωτικά γιατρός και παπάς, ενώ σε περίπτωση θανάτου ο καπετάνιος έπρεπε να γυρίσει τα υπάρχοντα του στους κληρονόμους του.
Το ταξίδι διαρκούσε δυο μήνες με δέκα στάσεις και κατέληγε στη Γιάφα. Μόλις έφταναν τους περίμεναν άλλοι Ενετοί, τους εφοδίαζαν με ταξιδιωτικά έγγραφα, γαϊδούρια ή καμήλες και τους παρέδιδαν στους Φραγκισκανούς φύλακες του Αγίου Τάφου. Αυτοί τους συνόδευαν μέσα στα εχθρικά Αραβικά εδάφη ως την Ιερουσαλήμ, όπου γινόταν πολυήμερη ξενάγηση. Στον ναό, στην οδό του μαρτυρίου, στο όρος των Ελεών, στην αίθουσα του Μυστικού Δείπνου, τη Βηθλεέμ, αλλά και στον Ιορδάνη ποταμό για να βαφτιστούν.
Όποιοι είχαν χρήματα και κουράγιο, έπαιρναν με τα γαϊδούρια τον δρόμο για την Αίγυπτο και την Αγία Αικατερίνη στο Σινά. Αυτοί επέστρεφαν στην Βενετία μέσω Αλεξάνδρειας, όπου πάντα υπήρχε πλοίο της Γαληνοτάτης να τους περιμένει. Τα οργανωμένα αυτά ταξίδια έφερναν τεράστιο πλούτο στη Βενετία για πάνω από τρείς αιώνες, καθώς όλα τα εφόδια, τα εισιτήρια και τα έξοδα διαμονής εκατοντάδων χιλιάδων πιστών πήγαιναν στα κρατικά ταμεία.
Παρά τον τεράστιο όμως αριθμό των επισκεπτών, οι Ενετοί είχαν απόλυτο έλεγχο μέσα στην πόλη τους. Οι θολομάριοι ήταν υποχρεωμένοι να αναφέρουν τα πάντα για τους επισκέπτες τους, οι πανδοχείς έκαναν λεπτομερείς αναφορές για τα πρόσωπα που τάιζαν και κοίμιζαν, ενώ οι πόρνες ήταν υπάλληλοι του κράτους και η βασική τους δουλειά ήταν να καταγράφουν τις εκμυστηρεύσεις και τα παραμιλητά των πελατών τους. Οι καπετάνιοι των μεταγωγικών πλοίων απαγορευόταν να κάνουν εμπόριο σ’ αυτά τα ταξίδια για να μην καθυστερούν τα δρομολόγια, ενώ μια αρνητική αναφορά πελάτη για αθέτηση συμβολαίου οδηγούσε σε καρατομήσεις και φυλακίσεις των κρατικών λειτουργών.
Οι Ενετοί φύλαγαν ως κόρη οφθαλμού την καλή φήμη του μαζικού τουρισμού τους, σε αντίθεση με πολλά σημερινά ταξιδιωτικά γραφεία που αντί να ψυχαγωγούν και να ξεκουράζουν τους πελάτες τους, κάνουν ότι μπορούν για να τους εξαπατήσουν και να τους ταλαιπωρήσουν.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163