Σε επαγρύπνηση βρίσκονται οι υγειονομικές αρχές στην Ελλάδα, αλλά και σύσσωμη η επιστημονική κοινότητα απέναντι στη νέα μετάλλαξη του κορονοϊού, την παραλλαγή «Όμικρον», αν και ακόμα δεν έχουμε ξεμπερδέψει με την μετάλλαξη «Δέλτα». Επιστήμονες που έχουν μελετήσει τα νέα δεδομένα μίλησαν στο iatropedia.gr, ενώ εντείνεται η συζήτηση για τη λήψη νέων μέτρων.
Η νέα μετάλλαξη «Όμικρον» ταυτοποιήθηκε στην Μποτσουάνα της Αφρικής την Τρίτη 23 Νοεμβρίου, φέρνοντας μια άνευ προηγουμένου κινητοποίηση σε όλο τον πλανήτη για την πορεία της πανδημίας του κορονοϊού. Αυτή οφείλεται στην αυξημένη ετοιμότητα των υγειονομικών υπηρεσιών και οργανισμών, μετά την πρόσφατη «πικρή» εμπειρία και από τη μετάλλαξη «Δέλτα» (Ινδία) αλλά και την «Άλφα» (Βρετανία). Δύο πανδημικά στελέχη που κυριάρχησαν διαδοχικά και ταχύτατα έναντι του αρχικού στελέχους της Γουχάν.
Η πιθανή επικράτηση ενός νέου στελέχους -ίσως πιο μεταδοτικού και ανθεκτικού στην ανοσία των εμβολίων και της φυσικής νόσησης- είναι ένα σενάριο «τρόμου» που δεν επιθυμεί καμία χώρα. Πολύ περισσότερο η Ελλάδα που τη δεδομένη στιγμή, είναι από τις πιο επιβαρυμένες επιδημιολογικά περιοχές στην Ευρώπη.
Ο Καθηγητής Πνευμονολογίας, Νίκος Τζανάκης, υποστηρίζει πως η μετάλλαξη «Όμικρον» φαίνεται ότι είναι πιο μεταδοτική από τις προηγούμενες, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα επικρατήσει:
«Υπήρχε και η Δέλτα plus που υποτίθεται ότι ήταν πιο μεταδοτική, αλλά δεν επικράτησε. Επομένως, άλλο το εργαστηριακό μέρος και η ένδειξη ότι είναι πιο μεταδοτική και άλλο τι θα δούμε στην κλινική πράξη, δηλαδή στους ασθενείς. Οι πρώτες ενδείξεις λένε ότι θα είναι πιο μεταδοτική και ενδεχομένως να αρχίσει να απειλεί την κυριαρχία της Δέλτα», τονίζει μιλώντας στο iatropedia.gr.
Τα απαραίτητα ταξιδιωτικά μέτρα που ελήφθησαν την Παρασκευή, το σίγουρο είναι πως δεν θα εμποδίσουν την μετάλλαξη «Όμικρον» να φτάσει και στην Ελλάδα. Την ώρα μάλιστα, που η μία ευρωπαϊκή χώρα μετά την άλλη ταυτοποιούν κρούσματα στα εδάφη τους, ο αριθμός των οποίων διαρκώς αυξάνεται.
Στοχεύουν, όμως, να τον καθυστερήσουν, έως ότου ξεκαθαρίσει το τοπίο σχετικά με το πόσο επικίνδυνος είναι.
«Τα ίδια μέτρα που πήραμε και εμείς και οι άλλες χώρες της Ευρώπης είναι απόλυτα δικαιολογημένα. Υπάρχει μια ανησυχία», τονίζει μιλώντας στο iatropedia.gr, ο πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ), Καθηγητής Δημήτρη Θάνος και εξηγεί:
«Η παγκόσμια οικονομία έχει υποφέρει από τον κορονοϊό, οπότε κάτι καινούργιο που προκύπτει την εποχή των εορτών που αναμένεται μια αύξηση της δραστηριότητας, το βλέπουν όλοι με σκεπτικισμό: “Πάλι θα έχουμε προβλήματα;”. Για σκεφτείτε τη χώρα μας που τόσο έχει υποφέρει η οικονομία της να χρειαστεί να περιοριστούν την εποχή των εορτών ακόμα περισσότερο οι οικονομικές δραστηριότητες; Αυτό δεν θα είναι καλό για όλους μας. Οπότε καλώς παίρνουμε κάποια μέτρα», λέει.
Στα 40 χιλιάδες θετικά δείγματα, πάντως, που επανεξετάστηκαν την Παρασκευή (27/11) από το ΙΙΒΕΑΑ με την επικαιροποιημένη βάση δεδομένων και τα γενετικά χαρακτηριστικά του νέου ιού, δεν εντοπίστηκε η μετάλλαξη «Όμικρον».
Σε στενή επαφή το Υπουργείο Υγείας με τους επιστήμονες
Το Υπουργείο Υγείας και οι κρατικοί αξιωματούχοι βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία με τους επιστήμονες για την αξιολόγηση του νέου κινδύνου, σε σχέση πάντα με την υπάρχουσα δύσκολη κατάσταση στο ΕΣΥ.
Η ανάγκη προετοιμασίας της χώρας είναι απαραίτητη για κάθε ενδεχόμενο, όπως λένε.
Σύμφωνα με τους επιδημιολόγους, πάντως, η πιθανή επικράτηση του νέου ιού Όμικρον θα χρειαστεί τουλάχιστον 100 ημέρες. Χρόνος που πρέπει να αξιοποιηθεί για τη μείωση του ιικού φορτίου στην κοινότητα και την αποσυμφόρηση του συστήματος Υγείας.
Μιλώντας στο iatropedia.gr, ο Καθηγητής Πνευμονολογίας Νίκος Τζανάκης, υπενθυμίζει πως στο όνομα της παραλλαγής Όμικρον, δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε τον πραγματικό εχθρό μας, που αυτή τη στιγμή, είναι ο ιός Δέλτα:
“Δεν πρέπει ο κόσμος να ασχολείται υπερβολικά με την Όμικρον αυτή τη στιγμή. Τώρα βρισκόμαστε σε πόλεμο με τη Δέλτα. Είναι σαν να βρισκόμαστε σε πόλεμο με μία χώρα, μαθαίνουμε ότι σχεδιάζει μια άλλη να μας επιτεθεί σε ένα με δύο μήνες και παρατάμε τον πόλεμο και λέμε “θα ασχοληθούμε με τους άλλους που θα μας επιτεθούν αργότερα”. Μα δεν είναι σωστό αυτό. Θα χάσουμε τον πόλεμο από αυτόν τον εχθρό. Οι αρχές καλώς ασχολούνται γιατί θα πρέπει να είναι προετοιμασμένες”, σημειώνει.
Αξιολόγηση και νέα μέτρα υπό τη σκιά και της Όμικρον
Εντός της εβδομάδας θα αξιολογηθούν από τους επιστήμονες τα πρόσφατα μέτρα που ελήφθησαν από την Πολιτεία, ώστε να διαπιστωθεί η αποτελεσματικότητά τους και να αποφασιστεί εάν επιβάλλεται να επεκταθούν, και σε προληπτικό επίπεδο, υπό το κράτος του φόβου του νέου ιού.
Η επιπεδοποίηση της καμπύλης του ημερήσιου αριθμού των μολύνσεων που παρατηρείται τις τελευταίες ημέρες, πάντως, είναι ένα πρώτο καλό δείγμα. Όμως, η πίεση στο σύστημα Υγείας βαίνει εκτός ελέγχου με τις νοσηλείες, τις διασωληνώσεις και τους θανάτους να μην δείχνουν τάση υποχώρησης, για τις υπόλοιπες τουλάχιστον 10 ημέρες.
Έτσι, οι επιστήμονες -σε συνάρτηση πλέον και με την πιθανότητα επικράτησης της Όμικρον- προσανατολίζονται να προτείνουν στην κυβέρνηση σειρά νέων στοχευμένων μέτρων. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται:
- η αύξηση των ποσοστών εμβολιασμού στους ηλικιωμένους άνω των 60 ετών, όχι μέσω υποχρεωτικότητας, αλλά ενδεχομένως μέσω της θέσπισης οικονομικών και κοινωνικών κινήτρων. Πρέπει να ξεπεράσουμε, λένε, το ποσοστό του 85% με 90% στις ηλικίες αυτές μέχρι το τέλος της χρονιάς, για την ομαλή λειτουργία του υγειονομικού συστήματος.
- περιορισμό στο ωράριο λειτουργίας ορισμένων δραστηριοτήτων ψυχαγωγίας σε πολύ επιβαρυμένες περιοχές, αλλά και επέκταση του ωραρίου στα σούπερ μάρκετ τα σαββατοκύριακα, για να αποφεύγεται η ένταση του συνωστισμού.
- σε περίπτωση περαιτέρω ακραίας επιδείνωσης, oλικά τοπικά lockdown σε περιοχές με βαριά εικόνα της πανδημίας και με μέτρα που να στοχεύουν τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά που προκύπτουν από τις ιχνηλατήσεις (μέτρα που θα εστιάζουν σε συγκεκριμένες δραστηριότητες, αν π.χ. οι συρροές εντοπίζονται περισσότερο σε σχολεία, εργασιακούς χώρους, εστίαση κλπ)
- περαιτέρω αύξηση των περιορισμών στους ανεμβολίαστους με πιο τακτικά τεστ, αλλά και επέκταση των περιορισμών στους χώρους πρόσβασης τους.
“Αυτή τη στιγμή ασχολούμαστε με τη Δέλτα, που σημαίνει εμβολιαζόμαστε, κάνουμε την τρίτη δόση και όποια ανησυχία καλό είναι να υπάρχει για να είναι σε εγρήγορση οι αρχές, αλλά δεν πρέπει να απασχολεί τον πολύ κόσμο”, σημειώνει ο Καθηγητής Τζανάκης.
Γιατί φοβίζει τόσο πολύ η μετάλλαξη Όμικρον
Η ικανότητα του κορονοϊού να δημιουργεί νέα στελέχη με πολύ μεγαλύτερη μεταδοτικότητα ώστε να επιβιώσει, έθεσαν γρήγορα τη νέα παραλλαγή στο μικροσκόπιο της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας.
Η ανάλυση του DNA του ιού -που ονομάστηκε “Όμικρον”- αποκάλυψε έναν ιό με ιδιαίτερα τρομακτικά χαρακτηριστικά, που μένει να αποδειχθεί σε επιδημιολογικό και κλινικό επίπεδο εάν θα είναι και καταστροφικός.
Ενώ οι μέχρι σήμερα μεταλλάξεις του κορονοϊού στην πρωτεΐνη-ακίδα (την πρωτεΐνη που χρησιμοποιεί ο κορονοϊός για να εισβάλλει στον οργανισμό) ήταν το ανώτερο 16, η παραλλαγή Όμικρον έχει τον ασυνήθιστα μεγάλο αριθμό των 50 μεταλλάξεων, οι 32 εκ των οποίων εντοπίζονται στην πρωτεΐνη-ακίδα.
“Πρόκειται για ένα υπερ-μεταλλαγμένο στέλεχος, κατά πολύ πιο μεταλλαγμένο από όλες τις άλλες μεταλλάξεις που έχουν κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα και έχουμε μελετήσει”, λέει ο πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΙΙΒΕΑΑ, Δημήτρης Θάνος και εξηγεί:
“Οι πέντε μεταλλάξεις από τις 16 αυτού του ιού, όταν υπάρχουν όλες μαζί (γιατί ποτέ δεν έχουν υπάρξει μαζί σε ένα ιό, εδώ υπάρχουν όλες μαζί) έχουν συνδεθεί με μειωμένη ευαισθησία στην ανοσία που προκαλούν τα εμβόλια. Στον Δέλτα είναι μόνο δύο. Είναι περισσότερες δηλαδή οι μεταλλάξεις στον Όμικρον που διαφεύγουν από τη ανοσία των εμβολίων”, τονίζει.
Φόβοι και για τα μονοκλωνικά αντισώματα
Δεν είναι, όμως, μόνο η αποτελεσματικότητα των εμβολίων, αλλά και των μονοκλωνικών αντισωμάτων που προβληματίζει τους επιστήμονες. Πολύ περισσότερο μάλιστα που οι θεραπείες αυτές είναι πιο εύκολο από τα εμβόλια να καταστούν “ανενεργές”.
Ο Καθηγητής Νίκος Τζανάκης, εξηγεί:
“Αν ο ιός Όμικρον υπερφαλαγγίζει σε μεγάλο βαθμό τα εμβόλια, θα υπερφαλαγγίζει και τα μονοκλωνικά. Μάλιστα τα εμβόλια είναι πιο δύσκολο να υπερφαλαγγιστούν από τα μονοκλωνικά, γιατί τα εμβόλια δημιουργούν πολυκλωνική απάντηση, δηλαδή δημιουργούν πολλά και διαφορετικά αντισώματα, απ’ ό,τι τα μονοκλωνικά. Τα μονοκλωνικά είναι κατά περίπτωση ένα ή δύο το πολύ, ενώ με τον εμβολιασμό ο οργανισμός φτιάχνει τη λεγόμενη “πολυκλωνική απάντηση” δηλαδή φτιάχνει πολλά και διαφορετικά αντισώματα”.
Τις επόμενες 15 ημέρες οι παρασκευάστριες εταιρείες, θα έχουν στα χέρια τους εμπεριστατωμένες απαντήσεις τόσο για την περίπτωση των εμβολίων, όσο και των μονοκλωνικών αντισωμάτων.
Μία πρώτη θετική είδηση, ωστόσο, έρχεται από τη Νότια Αφρική, όπου διαπιστώθηκε σε δείγμα 30 ασθενών πως ο νέος ιός δεν προκαλεί βαρύτερη συμπτωματολογία.
“Είναι μια εμπειρική παρατήρηση που πρέπει να επιβεβαιωθεί μέσα από μία κλίμακα περιστατικών. Είναι καλό νέο, αλλά δεν μπορεί να βασιστείς μόνο σ’ αυτό”, καταλήγει ο Καθηγητής Τζανάκης.
Γιάννα Σουλάκη / Πηγή: iatropedia.gr
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163