Αρνητικός πληθωρισμός καταγράφεται στα σούπερ-μάρκετ τον Ιούλιο, για τρίτο συνεχόμενο μήνα, σύμφωνα με την έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ).
Οι τιμές των προϊόντων στα σούπερ-μάρκετ καταγράφονται μειωμένες κατά μέσο όρο 1,56% σε σχέση με τον Ιούλιο 2023 ενώ οι 13 από τις 23 κατηγορίες προϊόντων σουπερμάρκετ που εξετάζονται στο πλαίσιο της έρευνας του ΙΕΛΚΑ καταγράφουν μείωση τιμών.
Από την έρευνα προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα: Η καθαρή μείωση του δείκτη εξέλιξης τιμών αλυσίδων σουπερμάρκετ τον Ιούλιο 2024 δείχνει ότι ο πληθωρισμός στις αλυσίδες σουπερμάρκετ είναι αρνητικός της τάξης του -1,56% (έναντι -1,92% τον Ιούνιο -1,25% τον Μάιο, +1,10% τον Απρίλιο, +0,28% τον Μάρτιο, +2,70% τον Φεβρουάριο και +3,00% τον Ιανουάριο 2024). Η μεταβολή του Ιουνίου οφείλεται κυρίως στη συνεχιζόμενη αποκλιμάκωση των τιμών και εν μέρει στην επίδραση της εποχικότητας λόγω καλοκαιριού.
Μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες: φρέσκα φρούτα και λαχανικά (-7,34%), απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού (-6,77%), χαρτικά καλλυντικά και είδη προσωπικής υγιεινής (-6,32%), τροφές και είδη για κατοικίδια (-5,19%), βρεφικές και παιδικές τροφές ( -3,72%). Σημειώνεται ότι τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά έχουν ευνοηθεί από τις συγκριτικά καλύτερες καιρικές συνθήκες σε σχέση με το 2023.
Στα υπόλοιπα είδη, οι μειώσεις που καταγράφονται είναι αποτέλεσμα τόσο της ομαλοποίησης της αγοράς μετά την πανδημία και της μείωσης στις τιμές παραγωγού σε ορισμένα προϊόντα.
Μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες: φρέσκα ψάρια και θαλασσινά (+5,90%), ορεκτικά αλίπαστα και άλλα σερβιριζόμενα είδη (+5,11%), τρόφιμα παντοπωλείου (+3,65%), οινοπνευματώδη ποτά (+3,21%), μπισκότα – σοκολάτες και ζαχαρώδη (+3,01%). Τα περισσότερα από αυτά τα είδη επηρεάζονται από την εποχική ζήτηση λόγω καλοκαιριού (π.χ. ψάρια, αναψυκτικά, αλκοολούχα) και τις διεθνείς τιμές πρώτων υλών, τις τιμές της ζάχαρης και του κακάο και από άλλα κόστη παραγωγής. Από τις 23 κατηγορίες που εξετάζονται οι 13 κατέγραψαν μείωση και οι 10 αύξηση
Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, οι λόγοι στους οποίους αποδίδεται η τάση συγκράτησης των τιμών προϊόντων στα σούπερ μάρκετ:
- Καλύτερες συγκριτικά με το 2023 καιρικές συνθήκες το 2024 και εποχικότητα. Οι περσινές βροχές είχαν αυξήσει σημαντικά το κόστος στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Οι καλύτερες φετινές καιρικές συνθήκες έχουν μειώσει τις τιμές στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά άνω του 10%. Παράλληλα η εποχικότητα στα προϊόντα της κατηγορίας επηρεάζει περισσότερο την πορεία του συνολικού δείκτη.
- Σταδιακή αποκλιμάκωση πληθωρισμού. Οι τιμές παρουσιάζουν σταθεροποίηση τους τελευταίους μήνες στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων λόγω των μεγάλων όγκων προϊόντων που διακινούν, των οικονομιών κλίμακας, της οργανωσιακής/τεχνολογικής ετοιμότητας τους και της γκάμας των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
- Κυβερνητικές θεσμικές παρεμβάσεις. Οι αλυσίδες σουπερμάρκετ λειτουργούν σε αυστηρό θεσμικό πλαίσιο (π.χ. Απαγόρευση προωθητικών ενεργειών σε περίπτωση ανατιμήσεων 6969/2024).
- Προσφορές και εκπτώσεις. Οι προσφορές και οι εκπτώσεις στο κανάλι του οργανωμένου λιανεμπορίου είναι περισσότερες σε αριθμό, σε ένταση και σε ποσοστιαία έκπτωση, κάτι που επηρεάζει τις τελικές τιμές των προϊόντων.
- Η πορεία των τιμών των πρώτων υλών τους προηγούμενους μήνες στις διεθνείς αγορές και η ομαλοποίηση της αγοράς. Οι διεθνείς δείκτες πρώτων υλών τροφίμων (π.χ. FAO Food Price Index) καταγράφουν μείωση τους πρώτους μήνες του 2024 στις περισσότερες περιπτώσεις. Σε περιπτώσεις όπως ο καφές και το κακάο όμως, η επίδραση είναι αντίστροφη.
- Υψηλή κυκλοφοριακή ταχύτητα αποθεμάτων. Η συγκράτηση στις τιμές εμφανίζεται πολύ πιο γρήγορα στα μεγάλα σημεία πώλησης λόγω μεγαλύτερης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων. Δηλαδή διακινούν πιο γρήγορα το απόθεμα τους και προβαίνουν πιο σύντομα σε νέες αγορές για αναπλήρωση των αποθεμάτων.
- Επίδραση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Τα μερίδια πωλήσεων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είναι μεγαλύτερα στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ λόγω μεγαλύτερου εύρους κωδικολογίου, ενώ την τελευταία διετία καταγράφουν αύξηση.