Το μήνυμα που έστειλαν οι ξένοι στην Αθήνα, από το Forum των Δελφών ήταν ξεκάθαρο και απόλυτα σαφές: «καθαρή έξοδος όπως την εννοεί την εννοεί η Αθήνα, δεν πρόκειται να υπάρξει. Η εποπτεία θα υπάρχει για πολλά χρόνια και μάλιστα θα είναι ιδιαίτερα αυστηρή».
Τώρα η σκυτάλη περνάει στην ελληνική κυβέρνηση, η οποία θα πρέπει να διαχειριστεί την κατάσταση, στο επόμενο χρονικό διάστημα που είναι ιδιαίτερα κρίσιμο, αφού διακυβεύονται μία σειρά ζητήματα, όπως ο οδικός χάρτης στην μετά Μνημόνιο εποχή, το χρέος και βέβαια οι σχέσεις με τους δανειστές, που από τον Αύγουστο θα είναι ίσως μόνο τοποτηρητές.
Η κυβέρνηση εγκλωβίστηκε πρώτα στο αφήγημα της «καθαρής εξόδου» και τελευταία στην αποχή από προληπτική γραμμή στήριξης. Καθαρή έξοδος δεν θα υπάρξει. Την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος θα διαδεχθεί ένα αυστηρό πλαίσιο δεσμεύσεων ενώ η όποια διευθέτηση του χρέους θα δοθεί υπό όρους και προϋποθέσεις.
Οι δανειστές, βλέπουν την Ελλάδα να παραμείνει σε καθεστώς αυστηρής εποπτείας για πολλά χρόνια και από τους Δελφούς έσπευσαν να στείλουν στην κυβέρνηση το μήνυμα ότι ανεξάρτητα αν θα υπάρξει προληπτική γραμμή στήριξης ή όχι η επιτήρηση θα είναι πολυετής για να υλοποιηθούν οι μεταρρυθμίσεις.
Ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ και ο εκπρόσωπος της Κομισιόν στο κουρτέτο των δανειστών Ντέκλαν Κοστέλο, από το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών κατέστησαν σαφές ότι η Ελλάδα θα βρεθεί υπό καθεστώς αυξημένης επιτήρησης για πολλά χρόνια μετά το τέλος του τρίτου προγράμματος «με τα επόμενα 3-4 χρόνια να είναι καθοριστικά». Η Ελλάδα θα πρέπει να υλοποιήσει μεταρρυθμίσεις τα επόμενα τρία, πέντε ή δέκα χρόνια ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ντέκλαν Κοστέλο με τον επικεφαλής του ESM να συμπληρώνει ότι «αν η χώρα χρειαστεί πρόσθετα μέτρα διευθέτησης του χρέους θα υπάρξει και ισχυρότερη εποπτεία».
Οι δυο Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αποδόμησαν πλήρως το κυβερνητικό αφήγημα περί καθαρής εξόδου μετά τον Αύγουστο ενώ στις συζητήσεις που έγιναν στο περιθώριο του φόρουμ δεν άφησαν κανένα περιθώριο για μετάθεση των μέτρων που έχουν νομοθετηθεί, όπως η μείωση των συντάξεων, που επιδιώκει η ελληνική κυβέρνηση.
Οι δεσμεύσεις θα τηρηθούν «γιατί αν αρχίσει ο ένας να ξηλώνει το πουλόβερ θα κάνει το ίδιο και άλλη πλευρά», δηλώσεις που ερμηνεύονται ως πιθανή υπαναχώρηση των δανειστών στο ζήτημα της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους αν η Ελλάδα δεν υλοποιήσει τα μέτρα που έχει νομοθετήσει.
Τι δείχνουν οι δανειστές
Την «επόμενη μέρα» από τη λήξη του τρίτου Μνημονίου, η Ελλάδα θα βρεθεί σε ένα μεταμνημονιακό πλαίσιο που θα συνοδεύεται από σφιχτή εποπτεία από τους δανειστές, δεσμεύσεις και όρους.
Πρακτικά, η Ελλάδα θα πρέπει να παραδίδει μεταρρυθμίσεις για να παίρνει ως αντάλλαγμα μέτρα διευθέτησης του χρέους ενώ όλα αυτά θα αποτυπωθούν σε ένα κείμενο συμφωνίας το οποίο θα εγκριθεί από το Eurogroup στις 21 Ιουνίου.
Πρόκειται για το μεταμνημονιακό πλαίσιο δεσμεύσεων και ενισχυμένης εποπτείας, οι όροι του οποίου θα ενταχθούν στο σχέδιο αναπτυξιακής στρατηγικής που προετοιμάζει το υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με την Κομισιόν.
Η Ελλάδα θα πρέπει να τηρεί τη δέσμευση για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ για τα επόμενα χρόνια (μέχρι και το 2022 και 2% μέχρι το 2060), και ταυτόχρονα τις δεσμεύσεις που αφορούν, τη συνέχιση των ιδιωτικοποιήσεων, τη μη κατάργηση των μεταρρυθμίσεων που προωθήθηκαν τα μνημονιακά χρόνια, τις προσλήψεις στο Δημόσιο, την αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων.
Το πλαίσιο μεταμνημονιακής επιτήρησης ανεξάρτητα να θα υπάρξει προληπτική γραμμή στήριξης όχι περιέγραψε ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ:
Μετά το τέλος του προγράμματος θα υπάρξει ένας βαθμός επιτήρησης από τον ESM και τους άλλους θεσμούς. Αυτό ως ένα βαθμό γίνεται σε κάθε χώρα που βγήκε από το πρόγραμμα.
Αρχικά η Ελλάδα θα ενταχθεί στο πλαίσιο επιτήρησης που σχετίζεται με τη συνθήκη Σταθερότητας και Ανάπτυξης και τη διαδικασία δημοσιονομικών ανισορροπιών, όπως κάθε άλλη χώρα της Ευρώπης. Είναι κάτι καλό όπως είπε ο επικεφαλής του ESM γιατί η χώρα κερδίζει το status μιας κανονικής χώρας της Ευρώπης.
Eπιπλέον η Ελλάδα θα υπόκειται στην «μετά πρόγραμμα επιτήρηση» που θα γίνει κάτω από σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης του ESM που εξετάζει το εάν η χώρα είναι σε θέση να πληρώσει τα δάνεια της μακροπρόθεσμα.
«Αν η Ελλάδα χρειαστεί πρόσθετα μέτρα διευθέτησης του χρέους θα υπάρξει και αυστηρότερη εποπτεία» ξεκαθάρισε ο επικεφαλής του ESM.
Μετά την ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης που επικύρωσε το EuroWorkingGroup της περασμένης Παρασκευής άνοιξει ο δρόμος για την εκταμίευση της υποδόσης των 5,7 δισ. ευρώ, οποία αναμένεται ως τα μέσα Μαρτίου. Για την ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης το χρονοδιάγραμμα είναι ιδιαίτερα σφιχτό. Σύμφωνα με τον Ντέκλαν Κοστέλο «η ιδανική στιγμή για να ολοκληρωθεί η τέταρτη και τελευταία αξιολόγηση που περιλαμβάνει 88 προαπαιτούμενα είναι ο Μάιος». Άλλωστε το κουαρτέτο θα επιστρέψει στην Αθήνα στις αρχές Μαΐου με στόχο να υπάρξει staff level agreement ως το Eurogroup της 24ης Μαΐου.
Τον Μάιο θα μπει στο τραπέζι η τύχη του αφορολόγητου ορίου. Η μείωσή του από τα 8.636 ευρώ σήμερα στα 5.685 ευρώ για τον άγαμο έχει νομοθετηθεί για το 2020. Ανάλογα με την πορεία των πρωτογενών πλεονασμάτων το 2018 και 2019 θα αποφασιστεί αν η μείωση του αφορολογήτου έρθει ένα χρόνο νωρίτερα, δηλαδή από το 2019 μαζί με τη μείωση των συντάξεων.
Αφού η κυβέρνηση ολοκληρώσει τα 88 προαπαιτούμενα που συνοδεύουν την τέταρτη αξιολόγηση τότε στο Eurogroup της 21ης Ιουνίου στο Λουξεμβούργο θα έρθει η τελική πρόταση για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους.
Ο Ντέκλαν Κοστέλο μίλησε στο Φόρουμ των Δελφών για την ανάγκη περαιτέρω ελάφρυνσης του χρέους και τόνισε ότι το Euro WorkingGroup εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση με στόχο στο Eurogroup του Ιουνίου να υπάρξει λύση πακέτο για το χρέος, το μαξιλάρι ασφαλείας και ίσως την επιστροφή των κερδών από τα SMP και ΑΝFA μέσω της σύνδεσής τους με «θετικές επενδυτικές επενδυτικές πρωτοβουλίες».
Του Θανάση Παπαδή