Ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, συνεχάρη σήμερα (04.11.2024) την Μάγια Σάντου, η οποία αναδείχθηκε νικήτρια των προεδρικών εκλογών στην Μολδαβία, με το 55% των ψήφων έναντι του φιλορώσου Αλεξάντρ Στογιανόγκλο.
«Συγχαίρω τη Μάγια Σάντου για την ιστορική επανεκλογή της ως προέδρου της Μολδαβίας» είπε ο Τζο Μπάιντεν και πρόσθεσε ότι «επί μήνες, η Ρωσία προσπαθούσε να υπονομεύσει τους δημοκρατικούς θεσμούς και τις εκλογικές διαδικασίες στη Μολδαβία, αλλά απέτυχε».
Πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, ήταν η πρόεδρος μιας μικρής μετασοβιετικής δημοκρατίας. Σήμερα, η Μολδαβή Μάγια Σάντου είναι μια ευρωπαϊκή προσωπικότητα πρώτης γραμμής, ενισχυμένη από τη νίκη της, χθες, Κυριακή, στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών.
REUTERS/Vladislav Culiomza
Η 52χρονη υποψήφια εξελέγη με το 55% των ψήφων έναντι ενός αντιπάλου που υποστηριζόταν από τους φιλορώσους, του Αλεξάντρ Στογιανόγκλο, καταφέρνοντας να ξεπεράσει το κρύο ντους της 20ης Οκτωβρίου, όταν το «ναι» στο δημοψήφισμα για την ΕΕ κέρδισε με πολύ μικρή διαφορά.
«Θέλω να ξέρετε ότι άκουσα όλες τις φωνές, περιλαμβανομένων των επικριτικών», δήλωσε στην ομιλία της νίκης της και υποσχέθηκε ότι θα είναι πρόεδρος «όλων» σε μια πολύ διαιρεμένη χώρα.
Το «προφίλ» της
Πρώτη γυναίκα που ανέλαβε, το 2020, τα υψηλότερα καθήκοντα στο κράτος αυτό, που βρίσκεται ανάμεσα στο ΝΑΤΟ και τη ρωσική σφαίρα επιρροής, η Μάγια Σάντου επεδίωκε για καιρό να καλοπιάνει τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν εξομαλύνοντας παράλληλα τις σχέσεις της με τη Δύση.
Αφότου όμως η γειτονική Ουκρανία ζει κάτω από τις βόμβες του Κρεμλίνου, η Σάντου υπογραμμίζει ότι τα 2,6 εκατομμύρια των Μολδαβών πρέπει να ενταχθούν το συντομότερο στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
REUTERS/Vladislav Culiomza
Η διακριτική προσωπικότητά της και το ντροπαλό χαμόγελό της έρχονται σε αντίθεση με το κουράγιο και την «αποφασιστικότητά» της -η λέξη ανήκει στο γάλλο ομόλογό της Εμανουέλ Μακρόν- να υπερασπιστεί μια «ξεκάθαρη πορεία» για τη χώρα της έναντι των επεμβάσεων της Μόσχας, στην οποία δεν αρέσει η επιθυμία της για ανεξαρτησία.
Γεννημένη επί Σοβιετικής Ένωσης στο χωριό Ρισιπένι, στα σύνορα με τη Ρουμανία, έχει μόλις ενηλικιωθεί όταν η χώρα της αποκτά ανεξαρτησία το 1991.
Πτυχιούχος στη διαχείριση και τις διεθνείς σχέσεις, αρχίζει τη σταδιοδρομία της στους διαδρόμους του υπουργείου Οικονομίας, όμως, απογοητευμένη από τα στραβά στη χώρα της, φεύγει να εργαστεί για την Παγκόσμια Τράπεζα, αρχικά στην Κισινάου και μετά στην Ουάσινγκτον.
Ο δρόμος προς την προεδρία
Μέχρι τον «ανεμοστρόβιλο» που την έφερε στην προεδρία: το 2012 δέχεται «μια αναπάντεχη προσφορά» και αποδέχεται «να μειώσει 15 φορές τα έσοδά της» για να αναλάβει ένα υπουργικό χαρτοφυλάκιο, αυτό της Παιδείας.
REUTERS/Vladislav Culiomza
«Δεν προέβλεπα να γίνω πολιτικός», είχε εξομολογηθεί στη διάρκεια ομιλίας της το 2022 προς τους φοιτητές του πανεπιστημίου Χάρβαρντ, όπου είχε σπουδάσει. «Όμως αποφάσισα ότι το γεγονός πως δεν θέλω να ζω σε μια χώρα που διευθύνεται από διεφθαρμένους ανθρώπους», δεν σημαίνει αναγκαστικά «ότι θα πρέπει να αλλάξω χώρα».
Αντιμέτωπη με τις «δυσκολίες» και τις «ομιλίες μίσους», λέει πως έμαθε την «ανθεκτικότητα». Και δεν κάνει πίσω.
Τοποθετεί κάμερες επιτήρησης στις αίθουσες εξετάσεων, με αποτέλεσμα το ποσοστό επιτυχίας στις εισαγωγικές στα πανεπιστήμια να περάσει από το 95%, στο 59%. Και περνάει το μήνυμα: δεν μπορείς πια να πληρώνεις για πτυχίο.
Στην εξουσία, η Μάγια Σάντου καταλαβαίνει πως, μέσα σ’ ένα σύστημα που πάσχει από τη γάγγραινα των ολιγαρχών, πρέπει να φτιάξει το δικό της χώρο. Το 2016 δημιουργεί με τις οικονομίες της το Κόμμα της Δράσης και της Αλληλεγγύης (PAS), αλλά χάνει στις προεδρικές.
Εκλέγεται στο κοινοβούλιο πριν αναλάβει για λίγο πρωθυπουργός και, έπειτα από ένα θεαματικό σκάνδαλο διαφθοράς, το 12% του ΑΕΠ εξαφανίζεται μέσα σε μερικούς μήνες , κερδίζει τις προεδρικές εκλογές το 2020 με 57,7% των ψήφων.
REUTERS/Vladislav Culiomza
Θεωρώντας ότι είχε υποτιμηθεί από τους αντιπάλους της, οι οποίοι έβλεπαν σ’ αυτή και την ομάδα της «μια παρέα διανοουμένων», κυνηγάει τη διαφθορά και θέτει σε εφαρμογή ένα εκτεταμένο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, το οποίο παραμένει ανολοκλήρωτο στον τομέα της δικαιοσύνης. Πρέπει να πάμε «γρηγορότερα», παραδέχθηκε χθες, το βράδυ (03.11.2024).
Στόχος η ένταξη στην ΕΕ
Μόλις οι πρώτες βόμβες αντήχησαν στην Ουκρανία, η Μάγια Σάντου κόβει τις γέφυρες με τη Μόσχα, υποδέχεται δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες και χτυπάει την πόρτα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το δικό της «σχέδιο Μάρσαλ».
Τον Ιούνιο 2023 καλεί 46 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων για τη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, κάτι πρωτοφανές σ’ αυτή τη χώρα που δεν ήταν καθόλου συνηθισμένη σε διεθνείς διασκέψεις.
Ένα χρόνο αργότερα άρχισαν επισήμως οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ.
Η Σάντου, η οποία μιλάει καλά ρουμανικά, αγγλικά και ρωσικά, χαίρει του «σεβασμού και της αναγνώρισης» των δυτικών ηγετών, σχολιάζει στο Γαλλικό Πρακτορείο, ο Αρμάν Γκόζου, Ρουμάνος ιστορικός που ειδικεύεται στις πρώην σοβιετικές χώρες και τη Ρωσία.
«Αντιπροσωπεύει μια μεγάλη ευκαιρία για τη Μολδαβία», εκτιμά και υπογραμμίζει πως είναι πιθανόν η πρώτη ηγέτιδα της χώρας «με τέτοιο διεθνές κύρος».
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163