Σε πλήρη εξέλιξη θα βρεθεί το σχέδιο της κυβέρνησης για τη στήριξη στέγασης ιδίως για τους νέους.
Σύμφωνα με όσα προβλέπει το ετήσιο σχέδιο δράσης του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας για τη στήριξη στέγασης για το 2024 οι δράσεις αυτές έχουν ως εξής:
1. Διευκόλυνση απόκτησης στέγης για τους νέους «Πρόγραμμα “Σπίτι μου”»
Χορήγηση άτοκων ή χαμηλότοκων στεγαστικών δανείων σε νέους και νέα ζευγάρια 25-39 ετών (ν.5006/2022 άρθρα 2-4, ν.5045/2023 άρθρα 58-60): Αφορά στη χορήγηση ευνοϊκών στεγαστικών δανείων ύψους έως 150.000 ευρώ ανά δικαιούχο, μέσω συγχρηματοδότησης (με τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα) στην οποία το κράτος θα συνεισφέρει 750 εκατ. ευρώ από το αποθεματικό της Δ.ΥΠ.Α.
Δικαιούχοι του προγράμματος είναι άτομα ηλικίας, κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση δανείου, από είκοσι πέντε (25) έως τριάντα εννέα (39) ετών, ή σύζυγοι ή πρόσωπα που συνδέονται με σύμφωνο συμβίωσης, εφόσον ο ένας εκ των δύο είναι ηλικίας, κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση δανείου, από είκοσι πέντε (25) έως τριάντα εννέα (39) ετών, εφόσον:
- διαθέτουν συνολικό ετήσιο εισόδημα από δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ έως το ποσό που αντιστοιχεί, ανάλογα με την οικογενειακή τους κατάσταση, στο εισοδηματικό κριτήριο που ορίζεται για τη λήψη επιδόματος θέρμανσης με την απόφαση που εκδίδεται κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 1 του άρθρου 79 του ν. 4756/2020 (Α’ 235), και
- δεν διαθέτουν ακίνητο κατάλληλο για την κατοικία τους. Για την επίσπευση των διαδικασιών σε επίπεδο διαχείρισης αντικειμένου στα κτηματολογικά γραφεία συνήφθη Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ ΔΥΠΑ και «Ελληνικό Κτηματολόγιο» και βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία ανάπτυξης αντίστοιχης μηχανογραφικής πλατφόρμας προς υποστήριξη της συνεργασίας των φορέων.
2. Χορήγηση άτοκων ή χαμηλότοκων στεγαστικών δανείων σε νέους και νέα ζευγάρια 25-39 ετών
Αφορά στη χορήγηση ευνοϊκών στεγαστικών δανείων ύψους έως 150.000 ευρώ ανά δικαιούχο, μέσω συγχρηματοδότησης (με τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα στην οποία το κράτος θα συνεισφέρει 750 εκατ. ευρώ από το αποθεματικό της Δ.ΥΠ.Α, ως καθολικού διαδόχου του τ.ΟΕΚ.
Οι δικαιούχοι θα είναι νέοι ή νέα ζευγάρια 25-39 ετών (σύμφωνο συμβίωσης ή θρησκευτικό/ πολιτικό γάμο), οι οποίοι κατά την αίτηση θα έχουν ελάχιστο ατομικό εισόδημα 10.000 ευρώ και ανώτερο εισοδηματικό κριτήριο ίσο με το νέο επίδομα θέρμανσης. Προκειμένου να στηριχτούν οι τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες, υπάρχει ειδικός όρος κατά τον οποίο:
- όταν ο αιτών είναι νέο ζευγάρι όπου κατά την ημερομηνία αίτησης έχει τρία και πλέον παιδιά ή
- όταν ο αιτών κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου (π.χ. 30 έτη) αποκτήσει τρία παιδιά, τότε το επιτόκιο θα καλύπτεται από πόρους της ΔΥΠΑ και τα στεγαστικά δάνεια θα χορηγούνται άτοκα. Η χορήγηση των δανείων αφορά την αγορά κατοικιών έως 150 τ.μ. και με άδεια οικοδομής έως και το 2008 ως αγορά πρώτης κατοικίας.
3. Πρόγραμμα Ανακαινίζω – Ενοικιάζω για κενά σπίτια
Το έργο στοχεύει στην αύξηση των διαθέσιμων προς μίσθωση κατοικιών και αφορά την επιδότηση του κόστους της ανακαίνισης για κενές κατοικίες που θα μισθωθούν, έως 40% επί των τιμολογίων εργασιών και υλικών ανακαίνισης και έως 10.000 ευρώ. Επιδοτείται η ανακαίνιση κατοικιών που:
- είναι έως 100 τ.µ. σε αστικά κέντρα,
- ο ωφελούμενος θα πρέπει να έχει τουλάχιστον 50% της επικαρπίας ή της πλήρους κυριότητας
- οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα έως 40.000 ευρώ και ακίνητη περιουσία έως 300.000 ευρώ
- η κατοικία να μην ήταν δηλωμένη α’ κατοικία, ούτε μισθωμένη και να είναι δηλωμένη ως κενή στο Ε2 του τελευταίου φορολογικού έτους. Δεν είναι δικαιούχοι όσοι έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα Εξοικονομώ. Για να λάβει την επιδότηση ο δικαιούχος θα πρέπει να καταθέσει: α) Τιμολόγια που θα πρέπει να έχουν εξοφληθεί ηλεκτρονικά, β) Ηλεκτρονικό μισθωτήριο μακροχρόνιας μίσθωσης της κατοικίας για τουλάχιστον 3 έτη.
4. Πρόγραμμα «ΚΑΛΥΨΗ»
Αξιοποίηση του υφιστάμενου αποθέματος διαμερισμάτων του προγράμματος ΕΣΤΙΑ για την υλοποίηση προγράμματος κοινωνικής κατοικίας. Στόχος του προγράμματος είναι η διάθεση τουλάχιστον 1.000 ιδιωτικών κατοικιών ως κοινωνικές κατοικίες σε νέους ηλικίας 25-39 ετών, δικαιούχους του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.
Η εκμίσθωση θα έχει διάρκεια τρία (έτη) και το μίσθωμα δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό μίσθωσης με το οποίο η κατοικία είχε διατεθεί στο πλαίσιο των προγραμμάτων «ESTIA II» και «ESTIA 2021», αναπροσαρμοζόμενο κατά τη μεταβολή του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για το έτος 2022.
Το πρόγραμμα καλύπτει, επίσης, δαπάνες για επισκευές των φθορών που διαπιστώνονται στα ακίνητα κατά τη διάρκεια της μίσθωσης και με τη λήξη αυτής. (*τροποποίηση βάσει της ΚΥΑ του προγράμματος).
5. Πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία για τους αστέγους»
Το πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία για τους αστέγους» θεσμοθετήθηκε με το άρθρο 15 του ν.4756/2020 και στοχεύει στην ενίσχυση της δυνατότητας κοινωνικής επανένταξης 600 νοικοκυριών/800 ωφελούμενων που διαβιούν σε συνθήκες αστεγίας.
Το πρόγραμμα προκηρύσσεται ανά διετία, υλοποιείται σε συνεργασία με Δήμους, ΝΠΔΔ και πιστοποιημένα ΝΠΙΔ και περιλαμβάνει τρεις πυλώνες:
- Επιδότηση ενοικίου για διάστημα 24 μηνών, καθώς και κάλυψη δαπανών για οικοσκευή και λοιπές λειτουργικές ανάγκες του νοικοκυριού.
- Παροχή υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής στήριξης και διασύνδεσης με συμπληρωματικές κοινωνικές παροχές και υπηρεσίες.
- Υπηρεσίες ενεργοποίησης, κατάρτισης και προώθησης στην εργασία, μεταξύ άλλων, επιδότηση εργασίας, κάλυψη μη μισθολογικού κόστους, επιδότηση για δημιουργία επιχείρησης, επαγγελματική κατάρτιση και απόκτηση δεξιοτήτων, μοριοδότηση για συμμετοχή σε προγράμματα κοινωφελούς εργασίας και εργασιακή συμβουλευτική από τη Δ.ΥΠ.Α, ένταξη σε Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας. *Επίτευξη οροσήμων υπό την προϋπόθεση έκδοσης νέου θεσμικού πλαισίου και πρόσκλησης έως το τέλος του 2023.
6. Κοινωνική στέγαση για τις πλέον ευάλωτες ομάδες
Η παρέμβαση στοχεύει στην πρόληψη και αντιμετώπιση του στεγαστικού αποκλεισμού ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού που απειλούνται ή βιώνουν έλλειψη στέγης μέσω της ένταξης μέρους του αδρανούς ιδιωτικού και δημόσιου στεγαστικού αποθέματος σε ένα σχήμα οικονομικά προσιτής ενοικιαζόμενης κατοικίας.
Η χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης περιλαμβάνει τα κόστη ανακαίνισης 100 διαμερισμάτων στους Δήμους Αθήνας και Θεσσαλονίκης, καθώς και δαπάνες τεχνικής συνδρομής. Οι άξονες της παρέμβασης περιλαμβάνουν:
- Θέσπιση ενός συστήματος κινήτρων και δεσμεύσεων σε ιδιοκτήτες κενών (αδιάθετων) διαμερισμάτων, προκειμένου να ενταχθούν σε ένα δίκτυο οικονομικά προσιτής ενοικιαζόμενης κατοικίας στους Δήμους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.
- Θέσπιση ενός συστήματος κριτηρίων επιλεξιμότητας των προς διάθεση ακινήτων και των ιδιοκτητών ακινήτων.
- Θέσπιση ενός συστήματος προτεραιοποίησης της ομάδας στόχου των ωφελούμενων, καθώς και των λοιπών όρων για ένταξη στο πρόγραμμα (κριτήρια επιλεξιμότητας, διάρκεια ένταξης στο πρόγραμμα, παρεχόμενες υπηρεσίες)
- Συμπληρωματικότητα της νέας πολιτικής με τις υπάρχουσες πολιτικές στέγασης και οικονομική ενίσχυσης ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού (δομές αστέγων, πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία για τους αστέγους», Επίδομα Στέγασης, Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα)
Ενέργειες για το 2024:
-Εκπόνηση μελέτης και καμπάνιας ενημέρωσης για το πρόγραμμα
-Επιλογή διαμερισμάτων
-Ανακαίνιση διαμερισμάτων
-Έκδοση πρόσκλησης προς ωφελούμενους
7. Κοινωνική Αντιπαροχή
Αξιοποίηση ακινήτων Δημοσίου για παροχή κατοικίας µε χαμηλό ενοίκιο. Θεσμοθετείται ένα νέο εργαλείο αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του δημοσίου, η «κοινωνική αντιπαροχή».
Η δράση αφορά την ανέγερση 2.500 κατοικιών 5.000 ωφελούμενους νέους έως 39 ετών και τη διάθεσή τους ως προσιτές κατοικίες, εφαρμόζοντας ως μοντέλο διάθεσης είτε το ενοίκιο είτε την αγορά είτε το μοντέλο rent to own. Η δράση θα έχει μηδενικό κόστος για το Δημόσιο. Ενέργειες για το 2024: Προκήρυξη διαγωνισμού βάσει τεχνικών προδιαγραφών της Δ.ΥΠ.Α. Επιλογή αναδόχων (τεχνικών εταιρειών).