Το «παράδοξο του σοφού πιθήκου» δηλαδή το επιστημονικό θεώρημα που θέλει έναν πίθηκο να καταφέρνει να γράψει όλο το έργο του Σαίξπηρ, στην περίπτωση που είχε απεριόριστο χρόνο στη ζωή του, κατέρριψαν 2 μαθηματικοί.
Το συγκεκριμένο θεωρήματα με πρωταγωνιστή τον πίθηκο, διατυπώθηκε πριν από σχεδόν έναν αιώνα, εκφράζοντας ότι κάτι απίθανο αλλά τεχνικά εφικτό θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα, στην περίπτωση που δινόταν επαρκής χρόνος.
Αυστραλοί μαθηματικοί υπολόγισαν ότι εάν όλοι οι χιμπατζήδες του κόσμου είχαν χρόνο ίσο με τη ζωή του Σύμπαντος, σχεδόν σίγουρα δεν θα κατάφερναν να γράψουν τα συγκλονιστικά έργα του Άγγλου θεατρικού συγγραφέα και ποιητή.
Για να αποδειχθεί αυτό, οι ερευνητές υπολόγισαν το τι θα μπορούσε να γράψει ένας πίθηκος χτυπώντας τυχαία τα πλήκτρα ενός πληκτρολογίου με 30 χαρακτήρες, με ρυθμό ένα χτύπημα ανά δευτερόλεπτο, επί 30 χρόνια.
Για να το καταφέρουν αυτό, υπέθεσαν πως το Σύμπαν έχει διάρκεια ένα γκούγκολ, δηλαδή 10 τριακονταδυάκις εκατομμύρια χρόνια ή ο αριθμός 1 ακολουθούμενος από 100 μηδενικά αν και στη μελέτη του που δημοσιεύτηκε αυτή την εβδομάδα δεν έλαβαν υπόψη παραμέτρους άσχετες με το πείραμα όπως το τι θα τρέφονταν οι πίθηκοι ή πως θα ζούσαν ενώ θα έσβηνε ο Ήλιος.
Βάσει αυτών των υπολογισμών, μόνος ένας πίθηκος θα 5% πιθανότητες να γράψει τυχαία τη λέξη «μπανάνα», εφόσον αφιερώσει όλη του την ύπαρξη στην πληκτρολόγηση.
Η λέξη «μπανάνα» πάντως δεν εμφανίζεται μεταξύ των 884.647 λέξεων που αποτελούν το σύνολο του έργου του Σαίξπηρ.
Οι μαθηματικοί για να δώσουν μία ευκαιρία στους πιθήκους, επιστράτευσαν το πείραμα των χιμπατζήδων, το είδος που συγγενεύει περισσότερο στον άνθρωπο. Σήμερα υπολογίζεται ότι ζουν σε όλον τον κόσμο περίπου 200.000 χιμπατζήδες και η μελέτη θεώρησε ως «δεδομένο» ότι ο πληθυσμός τους θα παραμείνει σταθερός μέχρι το τέλος του κόσμου.
Το συμπέρασμα είναι ότι ακόμη και ένα τέτοιο εργατικό δυναμικό θα ήταν ανεπαρκές. Οι πιθανότητες επιτυχίας τους δεν θα ήταν «ούτε μία στο εκατομμύριο», είπε στο New Scientist ο συν-συγγραφέας της μελέτης Στίβεν Γούντκοκ, του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ.
Αν αυξανόταν ο αριθμός των χιμπατζήδων ή η ταχύτητα με την οποία πληκτρολογούν, δεν θα άλλαζε τίποτα.
Με αρκετή ειρωνεία, η μελέτη καταλήγει ότι ο ίδιος ο Σαίξπηρ είχε απαντήσει στην ερώτηση εάν «η δουλειά ενός πιθήκου θα μπορούσε πραγματικά να αντικαταστήσει την ανθρώπινη προσπάθεια ως πηγή γνώσης και δημιουργικότητας», επικαλούμενη τον «Άμλετ, 3η Πράξη, Σκηνή 3, Γραμμή 87: Όχι».